دورنمای مذاکرات ایران و آمریکا/ تهران و واشنگتن چه زمانی انعطاف به خرج می‌دهند؟

به گزارش هوشمند نیوز آرین طباطبایی از اعضای سابق تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مقاله ای برای موسسه رند نوشت: ناظران غربی اغلب فرآیند تصمیم گیری امنیت ملی ایران را تمرینی از بالا به پایین توسط رهبر ایران می دانند. با این حال، در واقعیت، این یک فرآیند چانه زنی است که در آن رقابت داخلی و ایجاد اجماع، خروجی های سیاست را شکل می دهد. بحث های داخلی در مورد موضوعات کلیدی نقش مهمی در چهارچوب بندی، شکل گیری، و فروش سیاست های خارجی و امنیتی ایفا می کند.

علی‌رغم محدودیت‌های قابل‌توجه در حکومت برای گفتار مخالفت‌آمیز، این بحث‌ها می‌تواند شدید باشد و صداهایی را از بسیاری از طیف‌های سیاسی در بر گیرد. در غرب – به‌ویژه در ایالات متحده – تفاوت‌های ظریف این بحث‌ها گم می‌شوند، یا در پوشش لفاظی‌های شعاری غرق می‌شوند. بحث داخلی ایران در مورد مسائل کلیدی سیاست خارجی و امنیت ملی چه تأثیری بر خروجی‌ها و موضع سیاست آن کشور در صحنه بین‌المللی و در مقابل ایالات متحده دارد؟ پویایی بحث امنیت ملی ایران نشان می‌دهد که چگونه مراکز مختلف قدرت در تهران به ایده‌های کلیدی امنیت ملی و سیاست خارجی واکنش نشان داده‌اند، جایی که سطحی از اجماع وجود دارد، و همچنین زمینه‌های تغییر و تداوم وجود دارد.

در بحث خروجی های سیاسی ناشی از آن اجماع گسترده درون نظام (که توسط رهبر ایران رسمیت یافته است) با خطوط قرمز ایران مطابقت دارد، اما در مواردی که اختلاف نظر قابل توجهی وجود دارد، فرصت‌هایی برای مذاکره وجود دارد. درک اینکه نظام در کجا توافق نظر دارد و در کجا تنش وجود دارد برای توسعه یک سیاست واقع بینانه در مورد ایران و اطمینان از مشارکت موفقیت آمیز در هر مذاکره آتی ضروری است.

از زمانی که انقلاب اسلامی، ایران را از اردوگاه کشورهای همسو با ایالات متحده به قلمرو دشمنان ایالات متحده منتقل کرد، دولت های پی در پی ایالات متحده تلاش کردند تا رفتار ایران را تغییر دهند. برای این منظور، آنها از طیف وسیعی از ابزارهای موجود در مجموعه ابزار سیاست خارجی ایالات متحده از جمله تحریم های اقتصادی، فشار سیاسی، تهدیدات نظامی و دیپلماسی استفاده کرده اند. شناسایی مناطقی که ممکن است ایران تمایل به عقب نشینی از مواضع خود داشته باشد، برای دستیابی به توافق با ایران و دستیابی به اهداف سیاست ایالات متحده، ضروری است.

زمینه‌های اختلاف و تنش در داخل را می‌توان در مذاکرات با تهران مورد استفاده قرار داد و نقاط شروعی را برای توسعه مناطق توافق احتمالی بین دو کشور فراهم کرد. هدف اعلام‌شده دولت ترامپ، دستیابی به یک توافق جامع بود که به چندین حوزه کلیدی می‌پردازد. سیاست خارجی و امنیتی تهران. این موارد نگرانی شامل فعالیت های هسته ای و موشکی، فعالیت نظامی در منطقه و حمایت از گروه های شبه نظامی می شود. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، پس از اعلامیه دونالد ترامپ مبنی بر خروج ایالات متحده از برجام- توافقی چندجانبه که توسط آن امضا شد، این موارد نگرانی را در فهرستی ۱۲ ماده ای بیان کرد.

اگرچه ۱۲ نکته دولت ترامپ به شدت در واشنگتن مورد بحث قرار گرفته است، تقریباً همه دولت‌های ایالات متحده از سال ۱۹۷۹ به این مجموعه پرداخته‌اند و به دنبال آن بوده‌اند. از چالش ها در غیاب راه حل مذاکره، دولت های آینده احتمالاً با چالش های مشابه دست و پنجه نرم خواهند کرد. بحث‌های سیاسی موجود عمدتاً نقش بحث داخلی و تلاش نخبگان برای جلب افکار عمومی را در شکل‌دهی سیاست‌های امنیت ملی ایران نادیده گرفته است. این بحث‌ها همچنین از چگونگی تقسیم‌بندی‌های درون ایران که ممکن است زمینه‌های توافق احتمالی را در مذاکرات فراهم کند، غفلت کرده است. به‌طور کلی، محققان ایران‌شناسی به ندرت نظریه گفتمان را در مورد موضوع خود به کار می‌برند. نظریه گفتمان یک مطالعه بین رشته‌ای است که هدف آن ایجاد درک تلاقی زبان و سیاست از طریق زبان‌شناسی، هرمنوتیک و علوم سیاسی است و بر این فرض استوار است که «نوآوری‌های بلاغی، پیشبرد استراتژی‌ها و پروژه‌های سیاسی جدید را تسهیل می‌کند». این چشم انداز زمینه های اجماع و شکاف در نخبگان سیاسی ایران را مشخص می کند.

۳۱۱۳۱۱