سولانا: فشار حداکثری یک شکست بزرگ بود/ تنها راه دیپلماسی است

خاویر سولانا مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یادداشت خود در پایگاه تحلیلی پراجکت سیندیکت با بیان اینکه “پنجره حامیان توافق هسته ای ٢٠١۵ برای احیای آن در حال بسته شدن است” نوشت: دیپلماسی همواره تنها راه رسیدگی به تنش ها میان ایران و آمریکا بوده است. 

وی ادامه داد: اما وقتی سیاست خارجی بر جریان های احساسی سوار و تسلیم وسوسه های حیله گرانه می شود، دستگاه دولتی مبتنی بر عقل و ظرافت به پس زمینه رانده می شود. این وضعیت در آمریکای پس از حادثه تروریستی ١١ سپتامبر ٢٠٠١ و همچنین در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ اتفاق افتاد. شاید بهترین مثال آن، تصمیم او برای خروج یکجانبه از توافق هسته ای با ایران باشد.

سولانا همچنین با تاکید بر اینکه “کارازار فشار حداکثری ترامپ علیه ایران نیز یک شکست عظیم بود” افزود: استراتژی نادرست ترامپ نه تنها ریسک اشاعه هسته ای را افزایش داد، بلکه نتوانست سیاست های منطقه ای ایران را کنترل کند. تنش های ایران و آمریکا در منطقه خلیج فارس نیز افزایش یافت که با افزایش درگیری ها میان ایران و اسرائیل همراه شد.

یکی دیگر از دلایل نگرانی آمریکا تقویت روابط ایران و چین است و این دو کشور به تازگی نیز قراردادی ٢۵ ساله برای سرمایه گذاری سنگین پکن در ایران امضا کرده اند. افزایش همکاری های امنیتی و اطلاعاتی نیز بخش دیگری از این قرارداد همکاری میان تهران و پکن است. 

اما اکنون با روی کار آمدن دولت جو بایدن مذاکرات برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) آغاز شده است و باید امیدوار باشیم که آنها به موفقیت دست یابند.

این مقام پیشین اتحادیه اروپا در بخش دیگری از این یادداشت به ادعای اخیر برخی رسانه ها مبنی بر مذاکره مقامات ایران و عربستان سعودی در بغداد اشاره کرد و آن را نتیجه تغییر رویکرد دولت آمریکا درقبال خاورمیانه و تغییر برخی سیاست هایی دانست که پیشتر ترامپ اعمال کرده بود، همچون بازگرداندن کمک اقتصادی به فلسطینیان، تحریم ٧۶ فرد عربستانی در ارتباط با قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی و فاصله گرفتن از تجاوز نظامی عربستان به یمن.

سولانا که در سال های ١٩٩٩ تا ٢٠٠٩ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بوده است، نوشت: مذاکرات کنونی در وین فرصتی فوق العاده برای نشان دادن این حقیقت به وجود آورده است که همکاری قدرتمند مبتنی بر چندجانبه گرایی پایدار خواهد ماند. همچنین لازم به یادآوری است که پیش از برجام که در پی چندین سال مذاکره سخت به دست آمد، ما کجا قرار داشتیم. تنش هایی که در سال های اخیر شاهد آن بودیم به شکلی بی پروا افزایش یافت و متوقف کردن آن نیز نیازمند دیپلماسی متمرکز و پر توان است. حتی بیش از آنچه تاکنون انجام شده باید به وقوع بپیوندد.

23311