افزایش 260 درصدی هزینه زندگی ایرانیان در دهه ٩٠

متوسط سالانه  هزینه خانوار در دهک اول که کم درآمد ترین دهک جامعه هستند ،حدود 16 میلیون و 300 هزار تومان در سال 98 بوده است .این در حالیست که همین شاخص برای دهک دهم یا دهک ثروتمند جامعه حدود 114 میلیون تومان است .از آنجایی که هزینه خانوار تا حد زیادی تابعی از درآمد آن هاست ، اختلاف فاحش دهک پر درآمد جامعه ایران در هزینه متوسط سالانه با سایر دهک های درآمدی نشانگر تقسیم شدن جامعه ی ایران به دو گروه اقلیت ثروتمند و اکثریت فقیر شده است. متوسط هزینه سالانه یک خانواری در ایران در سال 98 حدود 47 میلیون تومان است ،بر این اساس متوسط هزینه خانوار در طول هشت سال گذشته 3.6 برابر شده است .

هزینه متوسط سالانه

 محاسبه هزینه زندگی در هر کشوری از اهمیت بالایی برخوردار است ،چراکه می تواند تا حد زیادی بیانگر شرایط اجتماعی و اقتصادی مردم باشد .مهم تر میزان هزینه ی زندگی ،رشد و افزایش سالانه آن است .دانستن اینکه هزینه زندگی در هر سال نسبت به سال گذشته ی خود چه اندازه رشد کرده است ،ما را به اطلاعات و فهم خوبی از یک جامعه می رساند.

زمانی که هر ساله هزینه زندگی در کشوری با جهش بالایی رو به رو می شود ،بیانگر این است که ثبات در آن اقتصاد کم رنگ است .از آنجا که معمولا درآمد ها با چسبندگی همراه هستند و سخت تغییر می کنند ،افزایش شدید هزینه ها باعث می شود تا رفاه خانوار با کاهش جدی رو به رو شود .

متوسط هزینه سالانه زندگی در ایران

با توجه به آخرین آمار منتشر شده ،در سال 98 متوسط هزینه ی زندگی یک خانواده ی شهری در ایران بالغ بر 47 میلیون تومان است .این در حالیست که در سال 90 هزینه زندگی خانوار شهری به طور متوسط سالیانه در حدود 13 میلیون تومان بوده است ،به بیان دیگر در طول 8 سال هزینه زندگی در ایران حدود 260 درصد رشد کرده است.البته هزینه ی زندگی در روستا ها به مراتب کمتر از شهر ها بوده و هزینه زنگی در روستا ها چیزی در حدود 60 درصد هزینه زندگی در شهر ها است .

مهم ترین بخش هزینه ای که یک خانواده شهری متحمل می شود ،هزینه ی مسکن است .متوسط هزینه ی مسکن یک خانواده ی شهری به متوسط در سال 98 در حدود 17 میلیون تومان است .این پارامتر نیز از سال 90 تا 98 حدود 290 درصد رشد داشته است ،این موضوع بیانگر  شتاب بیشتر هزینه مسکن نسبت به سایر هزینه ها در سال های جاری است .

هزینه زندگی دهک های کم درآمد در ایران

برای فهم دقیق تر از سطح هزینه زندگی در کشور بایستی متوسط هزینه ی هر دهک درآمدی به طور جداگانه ای مورد بررسی قرار گیرد .دهک اول شهر نشین که فقیر ترین دهک درامدی جامعه است در به طور متوسط سالیانه در سال 90 حدود 5 میلیون تومان هزینه داشته است ،این رقم در سال 98 به رقم بالاتر از 16 میلیون تومان رسید .به بیان دیگر ده درصد فقیر جامعه ی شهری کشور به طور متوسط ماهیانه تنها حدود یک میلون و 300 هزار تومان هزینه می کنند .لازم به ذکر از که این عدد متعلق به خانواده های شهری  است و یقیقنا این عدد برای روستاییان در رقم های پایین تری قرار دارد .

همچنین دهک اول جامعه که در شهر های کشور زندگی می کنند به طور متوسط در سال 98 بالغ بر 5 میلیون تومان هزینه ی مسکن متحمل شده اند .به بیان دیگر به طور متوسط 35 درصد هزینه های دهک اول شهر نشین را هزینه های مربوط به مسکن شامل می شود .

دهک های ثروتمند در ایران چقدر هزینه می کنند؟

دهک دهم ثروتمند ترین دهک درآمدی کشور است . در سال 90 هزینه متوسط سالانه ی هر خانواده در دهک دهم نزدیک به 28 میلیون تومان بوده است .در طول هشت سال گذشته هزینه متوسط خانوار دهک دهم حدود 87 میلیون تومان افزایش یافته است ،به بیان دیگر 10 درصد ثروتمند جامعه که ساکن شهر نیز هستند به طور متوسط سالیانه بالغ بر 114 میلیون تومان هزینه  می کنند.همچین می توان گفت که این خانواده ها به طور متوسط ماهیانه حدود دوازده میلیون هزینه می کنند .

هزینه مسکن خانوار که در دهک دهم درآمدی نیز قرار دارند ،بالای 50 میلیون تومان قرار دارد .به بیان دیگر 44 درصد هزینه کل در دهک دهم را هزینه مسکن تشکیل می دهد.نکته ی جالب توجه این است است که دهک های ثروتمند نسبت به دهک های فقیر ،هزینه مسکن سهم بیشتری از سبد هزینه ای شان دارد .

وضعیت هزینه های دهک های درآمدی در سال 98

بررسی وضعیت متوسط هزینه سالانه ی دهک های درآمدی شهری کشور نشان می دهد که دهک دهم یا به اصطلاح دهک ثروتمند جامعه نسبت به سایر دهک ها با اختلاف بیشترین هزینه را دارد .هزینه خانوار از دهک اول تا دهک دوم با شیب یکسانی در حال رشد و افزایش است ،به بیان دیگر روند افزایش خانوار در هر دهک درآمدی نسبت به دهک کم درآمد قبلی با نرخی منطقی افزایش داشته است .

متوسط هزینه ی یک خانوار شهری در دهک نهم در سال 98 حدود 70 میلیون تومان در سال بوده است ،این در حالیست که همین شاخص برای دهک دهم به 114 میلیون افزایش پیدا می کند .این موضوع بیانگر شکاف درآمدی جامعه ی ایران بین یک گروه اقلیت و یک گروه اکثریت است .

همانگونه که در بخش کلی هزینه ها اختلاف دهک دهم با سایر دهک های درآمدی بسیار فاحش است ،در بخش هزینه ی مسکن نیز این اتفاق تکرار شده است .حتی می توان گفت که اختلافی که دهک دهم با سایر دهک ها دارد در بخش هزینه های مسکن شدید تر از هزینه کل است ،به طوری که اختلاف دهک دهم و نهم در هزینه کل حدود 62 درصد بوده و این در حالیست که اختلاف هزینه مسکن دهک نهم و دهم حدود 100 درصد است .

این امر نشانگر سهم بالای هزینه های مسکن در سبد خانوار های با درامد بالا است .یا شاید بتوان گفت که افراد ثروتمند تر در جامعه ی ایران اهمیت دو چندانی به مسکن می دهند . 

٢٢٣٢٢٣/٢٣