نقد فیلم Son – عشق مادرانه‌ای که می‌تواند کُشنده باشد

ژانر ترسناک یا اساساً سینمای وحشت در سال‌های اخیر و به خصوص در قرن جدید میلادی دچار فراز و فرود‌های بسیاری بوده است. این شاخه محبوب پس از دوران اوج خود در سه دهه هفتاد، هشتاد و نود میلادی دچار یک حفره یا شکاف در مسیر خود شده، شکافی که این ژانر را به چاله‌ای عمیق و تکراری فرستاده است. این روز‌ها آثار سینمای وحشت در دو فرمول آشنا فرو رفته‌اند؛ یکی آثار اسلشر تکراری و دنباله‌دار و دیگری فیلم‌های جامپ‌اِسکر گونه شِبه کمدی و تینیجری که فاقد هرگونه استعداد یا محتوای خاصی هستند. البته شاخه سومی نیز وجود دارد که به نام آثار مستقل سینمای وحشت شناخته می‌شوند. فیلم‌هایی که هم مضمون جالبی دارند و هم از فرم و شکل قابل بررسی برخوردارند. نمونه این آثار فیلمی چون «Hereditary‎» یا موروثی است. حالا فیلم «Son» می‌خواهد دنبال کننده شاخه سوم این مسیر باشد. در ادامه با نقد فیلم Son همراه ویجیاتو باشید.

داستان فیلم پسر یا «Son» بدین شرح است که: وقتی پسر جوانی به یک بیماری مرموز مبتلا می‌شود، مادرش باید تصمیم بگیرد که برای محافظت از او در برابر نیروهای وحشتناک گذشته‌اش تا کجا پیش خواهد رفت. این فیلم در حالی آغاز می‌شود که شخصیت لورا (آندی ماتیک) از فرقه‌ای که در آن بزرگ شده فرار می‌کند تا کودکی را که از آن جا باردار است نجات دهد؛ سپس فیلم به چندین سال بعد کات می‌خورد. زمانی که او به عنوان یک معلم کار می‌کند و به تنهایی پسرش، دیوید (لوک دیوید بلوم) را بزرگ می‌کند. در ظاهر به نظر می‌رسد که این دو خوب زندگی می‌کنند تا زمانی که لورا فعل و انفعالاتی را در اتاق پسرش دیوید می‌بیند. سپس او بیمار می‌شود و پزشکان نمی‌دانند پسر چه مشکلی دارد. اینجاست که لورا فکر می‌کند فرقه گذشته او برای گرفتن پسرش به سراغش آمده‌اند.

این شک در افکارِ شخصیت لورا باعث فرار کردن او با پسرش از دست اطرافیان خود می‌شود. با این حال، لورا در به خاطر سپردن برخی از ماجرا‌های مربوط به گذشته خود مشکل دارد و اینجاست که کارآگاهان جنایی پیرو او معتقدند که لورا خطرناک است و داستان‌های مربوط به این فرقه را که دنبال اوست، شخص خودش ساخته است. با این اوصاف وقتی لورا قصد کمک کردن به پسرش را دارد، وضعیت او چیزی وحشتناک‌تر از آنچه تصور می‌کند می‌شود؛ و این خط داستانی کُلیت این اثر تریلر و ترسناک را شامل می‌شود.

در واقع این فیلم به این سوال پاسخ می‌دهد که اگر رزماری فیلم «Rosemary’s Baby» از فرقه مربوط به داستان خودش فرار می‌کرد و بچه‌اش را می‌گرفت چه اتفاقی می افتاد؟! اگرچه ساختار این فیلم مطمئناً از ساخته رومن پولانسکی کُپی نشده است، اما این اثر در بسیاری از مضامین خود در فضایی مشابه با بچه رزماری قرار می‌گیرد. در این فیلم، کارگردان و نویسنده ایرلندی اثر یعنی «Ivan Kavanagh» پیرامون موضوعاتی چون فرقه‌ها، سلامت روان، زنان معتقد و اینکه یک مادر برای محافظت از فرزند خود چقدر پیش خواهد رفت بحث می‌کند.

گرچه دیدن فیلم‌هایی که با این مضامین روبرو هستند بسیار خوب است، اما این فیلم نتیجه یا پیام رضایت بخشی ندارد. چرا که شیفته ظاهر داستان خود شده است. با این حال، مفهوم فرار زن از یک فرقه مخوف و تربیت پسر شیطانی خود، ایده جالبی است. من به طور معمول طرفدار فیلم‌های ترسناک مستقل هستم، بنابراین واقعاً از دیدن آثاری چون Son استقبال می‌کنم. اما این آثار باید فراتر از یک ایده، نقشه‌ای غیر قابل پیش‌بینی نیز در چنته داشته باشند، و عدم وجود این نقشه در فیلم پسر، عمده مشکل این کار را شکل می‌دهد. در واقع همه چیز فیلم پسر در مورد سفر است، نه مقصد.

فیلم Son در واقع پتانسیل بالایی دارد. مفهوم زنی که در حین بارداری از فرقه شیطانی فرار می‌کند و نوزادی دیو گونه به دنیا می آورد که در سن 8 سالگی آدم خوار می‌شود، کاملاً می‌تواند هر بیننده‌ای را در ژانر وحشت به وجد بیاورد. اما متأسفانه این ساختار و این ایده به اندازه کافی خوب اجرا نشد تا بتوانیم از آن لذت کامل ببریم. من به عنوان یک انسان این ایده را درک می‌کنم که مادری می‌خواهد برای محافظت از کودک خود هر کاری انجام دهد، حتی اگر آن کودک انسان‌های دیگری را بخورد. اما یک نخ داستانی بدون وجود خود تار و پود داستان هیچ ارزشی ندارد. من به عنوان یک دوستدار آثار ترسناک، واقعاً از این فیلم ناامید شدم زیرا به نظر می‌رسید که واقعا خوب باشد. با این وجود داستان به درازا می‌کشد، از هم گسیخته است و به طرز مضحکی قابل پیش بینی است. در واقع آنچه که قرار است پیچ و تاب باشد، خیلی زود قابل حدس زدن می‌شود.

البته جنبه مورد علاقه من در فیلم Son، شیمی و نزدیک بودن بین شخصیت لورا یا مادر و پسرش دیوید است. در بسیاری از فیلم‌های این ژانر، فیلمسازان رابطه بین والدین و فرزند را کاملاً به حالت تعلیق در می‌آورند. وقتی یک چنین داستانی تمرکز بر روی بزرگسالان یا بچه‌ها دارد، باید بر روی شکل گیری رابطه‌ها نیز توجه ویژه داشته باشد. در پسر، کل فیلم حول این موضوع است که مادر چقدر فرزندش را دوست دارد. شما می‌توانید ارادت پرشور لورا به پسرش را هر بار که موهایش را پشت گوش‌هایش جمع می‌کند یا بدن لنگان خود را برای چندمین بار به ماشین می‌کشد، مشاهده کنید.

ستاره این فیلم بازیگر نقش لورا است. بدون شک Andi Matichak واقعا عملکرد فوق‌العاده‌ای در این اثر دارد. چیزهای زیادی در شخصیت او وجود دارد و او می‌تواند با توانایی‌هایش کار بزرگی با نقش انجام دهد. عملکرد او به وضوح متفاوت از بازی او در نقش نوه لوری استرود در هالووین جدید است. این بازیگر زن جوان دامنه جدی در اجرای نقش‌هایش دارد و امیدوارم که به کار در ژانر وحشت ادامه دهد. یکی دیگر از عملکردهای چشمگیر اثر مربوط به لوک دیوید بلوم در نقش پسر اصلی ماجرا است.

با توجه به آنچه که فیلمساز تصمیم داشته با شخصیت او انجام دهد، می‌توان گفت این پسر جوان کارهای سختی را انجام داده و او گاهی اوقات واقعا شیرین و وحشتناک است. در این فیلم همچنین امیل هرش نیز بازی می‌کند که مسلماً ثابت کرده بازیگر جالبی در ژانر‌های گوناگون در سال‌های اخیر است. او عملکرد بسیار خوبی ارائه می‌دهد اما به نظر می‌رسد که سازندگان این فیلم کاری خاص و جالب برای انجام دادن به او نداده‌اند.

در مجموع می‌توان گفت فیلم «Son» از آن دست آثاری است که به ژانر وحشت دهه هفتاد میلادی وفادار است. این اثر یک فیلم کاملاً خوب در این ژانر نیست، اما مطمئناً چیزهای بدتری از این اثر نیز در این شاخه وجود دارد که فیلم پسر را یک کار متوسط بدانیم، اما به هر حال این اثر نیز فاقد هر چیزی است که آن را به یک فیلم ترسناک برجسته تبدیل کند. ایده، بازیگری و فیلمسازی فنی همه در این کار مناسب و معقول است اما برخی از روند‌های تکراری و قابل شناسایی در داستان و ساخت این فیلم وجود دارد که به نظر می‌رسد مانع پیشرفت این کار شده‌اند.

با این اوصاف پسر می‌خواهد یک هیجان پُر تنش باشد که با عشق یک مادر به پسرش منفجر می‌شود. خواه آنچه را که می‌بیند واقعی باشد یا نه، لورا برای محافظت از فرزند خود در برابر هرگونه خطر قریب الوقوع، هر کاری که لازم باشد را انجام خواهد داد. اگر به دنبال دیدن برخی از عواطف مادری و ترس‌های متکی به شیطان پرستی و فرقه گرایی هستید، این اثر ممکن است یک ساعت مفرح برای شما باشد.