رابطه موقعیتی چیست؟ نشانه‌ها و پیامدهای رابطه بدون تعهد

رابطه موقعیتی (situationship) نوعی رابطه عاطفی بدون تعهد است. گرچه بسیاری از افراد با بودن در رابطه بی‌تعهد دچار اضطراب و سردرگمی می‌شوند، برخی خواهان برقراری این نوع رابطه‌اند. در این مقاله، درباره نشانه‌ها و پیامدهای رابطه موقعیتی یا بدون تعهد می‌گوییم. با ما همراه باشید.

رابطه موقعیتی چیست؟

رابطه بدون تعهد یا موقعیتی تعریف مشخصی ندارد و ممکن است افراد مختلف برداشت‌ها و اهداف متفاوتی از واردشدن به این رابطه داشته باشند. گرچه ممکن است افراد در هر سنی خواهان برقراری رابطه بدون تعهد باشند، بیشتر جوانانی خواهان آن‌اند که بلوغ عاطفی و ذهنی لازم برای گذر از پیچیدگی‌های رابطه عاطفی را ندارند. معمولا افرادی که در رابطه موقعیتی هستند، شناختی از خواسته‌های یکدیگر ندارد و خود را ملزم به پایبندی به قواعد خاصی نمی‌دانند.

ممکن است فکر کنید رابطه موقعیتی همان رابطه‌ای است که افراد فقط برای رابطه جنسی در کنار هم‌اند و بقیه اوقات خبری از هم ندارند، اما این دو با هم متفاوت‌اند. در رابطه‌ای که فقط برای ارضای میل جنسی شکل می‌گیرد، سکس مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین معیار است اما رابطه موقعیتی این‌طور نیست.

نمونه‌هایی از رابطه بدون تعهد

رابطه موقعیتی ممکن است شکل‌های مختلفی داشته باشد. ممکن است ۲ نفر با هم وقت بگذرانند اما به اصول رابطه عاطفی مقید نباشند. حتی ممکن است صمیمیت فیزیکی و رابطه جنسی هم داشته باشند، ولی خود را متعهد به حدومرزهای رابطه ندانند. این افراد معتقدند از عهده متعهدبودن و شروع رابطه عاطفی برنمی‌آیند و بیشتر افرادی خواهان این نوع رابطه‌اند که در حال گذر از دوره‌ای استرس‌زا مانند طلاق یا پایان رابطه عاطفی هستند و نمی‌خواهند دوباره زیر بار رابطه متعهدانه بروند.

نشانه‌های رابطه بدون تعهد

روابط موقعیتی هیچ حدومرز مشخصی ندارند. ۲ شریک این رابطه معمولا به‌دنبال صمیمیت عاطفی و فیزیکی و وقت‌گذراندن با هم‌اند، اما این ارتباط را نوعی رابطه جدی و حدومرزدار نمی‌دانند. در این قسمت از مقاله نشانه‌های رابطه موقعیتی یا بدون تعهد را با هم مرور می‌کنیم.

۱. هیچ برچسب خاصی به رابطه نمی‌زنند

معمولا افرادی که نمی‌توانند در رابطه متعهد بمانند و از وابستگی و حدومرزهای معمول رابطه عاطفی فراری‌اند، ترجیح می‌دهند رابطه‌شان را در حد معمولی نگه دارند. رابطه بین این ۲ نفر هیچ تعریف مشخصی ندارد و از هم انتظارات خاصی ندارند.

۲. برنامه‌های بلندمدتی ندارند

شرکای روابط موقعیتی هیچ‌وقت نمی‌توانند برای چند ماه آینده برنامه‌ریزی کنند، چون به‌نظرشان هر آن ممکن است رابطه تمام شود. در روابط موقعیتی هیچ‌وقت روند معمول روابط عاطفی طی نمی‌شود و معمولا موانع ریز و درشت مانع از پیشرفت رابطه و دوامش می‌شوند.

۳. هم‌زمان با افراد دیگر ملاقات می‌کنند

ملاقات با افراد دیگر نشانه بی‌قیدوبندی رابطه موقعیتی است. در رابطه متعهدانه شرکای عاطفی به هم وفادارند و خبری از نفرات دیگر نیست، اما در رابطه بدون تعهد این بی‌قیدی عادی و رایج است. این شرایط ممکن است منجر به سردرگمی در خصوص ماهیت و آینده رابطه شود.

۴. دوستان یا خانواده یکدیگر را نمی‌شناسند

آشنایی با دوستان نزدیک و خانواده‌ها یکی از مهم‌ترین مراحل روابط عاطفی متعهدانه است، اما در رابطه بدون تعهد خبری از این مرحله مهم نیست. آشنایی با اطرافیان مختص زمانی است که ۲ طرف به هم علاقه‌مند و خواهان رابطه طولانی و بادوام‌اند، در حالی که در رابطه موقعیتی این طور نیست. در روابط بدون تعهد افراد تمایل دارند حریم خصوصی‌شان را حفظ کنند و طرف مقابل را در جریان خصوصی‌ترین مسائل زندگی‌شان قرار ندهند.

۵. ناسازگارند

ناسازگاری ویژگی بارز روابط بدون تعهد است. بی‌ثباتی رایج‌ترین اتفاق این‌گونه روابط است؛ یعنی ممکن است یکی از ۲ شریک عاطفی چند روز گرم و صمیمی باشد و بعد ناگهان گوشه‌گیر و بی‌توجه شود. در رابطه بدون تعهد خبری از ثبات عاطفی نیست، می‌دانید چرا؟ چون ثبات نشانه تعهد و صمیمیت است، وقتی رابطه فاقد تعهد و صمیمیت است، بدیهی است که ثبات و سازگاری هم نداشته باشد.

۶. احساساتشان ناپایدار است

ناپایداری احساسی در رابطه بدون تعهد بسیار رایج و طبیعی است. ۲ طرف این رابطه هیچ‌وقت نمی‌توانند از احساسات طرف مقابل مطمئن باشند و نمی‌دانند احساس طرف مقابل را واقعی تلقی کنند یا آن را پای رابطه جنسی و صمیمیت فیزیکی بگذارند.

۷. توجه و مراقبت همیشگی نیست

انتظار توجه یکی از مهم‌ترین خواسته‌های افراد از روابط عاطفی متعهدانه محسوب می‌شود. در رابطه موقعیتی معمولا شرکای عاطفی آن‌قدر که باید به هم توجه نمی‌کنند؛ به عبارت بهتر اولویت یکدیگر نیستند. ممکن است این افراد از باهم‌بودن بسیار لذت ببرند، اما نمی‌توانند به دوام این لحظات امیدی داشته باشند.

مزایا و معایب رابطه بدون تعهد

رابطه موقعیتی هم مانند همه روابط مزایا و معایب خاص خودش را دارد. مناسب‌بودن یا نبودن این نوع رابطه به زندگی شخصی، ویژگی‌های اخلاقی و اهداف هر فرد بستگی دارد. در حالی که ممکن است رابطه موقعیتی برای فردی آسیب‌زا و اضطراب‌آور باشد، شاید برای فردی در شرایط متفاوت بهترین تصمیم باشد.

مزایای رابطه بدون تعهد

ممکن است از دیدن این عنوان تعجب کرده باشید، اما این رابطه همیشه هم بد و آسیب‌زننده نیست. گاهی ممکن است فرد آمادگی یا علاقه شروع رابطه متعهدانه و طولانی‌مدت را نداشته باشد و با شروع این رابطه بدون نیاز به حفظ قیدوبندهای مختلف، صمیمیت عاطفی و فیزیکی دلخواهش را دریافت می‌کند. این رابطه ممکن است برای افرادی که مشاغل سخت و سبک زندگی پرمشغله‌ای دارند، ایدئال باشد.

معایب رابطه بدون تعهد

بی‌ثباتی عاطفی و ابهام ناشی از رابطه موقعیتی بسیار استرس‌زاست و ممکن است اضطراب فرد را افزایش دهد، به‌خصوص اگر فرد از احساس طرف مقابل مطمئن نباشد. فقدان مرزهای مشخص نیز ممکن است ایجاد اعتماد و برقراری ارتباط عاطفی قوی را چالش‌برانگیز کند. در موقعیتی که یکی از شرکای عاطفی بیشتر از دیگری به رابطه بدون تعهد اهمیت بدهد، ممکن است خیلی زود از این ناپایداری شرایط خسته شود و احساس تنهایی، ناامنی و طردشدن اثر مخربی بر سلامت روانش بگذارد.

اثرات رابطه بدون تعهد بر سلامت روان

بی‌ثباتی و بی‌قیدی رابطه موقعیتی عامل بروز مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب است. در این رابطه فرد ممکن است مدام به‌دنبال پیداکردن و برطرف‌کردن نقص‌هایش باشد و اعتمادبه‌نفسش را از دست بدهد و احساس ارزشمندی او به‌کل نابود شود. این فرد ممکن است مدام احساس کند لایق هیچ رابطه یا عشقی نیست و همه اینها منجر به کاهش عزت‌نفس او شود. به این دلیل است که گاهی از رابطه بدوت تعهد به‌عنوان «رابطه سمی» یاد می‌شود.

آیا ممکن است رابطه موقعیتی به رابطه عاطفی ایدئال تبدیل شود؟

اگر دو طرف مایل به جدی‌کردن رابطه باشد، بله قطعا این رابطه به رابطه‌ای متعهدانه تبدیل خواهد شد. گاهی در رابطه موقعیتی شرایطی ایجاد می‌شود که یکی از شرکای عاطفی احساس می‌کند برای ارتباط عاطفی عمیق‌تر آماده است یا ممکن است بخواهد رابطه‌ای پایدار و طولانی‌مدت با طرف مقابل برقرار کند. در این شرایط باید احساسش را با طرف مقابل در میان بگذارد و اگر هر ۲ موافق باشند، برای تغییر ماهیت رابطه و بهترکردن شرایط تلاش کنند. مهم‌ترین نکته این است که ۲ طرف انتظارات مشخصی داشته باشند؛ داشتن انتظارات شفاف از بروز سوءتفاهم و جریحه‌دارشدن احساسات پیشگیری می‌کند.

نکات مهم درباره رابطه بدون تعهد

اگر در رابطه بدون تعهدید، این نکات را رعایت کنید:

• انتظارات‌تان را صریح بیان کنید: مشخص‌کردن انتظارات دوطرفه احتمال آسیب روحی ناشی از سردرگمی را کاهش و به هر دو شریک اجازه می‌دهد تا نیازهای خود را برآورده کنند. اطلاع از انتظارات طرفین باعث رضایت‌بخش‌ترشدن رابطه می‌شود.
• منفعل نباشید: باید احساس کنید که کنترل رابطه را در دست دارید و برای بهترکردن شرایط تلاش کنید.
• حدومرز تعیین کنید: گرچه حدومرز و تعهد جایی در این نوع رابطه ندارد، تعیین قوانین برای ملاقات با افراد دیگر، مشاجره‌ها را کاهش می‌دهد و احترام ۲ طرف را حفظ می‌کند.
• تعارضات را مدیریت کنید: نحوه برخورد با اختلافات و تعارضات رابطه را مشخص کنید، چون مسائل حل‌نشده ممکن است مانند بمب منفجر شوند و همه چیز را نابود کنند.

چه زمانی باید رابطه بدون تعهد را تمام کنیم؟

گرچه پایان‌دادن به هر رابطه‌ای سخت است، در این شرایط بهتر است رابطه موقعیتی تمام شود:

• سردرگمی و استرس رابطه بیشتر از خوشی‌ها و لحظات خوب باشد؛
• یکی از طرفین خواهان رابطه طولانی‌مدت است و دیگری موافق نیست؛
• یکی از طرفین از رابطه راضی است اما طرف مقابل خواسته‌های بیشتری دارد؛
• یکی از شرکای عاطفی یا هر دو آنها خواسته‌های متفاوتی از رابطه‌شان دارند.

کلام پایانی

فرقی نمی‌کند در رابطه بلندمدت هستید یا موقعیتی؛ در هر نوع رابطه، سلامت روان و رفاه خود را در اولویت قرار دهید. صادق‌بودن با خود و شریک عاطفی‌تان درباره انتظارات و نیازهایتان تضمین‌کننده سلامت و دوام رابطه است. اگر متوجه شدید که به‌خاطر بودن در رابطه فعلی دچار اضطراب، افسردگی یا سایر چالش‌های عاطفی مرتبط با رابطه شدیده‌اید، بهتر است با روان‌شناس صحبت کنید و هرچه سریع‌تر رابطه را تمام کنید.

شما بگویید

تابه‌حال در رابطه بدون تعهد بوده‌اید؟ چه تجربه یا نظری درباره این‌طور رابطه‌ها دارید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.

اگر می‌خواهید دلیل بسیاری از رفتارهای شریک عاطفی، یا حتی خودتان را در رابطه متوجه شوید، حتما این کتاب را بخوانید.