خانه پاک، زندگی سالم؛ ترفندهایی برای پیشگیری از بیماری و تقویت سلامتی

نظافت منزل نقش مهمی در حفظ سلامتی شما دارد. با این کار از رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر آفات پیشگیری می‌کنید. علاوه بر مزایای سلامتی، نگاه‌کردن به خانه‌ای تمیز و مرتب احساسی آرامش‌بخش به شما می‌دهد. در این مقاله، نکاتی درباره تمیزکردن خانه برای حفظ سلامتی اعضای خانواده و مزایای خانه تمیز را می‌گوییم. با ما همراه باشید.

تمیزکردن آشپزخانه

آشپزخانه یکی از محتمل‌ترین مکان‌هایی است که ممکن است ویروس‌هایی مانند کرونا را به خانه منتقل کند. طبق پژوهشی در سال ۲۰۲۰، این ویروس ممکن است ساعت‌ها یا روزها روی بسیاری از سطوح آشپزخانه زنده بماند.

چند نکته برای ضدعفونی‌کردن سطوح آشپزخانه و جلوگیری از انتقال ویروس:

• قبل از اینکه چیزی را لمس کنید، دست‌هایتان را به‌مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید، به‌خصوص اگر خارج از منزل یا در محل کار بوده‌اید.
• اگر آب و صابون در دسترس نیست، دست‌هایتان را با ضدعفونی‌کننده الکلی ۶۰درصد (یا با خلوص بیشتر) ضدعفونی کنید.
• مرتب تمام سطوح آشپزخانه را تمیز کنید از جمله پیشخوان، میز، دکمه‌های اجاق گاز یا مایکروفر و هر سطح دیگری را که اغلب لمس می‌کنید.

۱. تمیزکردن اسکاچ ظرف‌شویی

اگر اسکاچ به‌درستی شسته و تمیز نشود، ممکن است هزاران میکروب، کپک و پاتوژن موجود در غذا به آن بچسبند. کارهایی که می‌توانید برای ازبین‌بردن میکروب‌های روی اسکاچ انجام دهید، عبارت‌اند از:

• اسکاچ را در ماشین ظرف‌شویی قرار دهید و ماشین را روی دمای زیاد و چرخه خشک‌کن تنظیم کنید.
• آن را خیس کنید و به‌مدت ۱ تا ۲ دقیقه در مایکروفر قرار دهید.
• پس از هر بار استفاده، آن را به‌‌خوبی فشار دهید و در مکانی قرار دهید که هوا جریان داشته باشد و خشک شود.

حوله‌های پارچه‌ای ممکن است حاوی میکروارگانیسم‌های ناسالم باشند؛ حتی اگر فقط برای خشک‌کردن ظروف تمیز استفاده شوند. آنها را هم با تنظیم ماشین ظرف‌شویی روی دمای زیاد بشویید.

۲. تمیزکردن تخته برش

هرگز روی همان تخته برشی که برای برش‌دادن گوشت خام استفاده می‌کنید، میوه‌ها یا سبزیجات را نبرید. داشتن ۲ تخته برش فکر خوبی است؛ یکی برای گوشت خام و دیگری برای میوه‌ها و سبزیجات و هر چیز دیگری.

سبزیجات و گوشت خام را در جایی جدا از هم نگهداری کنید تا از احتمال آلودگی مواد غذایی با سالمونلا، ای‌کولای و سایر باکتری‌های مضر جلوگیری کنید.

تخته برش را قبل از استفاده با آب گرم و صابون بشویید.

۳. تمیزکردن پیشخوان آشپزخانه

تمام سطح پیشخوان را بعد از پخت‌وپز تمیز و ضدعفونی کنید. این کار باکتری‌های غذایی مانند کمپیلوباکتر (یکی از علل شایع اسهال) را از بین می‌برد. علاوه بر این، تمیزکردن پیشخوان باعث می‌شود باقی‌‌مانده غذا روی آن نماند و به محل تجمع حشرات تبدیل نشود.

بلافاصله پس از صرف غذا، مواد غذایی باقی‌مانده را به ظروف دربسته منتقل کنید و زباله‌های غذایی را هم در سطل زباله دردار بریزید. با این کار مانع هجوم حشرات می‌شوید.

تمیزکردن اتاق‌خواب

گردوخاک، مایت، پوست مرده، قارچ و شوره حیوانات خانگی همیشه در رختخواب شما حضور دارند و ممکن است شما را بیمار کنند و باعث حساسیت شما شوند. چند نکته برای خلاص‌شدن از شر مایت عبارت‌اند از:

• از روتشکی و روبالشی پلاستیکی زیپ‌دار استفاده کنید.
• هفته‌ای یک‌ بار تمام ملافه‌ها را با آب داغ بشویید.
• تشک‌های بدون روکش را مرتب جاروبرقی بکشید.

تمیزکردن حمام و دست‌شویی

یکی از دلایلی که مردم در گذشته از حمام‌های عمومی استفاده می‌کردند این بود که عوامل بیماری‌زا و زباله‌ها را از محل زندگی‌شان دور کنند، اما امروزه حمام داخل خانه قرار دارد و ممکن است عوامل بیماری‌زا در کمین باشند.

۱. تمیزکردن دستگیره فلاش‌تانک

مطمئنا هر چند وقت یک بار دست‌شویی را تمیز و ضدعفونی می‌کنید، اما آیا دستگیره فلاش‌تانک را هم تمیز می‌کنید؟ این قسمت که معمولا کسی تمیزش نمی‌کند، ممکن است محل تجمع روتاویروس، انتروکوک و سایر عوامل بیماری‌زا باشد.

انتروکوک ممکن است باعث گاستروانتریت باکتریایی شود. روتاویروس شایع‌ترین علت اسهال کودکان است. ویروس کرونا هم ممکن است تا ۳ روز روی دستگیره فلزی و پلاستیکی فلاش‌تانک زنده بماند.

دستگیره فلاش‌تانک را با ماده ضدعفونی‌کننده مناسب برای ازبین‌بردن ویروس‌ها و باکتری‌ها ضدعفونی کنید.

۲. تمیزکردن کف تا سقف حمام

کپک می‌تواند در حمام رشد کند، تکثیر شود و منجر به مشکلات سلامتی فراوانی شود، از آبریزش و خارش چشم گرفته تا حملات آسم.

یکی دیگر از آفاتی که در حمام و احتمالا سرتاسر خانه وجود دارد، تریکوفیتون است. این قارچ باعث ایجاد کرم حلقوی و «پای ورزشکار» می‌شود و ممکن است از طریق کف پا از پای یک فرد به پای فرد دیگر منتقل شود. چند نکته برای ازبین‌بردن کپک و تریکوفیتون عبارت‌اند از:

• از ضدعفونی‌کننده‌ای استفاده کنید که برای ازبین‌بردن کپک و قارچ در حمام طراحی شده باشد.
• پس از حمام‌کردن یا دوش‌گرفتن، دیوار، دوش و پرده حمام را با حوله یا اسکاچ پاک کنید. حتی برخی از پرده‌های حمام را می‌توانید در ماشین لباس‌شویی بیندازید.
• دستمال‌های کثیف را دور بیندازید و سبد زباله را روزانه خالی کنید.

تمیزکردن خانه

۱. تمیزکردن دستگیره‌های در

دستگیره‌های در ممکن است به‌راحتی آلوده شوند. دستگیره‌ها محل تجمع باکتری استافیلوکوکوس اورئوس هستند. اگرچه استافیلوکوکوس اورئوس باکتری خطرناکی نیست، اگر وارد دهان، چشم، بریدگی یا خراش شود، مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند.

وقتی به خانه برمی‌گردید، اگر قبل از شستن دست‌هایتان دستگیره‌های در را لمس کنید، ویروس‌هایی نظیر کرونا به دستگیره‌های در خانه نیز می‌چسبند. تمیزکردن دستگیره در با محلول آنتی‌باکتریال یا الکل ۶۰درصد، استافیلوکوکوس اورئوس و سایر میکروارگانیسم‌های مضر را از بین می‌برد.

۲. تمیزکردن دیوارها

اگر دیوارها می‌توانستند صحبت کنند، احتمالا از شما می‌خواستند در انتخاب نوع رنگ تجدیدنظر کنید. رنگ‌ها حاوی ترکیبات آلی فرار (VOCs) هستند که بخش عظیمی از آلودگی هوای داخل ساختمان‌ از آنها ناشی می‌شود. برای اینکه کمتر در معرض این بخارات سمی قرار داشته باشید، رنگ‌هایی بخرید که ترکیبات آلی فرار کمتری داشته باشند.

۳. تمیزکردن فرش و قالیچه

بسیاری از چسب‌های دوطرفه که زیر فرش چسبانده و مانع از جابه‌جاشدن فرش می‌شوند، حاوی همان ترکیبات آلی موجود در رنگ‌ها هستند. برخی از افراد پس از پهن‌کردن فرش جدید دچار علائمی مانند علائم آنفولانزا می‌شوند و برخی دیگر از سوزش چشم، بینی و گلو شکایت می‌کنند. چند نکته درباره مسائل بهداشتی مربوط به ترکیبات آلی فرار موجود در چسب فرش و موکت عبارت‌اند از:

• قبل از پهن‌کردن فرش جدید در و پنجره‌ها را باز کنید و پنکه را روشن کنید تا هوای اتاق عوض شود.
• فرش‌ها را مرتب جاروبرقی بکشید تا واکنش‌های آلرژیک به گردوغبار کاهش یابد.
• هر روز صبح در و پنجره‌ها را باز کنید تا هوای خانه عوض شود، به‌خصوص پس از پهن‌کردن فرش جدید یا نقاشی دیوارها.
• از تصفیه‌کننده هوا یا گیاهان آپارتمانی برای فیلترکردن سموم و هرگونه ترکیبات مضر موجود در هوا استفاده کنید.

۴. تمیزکردن گردوخاک

گاهی اوقات فکر می‌کنیم گردوخاکی که روی هر سطح و جایی از خانه می‌نشیند نوعی کثیفی معمولی است و با دستمال آن را پاک می‌کنیم، اما قضیه جدی‌تر از این حرف‌هاست.

گردوخاک شبیه «پارکینگ مواد شیمیایی» در خانه شماست. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد، محققان ۴۵ ماده شیمیایی فوق‌العاده مضر را در گردوخاک خانگی شناسایی کردند. بر اساس این بررسی، گردوخاک ممکن است منجر به مشکلات سلامتی بسیاری شود از جمله:

این اثرات ممکن است در زمستان افزایش یابند، چون زمان بیشتری را در داخل خانه می‌گذرانیم. برای در امان‌ ماندن از شر اثرات منفی گردوخاک، مرتب خانه‌تان را نظافت کنید و تهویه مناسب هوای خانه را رعایت کنید.

فواید خانه تمیز برای سلامتی

۱. باعث می‌شود بهتر بخوابید

طبق پژوهش اخیر بنیاد ملی خواب، ۴۵درصد از افراد دچار اختلالات خواب هستند. حقیقت این است که ذهن ما همیشه پر از افکاری است که نمی‌گذارند بخوابیم و جالب اینکه آشفتگی و نامرتب‌بودن اتاق‌خوابمان هم به این افکار دامن می‌زند.

بر اساس نظرسنجی بنیاد ملی خواب، کسانی که مرتب ملافه‌هایشان را می‌شویند و اتاق‌هایشان را تمیز می‌کنند، خواب راحت‌تری دارند. خانه تمیز مساوی است با ذهن تمیز!

۲. سلامت روان شما را بهبود می‌بخشد

وقتی خانه نامرتب و کثیف است، احساس افسردگی و اضطراب می‌کنید. دیدن لباس‌های افتاده روی مبل، کاغذهای پخش‌وپلاشده بچه‌ها و فنجان‌های کثیف روی پیشخوان باعث می‌شود استرس بگیرید. این باعث می‌شود قسمت‌هایی از مغزمان همچنان درگیر این آشفتگی بماند.

طبق پژوهشی که در دانشگاه پرینستون انجام شد، به‌هم‌ریختگی ممکن است قشر بینایی را تحت‌تأثیر قرار دهد. این تنها پژوهشی نیست که درباره اثرات بی‌نظمی بر سلامت روان انجام شده است. بر اساس بسیاری از تحقیقات روان‌شناسی، فضای مرتب و تمیز باعث می‌شود بهتر تمرکز کنیم و کمتر مضطرب شویم.

۳. باعث می‌شود انتخاب‌های غذایی سالم‌تری داشته باشید

طبق بسیاری از تحقیقات، فضاهای به‌هم‌ریخته، کثیف و حتی بدبو باعث می‌شوند احساس اضطراب و استرس کنیم و معمولا زمانی که استرس داریم، انتخاب‌های غذایی نامناسبی می‌کنیم. وقتی از این دیدگاه به موضوع نگاه کنید، به‌راحتی می‌توانید عکس این قضیه را هم نتیجه‌گیری کنید یعنی خانه تمیز و مرتب باعث می‌شود عادات غذایی بهتر و در کل سبک زندگی سالم‌تری داشته باشید.

بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ در مجله «علم روان‌شناسی» منتشر شد، افرادی که در محیط تمیزتری زندگی می‌کنند، غذاهای سالم‌تری می‌خورند. آشپزخانه کثیف تمایل فرد برای آشپزی یا خوردن غذای سالم را از بین می‌برد.

۴. باعث صرفه‌‌جویی در هزینه‌ها می‌شود

تمیزکردن خانه از چندین راه در هزینه‌های شما صرفه‌جویی می‌کند:

• وقتی خانه‌تان را تمیز نگه می‌دارید، نیاز کمتری به محصولات شوینده گران‌قیمت خواهید داشت، چون آن‌قدر کثیفی روی هم انباشته نمی‌شود که به محصولات شوینده قوی نیاز داشته باشید.
• زمانی که در خانه راه می‌روید، کثیفی روی کف چوبی یا سرامیک مانند کاغذ سنباده عمل می‌کند و سطح آن را خراشیده و کدر می‌کند. رسوبات صابون و آب هم ممکن است سطح کاشی‌های حمام را کدر کنند. تمیز نگه‌داشتن سطوحی مانند کف خانه، پیشخوان آشپزخانه و حمام باعث می‌شود مدت طولانی‌تری زیبا و نو به نظر برسند.
• تمیز نگه‌داشتن لوازم خانگی هم باعث افزایش دوام آنها و صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوط به تعمیر وسایل می‌شود.

۵. علائم آلرژی فصلی را کاهش می‌دهد

تمیز نگه‌داشتن خانه از جمله جاروبرقی‌کشیدن منظم، گردگیری با پارچه مرطوب، تعویض منظم ملافه و تمیزکردن مناطقی مانند حمام که مستعد رشد کپک هستند، باعث می‌شود آلرژی فصلی کاهش یابد.

سخن پایانی

تمیزکردن خانه فواید زیادی دارد، از دور نگه‌داشتن میکروب‌ها گرفته تا افزایش احساس شادی و آرامش. شما هم از آن دسته افراد هستید که با برق‌زدن خانه بعد از تمیزکردن آرامش می‌گیرید؟ با مطالعه این مقاله متوجه شدید که این احساس آرامش حاصل از تمیزبودن خانه حتی در تحقیقات علمی هم اثبات شده است.

اگر به سلامت روان و جسم خودتان و اعضای خانواده‌تان اهمیت می‌دهید، تقسیم وظایف کنید و با برنامه‌ریزی همیشه خانه‌تان را تمیز نگه دارید.

شما بگویید

شما چه راهکار یا نکته دیگری برای تمیزکردن خانه دارید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.

کسب‌وکار خود را با سرمایه کم شروع کنید

به مدت محدود