ماجرای هنرنمایی خواننده مشهور افغانستان در سریال ایرانی

نرگس کیانی: «می‌شه در باغِ دو چشمایت بشینُم/ می‌شه از چشـم تو خـورشـیدَ ببینُم/ می‌شه از زلف عـروسانه تو/ 
دانه‌دانه گل بارانَ بچینُم…» این زبان دَری‌ست در شعری سروده سخی راهی با صدای استاد وحید قاسمی. آوردن عنوان «استاد» پیش از نام وحید قاسمی نه صرفا به نشانه احترام که تاکیدی است بر لقبی که او ۳ سال قبل از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به دست آورد. لقبی که شمار اندکی در افغانستان ملقب به آنند.

از دلخوشی‌های فرهنگی در آغاز سال ۱۴۰۰ در ایران و در میان نگاه خیره‌مان به ترکیب سرگیجه‌آور کرونا و مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، شنیدن نوای دلنشین استاد قاسمی بر تیتراژ سریال نوروزی «هم‌بازی» بود.

سریالی به نویسندگی وحید حسن‌زاده و مریم اسمی‌خانی، کارگردانی سروش محمدزاده و تهیه‌کنندگی نوید محمودی که شنیده‌شدن صدای خواننده‌ای اهل افغانستان بر تیتراژش نخستین بود که در ایران رخ می‌داد و آن‌که موجب رخ‌دادن این اتفاقِ تا پیش از این رخ نداده شد، تهیه‌کننده این اثر بود. 

نوید محمودی کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده و شاعر شناخته‌شده اهل افغانستان و مقیم ایران بود که پیشنهاد استفاده از صدای وحید قاسمی را به مدیران شبکه دو سیما داد و جعفری‌جلوه و ملک‌محمدی بودند که این پیشنهاد را پذیرفتند تا شنونده «می‌شه در باغِ دو چشمایت بشینُم…» باشیم.

خواننده تیتراژ «هم‌بازی» کیست؟  

وحید قاسمی کار هنری خود را در سال ۱۳۵۶ خورشیدی با تشکیل گروه موسیقی «شاین» در همکاری با عبدالله قاسمی، قاسم قاسمی و توریالی‌ نواز در کابل شروع کرد. او در طول دو سال و نیم، سلسله کنسرت‌هایی اجرا کرد که مورد استقبال مردم و به‌خصوص نسل جوان قرار گرفت. به گونه‌ای که هنرمندان جوانی که بعد از آن شروع به کار کردند، پیرو همین شیوه به تشکیل گروه‌هایی مانند «باران»، «گل سرخ» و… رو آوردند.

               این مطلب را هم بخوانید: 

              ◾️ نوید محمودی: پژوهش آثار سینمایی را سنددار می کند

وحید قاسمی از سال ۲۰۰۶ میلادی تاکنون به گردآوری و شناسایی موسیقی اصیل و فولکلور افغانستان مشغول است و در راستای بازآفرینی موسیقی سنتی این کشور  به سراغ هنرمندان اصیل و نوازندگان سازهای قدیمی می‌رود و صدای آن‌ها را ضبط می‌کند. او در بازخوانی آوازهای فولکلور افغانستان نیز شهرت دارد.

چه شد که برای نخستین‌بار تیتراژ سریالی ایرانی را خواننده‌ای افغان خواند؟

نوید محمودی در پاسخ به این سوال که ایده اولیه استفاده از حضور خواننده‌ای از کشور افغانستان در سریالی ایرانی، چگونه شکل گرفت، گفت: «این علاقه‌مندی سال‌ها بود که در من وجود داشت. من یک ایرانی افغان‌تبارم و طبیعتا بسیار موسیقی افغانی شنیده‌ام با ذکر این نکته که به دلیل کمبود وقت و با توجه به آن‌چه می‌پسندم، هنرمندانی متعلق به دهه‌های پیش، بیش از خوانندگان امروزی جذبم می‌کنند و همچنان احمد ظاهر، محمدصادق فطرت (ناشناس)، محمدحسین سرآهنگ و… می‌شنوم.

نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «هفت‌ونیم» ادامه داد: «همواره گمان می‌کردم با توجه به قابلیت زبان موسیقایی برای برقراری گفت‌وگو، استفاده از قطعه‌ای از موسیقی افغانستان به عنوان تیتراژ سریالی ایرانی مخاطبان را به سوی آشنایی با این نوا و سپس موسیقی افغانستان روان خواهد کرد. در مراحل اولیه پیش‌تولید در گفت‌وگو با مهندس محمدرضا جعفری‌جلوه، مدیر شبکه دو سیما و  بهرنگ ملک‌محمدی، سرپرست گروه فیلم و سریال این شبکه، این دوستان نیز نسبت به رخ‌دادن چنین اتفاقی ابراز علاقه‌مندی کردند.»

همدلی مردم به وقت شادی و غم به جای منازعات سیاسی

محمودی با تاکید بر این که هدفش تاکید بر واکنش‌های همدلانه مردم ایران و افغانستان به وقت شادی و غم در قبال یکدیگر است، گفت: «در قصه ما شخصیتی به نام روشنا حضور دارد که نقشش را محیا دهقانی بازی می‌کند. روشنا دختری افغان و متولد و مقیم ایران است که خانواده‌اش چندسالی‌ست به کابل بازگشته‌اند و او هم تلاش می‌کند درسش را با تحویل پایان‌نامه تمام کند و نزد آن‌ها برود. او دوست صمیمی لیلا با بازی دیبا زاهدی قهرمان این داستان است و حکم سنگ صبور او را دارد.»

او ادامه داد: «علاقه‌مندی و تاکید ما نشان‌دادن نشانه‌ها و نمادهای فرهنگی میان دو کشور ایران و افغانستان بود تا منازعات سیاسی و دوست داشتیم واکنش‌های همدلانه مردم دو کشور نسبت به یکدیگر را در هنگام شادی و غم نشان دهیم.»  

قطعه‌ای که برای «هم‌بازی» بازخوانی شد

نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «مُردن در آب مطهر» با بازگویی ادامه روند شکل‌گیری تیتراژ «هم‌بازی»، افزود: «پس از آن که این مسائل را برای دوستانم در شبکه دو سیما تشریح کردم در کمال صداقت می‌گویم که از من حمایت کردند. خواننده مدنظر من، از همان ابتدا، استاد وحید قاسمی بود. شاید ندانید اما لقب استاد در افغانستان، صرفا از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ این کشور اهدا می‌شود، چیزی مانند درجه هنری که در ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی آن است. با دوست عزیزم صدیق برمک، مشورت کردم و او هم با انتخاب من موافق بود. راه ارتباطی با استاد قاسمی را که آن زمان در کانادا بود پیدا و پیشنهادم را ارائه کردم و او با آغوشی باز استقبال کرد. به او گفتم این قطعه را سی‌وهفت، هشت سال پیش شنیده‌ام و خواهش کردم آن را بازخوانی کند که باز هم خوشبختانه پذیرفت و از من خواست مدت زمان تیتراژ و دیگر شرایط را به او اعلام کنم.»

علاقه‌مندی ما در این سریال، تاکید بر واکنش‌های همدلانه مردم ایران و افغانستان نسبت به یکدیگر در هنگام شادی و غم است تا نشان دادن منازعات سیاسی 

نوید محمودی که همکاری‌اش با برادرش جمشید محمودی در فیلم‌ها و سریال‌ها با تخلص «برادران محمودی» ثبت می‌شود، ادامه داد: «استاد قاسمی در استودیویی در کانادا این ترانه را بازخوانی و برای ما ارسال کرد، امری که حدود یک ماه و نیم زمان برد و پس از شنیده‌شدن از سوی مدیران شبکه دو سیما و طی مراحل اداری و اخذ مجوزهای لازم، آن‌چه در ذهن داشتیم به حقیقت پیوست.»  

محمودی در پایان با بیان این که آن‌چه در «هم‌بازی» رخ داد ترغیبش کرد که استفاده از موسیقی افغانستان را در دیگر آثارش نیز پی بگیرد، گفت: «خوشحالی من از این روست که در جهانی که من و شما زندگی می‌کنیم مسئله و موضوع برای ناراحتی، نگرانی و غمگساری بسیار است و برداشتن قدمی حتی کوچک در راستای تقویت احساس همگرایی و دوستی میان مردم سرزمین گسترده فارسی‌زبان بسیار خشنودکننده و برانگیزاننده این ذوق است که در دیگر آثارم چنین اتفاقی را که در «هم‌بازی» برای نخستین بار رخ داد، بار دیگر رقم بزنم.»

۵۸۲۵۹