باستان‌شناسان به دنبال تاریخ تحول شهرنشینی ایران در محوطه ازبکی

به گزارش ایسنا، نشست تبادل نظر راجع به پتانسیل‌های میراث‌فرهنگی و گردشگری محوطه ازبکی با حضور مصطفی ده پهلوان رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فاطمه داوری مدیر کل بناها و محوطه های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، مهرداد ملک زاده عضو انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، رحیم خاکی مدیر کل میراث‌فرهنگی البرز و جمعی از کارشناسان و معاونان این اداره کل برگزار شد.

فاطمه داوری افزود: در این محوطه، سایت موزه نیز با رویکردی نو در حفاظت و معرفی می‌تواند در کنار یک پارک علم و فناوری حوزه باستان‌شناسی فعال و محل استقرار برترین الگوهای این حوزه باشد.

به  گفته این مسئول موقعیت و چشم‌اندازهای البرز، نزدیکی به تهران، ویژگی‌ها و موقعیت تاریخی فرهنگی محوطه ازبکی باعث شده تا یکی از نقاطی باشد که در دو سال آینده به صورت جدی در برنامه‌ای متمرکز به آن پرداخته شود.

 او تمرکز گرایی در حوزه میراث‌فرهنگی را ضروری عنوان کرد و گفت: نگاه به تپه ازبکی هم از این نوع است که تمرکز برای انجام کار اصولی در این منطقه وجود داشته باشد.

از نقش محوطه‌های باستانی در گردشگری غافل بوده‌ایم

 رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی گفت: از نقش محوطه‌های باستانی چون ازبکی در گردشگری غافل بوده ایم.

مصطفی ده پهلوان با اشاره به اهمیت و پیشینه محوطه ازبکی از لحاظ باستان‌شناسی گفت:  این موضوع  در کنار موقعیت خاص، نزدیکی به شاهراه‌های ارتباطی و تهران ارزش این محوطه را دوچندان می‌کند که باید به آن توجه شود.

 رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که می‌تواند میراث‌فرهنگی را حفظ کند، گردشگری است، افزود: از نقش محوطه‌های باستانی مانند ازبکی در گردشگری غافل بوده‌ایم.

او نزدیکی ازبکی به تهران را از نقاط مثبت برای اقدامات در این محوطه دانست و افزود: این محوطه می‌تواند پایلوتی برای مهارت آموزی دانشجویان رشته‌های مرمت، باستان‌شناسی و… باشد.

 پاسخ بسیاری از پرسش‌های باستان شناسان در دل محوطه ازبکی پنهان است

دکتر مهرداد ملک‌زاده عضو انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، گفت: با توجه محوطه ازبکی در یک موقعیت خاص و مهم قرار گرفته است، پاسخ بسیاری از پرسش‌های باستان شناسان در مورد ری باستان به عنوان مهمترین شهر فلات مرکزی ایران را می‌توان در ازبکی یافت.

این باستان‌شناس با اشاره به اینکه نزدیکی به پایتخت در برنامه‌ریزی برای این محوطه تأثیر زیادی دارد، گفت: افزون بر این موقعیت جغرافیای تاریخی ازبکی هم از اهمیت زیادی برخوردار است.

 ملک زاده افزود: یک شریان تاریخی مهم که غرب آسیا را به آسیای مرکزی متصل می‌کرده شاهراه خراسان بزرگ است که از غرب و این ناحیه به ری باستان پیوند می‌خورده و علاوه بر تجارت محل گذر اندیشه‌ها، افکار، باورها و آیین‌های مردم بوده یکی از مهمترین مراکز این جاده ری باستان است.

او ادامه داد: ری باستان مهمترین شهر فلات ایران محسوب می‌شده است. اکنون گسترش لجام گسیخته شهر در پایتخت باعث شده لایه‌های باستان شناسی ری را از دست بدهیم. از لحاظ اقتصاد باستان شناسی هم تملک اراضی برای کاوش‌ها در محدوده تهران بسیارهزینه‌بر است.

عضو هیأت علمی انجمن باستان‌شناسی ایران با اشاره به ارزش‌های باستان‌شناسی ازبکی افزود:  حسن محوطه ازبکی این است که آنچه در ری از دست داده ایم در ازبکی داریم و  لایه‌های جدید، ازبکی را نبلعیده و می‌توان چند منزل آنسوتر از محدوده ری باستان که لایه‌های باستان‌شناسی آن از بین رفته، کاوش‌ها را در این محوطه ادامه داد.

ملک‌زاده افزود: افزون بر وجود کهن دژ بر فراز ازبکی، بافت معماری همدوره در اطراف ازبکی وجود دارد و می‌توانیم تاریخ فرهنگی این بخش از ایران را با مرکزیت این ناحیه از شمال فلات مرکزی ایران بازسازی کنیم و ازبکی به عنوان نقطه پژوهشی آن باشد. در واقع پاسخ بسیاری از پرسش‌های باستان شناسان در مورد ری باستان را می‌توان  در ازبکی یافت.

 این باستانشناس با اشاره لزوم بازنگری توالی لایه نگاری در محوطه ازبکی، اظهار کرد:  کاری که در ازبکی می‌توانیم انجام دهیم این است که بافت معماری شهری آن دوره را بشناسیم و آنچه در ری مفقود شده و نقطه‌هایی از تطور تاریخی شهرنشینی و فرهنگ ایرانی بازسازی کنیم.

انتهای پیام