صداوسیما حق نظارت دارد نه کنترل

حتی اگر نظارت صداوسیما بر شبکه نمایش خانگی پذیرفته شود، چیزی که نمی‌تواند پذیرفته شود، کنترل یک رقیب بر سایر رقبا است. تلاشی که صدا و سیما در حال حاضر می‌کند به نوعی با هدف تحت کنترل قرار دادن رقبا و احتمالا هدم و محو آنهاست؛ نه یک وظیفه نظارتی ساده، چنین چیزی در هیچ جای قوانین ما تابه‌حال پذیرفته نشده مگر اینکه در آینده برای آن قانون جدیدی وضع شود. طی همین مدتی که بین ساترا و پلتفرم‌های نمایش خانگی کش و قوس وجود داشت، صداوسیما سعی می‌کرد از ابزار نظارتی‌اش برای کنترل استفاده کند. به عبارتی آنها از مرز نظارت فراتر می‌رفتند و قصدشان مهار کردن بود.

از این لحاظ صداوسیما هر بار و در هر فراز از ماجرا به نوعی به سد موانع قانونی خورد و هر بار تلاش کرد با توسل به یکی از نهادهای حاکمیتی و یکی از قوای سه‌گانه، موضوع را جلو ببرد که عمدتا ناکام ماند.

اگر بحث صرفا بر سر نظارت بود، ساترا و مدیران سازمان صداوسیما تا این اندازه در رسیدن به اهداف غایی‌شان ناکام نمی‌ماندند؛ ولی حالا که بحث درباره کنترل است، باید توجه داشت که چنین چیزی مستلزم یک تغییر راهبرد کلان در حکمرانی است؛ چیزی که بعید به نظر می‌رسد تمایلی به آن وجود داشته باشد. به‌عبارتی کلیت دستگاه حکمرانی باید به این نتیجه برسد که به‌طور کل همه پلتفرم‌ها را تعطیل کند و فقط به صداوسیما اجازه بدهد که فعال بماند.

عدم م توجه مدیران صداوسیما به حاکمیت قانون است که این تقلاهای بی‌ثمر و البته پرهزینه را رقم می‌زند. قانون به شما وظیفه نظارت بر محتوا را محول کرده، نه کنترل محتوا، چه رسد به کنترل بر امر تولید. اخیرا پلتفرم جدیدی به مجموعه‌های فعال در کشور اضافه شده که محصولاتش را به‌صورت مجانی و بدون دریافت حق اشتراک ارائه می‌دهد و از طریق پخش آگهی و زیرنویس و امثال آن کسب درآمد می‌کند.

این همان چیزی بود که محدوده سنتی و موقعیت سوق‌الجیشی صداوسیما نسبت به سایر پلتفرم‌ها را تعیین می‌کرد. صداوسیما در حال از دست دادن دانه‌به‌دانه سنگرهاست ولی رخ دادن تمام این اتفاقات باعث نمی‌شود که مدیران آن برگردند و در کیفیت تولیدات‌شان بازنگری کنند. در عوض تلاش آنها برای حذف رقبا را شاهد هستیم که این تقریبا امری محال است.

آنها به جای رقابت در پی به‌دست‌آوردن کنترل بر رقبا هستند حال آنکه درصورت استقرار فکر و ایده و مدیریت صحیح، بالا بردن کیفیت محصولات صداوسیما امری ممکن به نظر می‌رسید و حذف دستوری و دلبخواه رقبا، چنانکه اشاره شد، امری محال.

میلاد جلیل‌زاده

۵۷۵۷