سردبیر مجله کتاب‌شناسی شیعه: الغدیر یک کتاب احتجاجی است نه تبیینی!

به گزارش «مبلغ»- عبدالحسین طالعی، سردبیر مجله کتاب‌شناسی شیعه در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، درباره کتاب «الغدیر» علامه امینی به بیان مقدمه‌ای درباره دسته‌بندی آثار حوزه امامت پرداخت و گفت: آثار موجود در حوزه امامت سه قسمت هستند؛ احتجاجی، تبیینی و ترکیب این دو. آثار احتجاجی، آثاری است که با آنها می‌خواهیم بر مخالفین احتجاج کنیم؛ مناظره کنیم یا جواب مخالف را بدهیم. نمونه این گونه آثار کتاب الغدیر، احقاق الحق، المراجعات و عبقات الانوار هستند.

وی ادامه داد: آثار تبیینی، یعنی آثاری که در آنها نیت ما پاسخگویی به مخالفان نیست و برای شیعیان و تبیین اعتقادات شیعی نوشته می‌شوند. نمونه آثار تبیینی می‌توان خطبه الغدیر و زیارت غدیریه را برشمرد. زیارت غدیریه از حضرت هادی(ع) رسیده و در مفاتیح الجنان تحت عنوان زیارت امیرالمؤمنین(ع) در روز غدیر آمده و سند بسیار شامخی دارد. هر کس این زیارت را ندیده قسمتی از عمرش را از دست داده است.

طالعی افزود: در شمار آثار تبییی، کتابی به نام «ضیاء العالمین» را می‌توان نام برد. این اثر از کتاب‌های ناشناخته امامت است که بر مرحوم علامه امینی (صاحب الغدیر) مؤثر واقع شده است. مؤلف آن، مولا ابوالحسن شریف عاملی شاگرد علامه مجلسی بود و آن را ابتکاری نوشته است. همه آثار او ابتکاری است و خود یک مجلسی ثانی است. این شخص، در قدرت علمی و شور و دلسوختگی اهل بیتی یک اعجوبه است. کتاب «ضیاءالعالمین» یک دوره امامت در ۱۰ جلد است که ترجمه آن تمام شده و متن عربی آن نیز در فضای مجازی موجود است.

نسل جدید به دنبال قانع شدن است

سردبیر مجله کتاب‌شناسی شیعه گفت: کتاب دیگر «درسنامه معرفت امام» اثر مهندس سلمان قنبری، دکتر مهدی‌نژاد و عبدالحسین طالعی است. این کتاب در اصل جلسات سلمان قنبری در توضیح احادیث کتاب «الحجه» اصول کافی است که بنا شد این توضیحات مکتوب شوند. برای اینکه توضیحات پخته‌تر شود، جلسات مشترکی گذاشته شد و حاصل این جلسات، این کتاب شد که فایل آن در سایت نبأ موجود است. با توجه به اینکه نسل جدید به دنبال قانع شدن است نه اینکه چه کسی، چه سخنی گفته است، این کتاب برای آنها مناسب است و مطالب آن با استدلال‌های عقلی بیان شده است.

عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه قم گفت: اما آثار ترکیبی، آثاری هستند که توأمان احتجاجی و تبیینی هستند. کتاب «غایه المرام» از مرحوم سیدهاشم بحرانی، از جمله این آثار است. بحرانی، یک محدث شیعه بحرینی و معاصر علامه مجلسی است. این کتاب حدود ۶۰۰ باب است و در آن موضوعات را در اخبار شیعه و سنی بررسی کرده است؛ مثلا «غدیر در اخبار شیعه»، «غدیر در اخبار سنی». «آیه تطهیر در اخبار شیعه»، «آیه تطهیر در اخبار سنی». لذا تبیین و احتجاح را ترکیب کرده است. این کتاب ترجمه نشده و جای کار دارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه کتاب «الغدیر» علامه امینی، جزء کتاب‌های احتجاحی است، گفت: گاهی به عنوان شبهه می‌گویند خطبه غدیر که نقل می‌کنید در کتاب الغدیر نیست. اگر معتبر بود علامه امینی آن را نقل می‌کرد. زیارت غدیریه هم همین‌طور در کتاب الغدیر نیامده است. جواب ما این است که الغدیر کتاب احتجاجی است، نه تبیینی. خطبه الغدیر و زیارت غدیریه، مطالب تبیینی است؛ یعنی فقط از طریق شیعه رسیده است، لذا اگر علامه امینی خطبه الغدیر را در کتابش می‌آورد، مخالفان می‌گفتند این را شما از شیعه نقل کرده‌اید.

وی اظهار کرد: مجله‌ای به نام «سفینه» وجود دارد که بیست سال است منتشر می‌شود. تاکنون ۷۶ شماره آن به صورت تمام متن موجود است. موضوعات این مجله شامل امامت، مهدویت، کتاب کافی، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، علوم قرآنی اهل بیتی و حدیث است. شماره ۳۸ این مجله(سال ۹۲) درباره علامه امینی است. یکی از مقالات این مجله راهنمای پژوهش درباره علامه امینی و آثارش است.

طالعی افزود: اثر دیگر، کتاب «الغدیر همراه» در ده جلد است. سیدابراهیم سیدعلوی مؤلف آن است که منتخبی از کتاب الغدیر را در این کتاب آورده است. اثر دیگر «سیری در الغدیر» اثر دکتر محمد امینی، کوچکترین فرزند علامه امینی است که مرد دانشمندی است. ایشان خلاصه‌ای از الغدیر را در این کتاب آورده است. کتاب «تلخیص الغدیر» از شفیعی شاهرودی اثر دیگری است که حدود ۴۰ جلد است. مجموعه دیگر به نام «امین شریعت» به چاپ رسیده است که مجموعه مقالاتی درباره علامه امینی است. اثر دیگر، «حماسه غدیر» از مرحوم محمدرضا حکیمی است. مرحوم حکیمی در زمینه معرفی علامه امینی حق بزرگی بر گردن ما دارد. زحمت‌ها کشید و این راه باید ادامه پیدا کند.

معرفی علامه امینی به زبان انگلیسی

این پژوهشگر ادامه داد: کار خوب دیگر در این زمینه توسط دکتر محمدرضا فخرروحانی انجام شده که معرفی علامه امینی به زبان انگلیسی است. این اثر در انگلیس چاپ شده است. ایشان استاد زبان انگلیسی است و شرح حال علامه را به زبان انگلیسی تألیف کرده است.

عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم عنوان کرد: یک کار مفید دیگر در معرفی کتاب الغدیر، فیلم سلسله گفتارهای «راز الغدیر» است که در سایت آپارات موجود است. این گفتارها از شیخ احمد امینی پسر علامه امینی است. ۴۸ جلسه است که در آنها حدود ۴۰ موضوع از الغدیر را انتخاب کردم و از آقای امینی دعوت کردیم درباره آنها صحبت کند.

وی گفت: سیدمحمد طباطبایی یزدی، پسر مرحوم سیدعبدالعزیز طباطبایی یزدی (از شاگردان علامه امینی) در کتابخانه پدرش در قم، تدریس الغدیر را شروع کرده است که صوت این جلسات در کانال محقق طباطبایی در پیام‌رسان تلگرام منتشر می‌شود. تاکنون حدود ۲۰ جلسه آن منتشر شده است. ایشان قرار است دوشنبه‌ها در بنیاد امامت قم «روش‌شناسی الغدیر» را تدریس کند.

این پژوهشگر گفت: در زمینه الغدیر، حجت‌الاسلام محمدحسین مشکوری سه کار مهم انجام دادند که یا در قالب اپلیکشن و قابل نصب روی گوشی‌های همراه و یا به صورت سامانه اینترنتی است. ایشان سه هزار فضیلت امیرالمؤمنین(ع) را با حدیث و موضوع‌‎بندی شده گردآوری کرده که در سایت https://fazael.ir می‌توان آنها را مشاهده کرد. کار دیگر ایشان استخراج ۱۱ هزار فیش از الغدیر است که در سایت «اکمال» به نشانی https://ekmal.ir (اولین دایرهالمعارف دیجیتال ـ‌ رسانه‌ای از کتاب شریف «الغدیر») در دسترس عموم قرار دارد. کار سوم ایشان، سایت https://eblagh.kanoonkhorshid.ir است که در حوزه تولیدات رسانه‌ای کتاب الغدیر است. این کارها با ایثارهای عجیب و بدون حامی مالی انجام شده است.

طالعی در پایان گفت: در حوزه امامت، مجله‌ای به نام «امامت پژوهی» داریم که ۳۰ شماره آن تمام متن موجود است. این مجله متعلق به بنیاد امامت قم است و می‌توان آن را یک بانک اطلاعاتی درباره امامت دانست. در اکثر موضوعاتی که به دنبال مأخذ هستید می‌توانید به این مجله رجوع کنید. در حوزه امامت، این مجله را می‌توان با خاطری آسوده معرفی کرد.