موزه پل کلی؛ نمادی از پستی و بلندی زمین

_{نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۷/۰۷/۲۰ منتشر شده و در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۲۱ به‌روزرسانی شده است.}

در نزدیکی خیابان‌های طاق‌دار شهر قدیمی برن (Bern) در کشور سوئیس، بنایی متشکل از سه قوس تپه مانند دیده می‌شود که به‌دلیل نمایش آثار «پل کلی» نقاش، موسیقی‌دان و بزرگ‌ترین تئوریسین طراحی جهان در آن، موزه پل کلی (Zentrum Paul Klee Museum) نام‌گذاری شده است. بنای موزه پل کلی همچون تپه‌های دامنه‌دار آلپ، جزئی از توپوگرافی این منطقه محسوب شده و مرز مشخصی میان آن و محیط پیرامون نمی‌توان یافت.

 کاربری اصلی این بنا موزه است و در آن تعداد بسیاری از مجموع ۴۰۰۰ اثر پل کلی که توسط خانواده او به موزه اهدا شده‌اند، به نمایش گذاشته شده است؛ اما به‌دلیل علاقه بسیار زیاد پل کلی به تدریس و آموزش هنر، در این بنا نیز چندین کارگاه و آتلیه آموزش هنر دایر است و بیشتر به مرکزی دائمی برای تمامی هنرها و تمام گروه‌های سنی تبدیل شده است.

معمار این بنا، «رنزو پیانو» (Renzo Piano) در سال ۲۰۰۵ میلادی طراحی این موزه را به اتمام رسانده است. نزو پیانو در خصوص طراحی این موزه می‌گوید:

باید اول گوش دهید که زمین به شما چه می‌گوید، چراکه سایه طرح از قبل در آنجا است. در این مورد خاص باید به صدای پل کلی نیز گوش کنیم. می‌توانیم شاعرانه به نقاشی‌هایش نگاه کنیم و ایده بگیریم.

ایده طرح بنای موزه در نظر گرفتن فراز و فرودهای زندگی یک مجسمه ساز مطابق با پستی بلندی و شیب زمین بوده است.

بنابراین موزه به‌طور دقیق شکل زمین را می‌گیرد. در عین حال تا جایی که ممکن است حومه و طبیعت را کامل می‌کند و حس زیبایی و نامحدود بودن را که در کوهستان ایجاد شده است امتداد می‌دهد.

رابطه نزدیک کارهای کلی با طبیعت بوده که موجب شده است رنزو پیانو ساختمانی را طراحی کند که با تپه‌ها و محیط اطرافش متعامل باشد. در نتیجه ساختمانی سبک وزن به‌شکل موج سینوسی که از فولاد و شیشه تشکیل شده است، طراحی شده که به مجموعه‌ای از تپه‌ها شباهت دارد و از جاهای دیدنی سوئیس محسوب می‌شود. به این ترتیب پیانو با الهام از آثار پل کلی و با توجه به بستر و زمینه ساختمان، بنایی را طراحی کرده که هم‌اکنون در زمره موفق‌ترین آثار با هدف پیوند با زمینه است.

علاوه بر این ارزش‌ها، در طراحی و نحوه اجرای این بنا نیز می‌توان توجه به جزئیات، زیبایی، ظرافت، شفافیت و تمامی دیگر شاخصه‌های آثار پیانو را مشاهده کرد. وی در جهت خلق فضاهایی ساده و تحسین‌ برانگیز از هرگونه تزیینات و عناصر بیهوده پرهیز کرده و ترکیبی خالص و بی‌نقص را پدید آورده است.

بخش‌های موزه

این موزه با هزینه‌ای معادل ۸۶ میلیون دلار، از سه طاق تشکیل شده که اولین آن‌ها شامل مرکز اطلاعات، موزه کودکان و سالن کنسرت با ۳۰۰ صندلی است. در زیر دومین طاق، مجموعه دائمی و نمایشگاه‌های موقت قرار دارند و سومین طاق نیز به فضاهای اداری، اتاق‌های کنفرانس و انبارها اختصاص یافته است.

این سه طاق که تمامی فضاهای اصلی موزه را در خود جای داده‌اند توسط راهرویی شیشه‌ای به طول ۱۵۰ متر به یکدیگر متصل می‌شوند که پیانو از آن به‌عنوان خیابان موزه یاد می‌کند و از پنجره‌های آن به‌راحتی می‌توان مناظر اطراف و چمن‌هایی که روی سقف موزه روئیده است را مشاهده کرد.

_{عکس‌هایی از موزه}

پیانو محل ساخت بنا را نیز در مکانی از سایت انتخاب کرده است تا منحنی ملایم اتوبانی که دسترسی اصلی موزه نیز است از این راهروی شیشه‌ای دیده شود. جهت حفاظت از آثار نقاشی در موزه، چگونگی استفاده و کنترل نور در این بنا به‌قدری حائز اهمیت بوده که در آن از انواع متفاوتی از کنترل کننده‌های نور مانند سایه بان‌های ثابت در جداره‌ها، صفحات فلزی متحرک اتوماتیک در نمای طاق‌ها و کرکره‌های ریز نقش در سقف استفاده شده است. در سایر فضاهای عمومی موزه نظیر کافی شاپ و گالری‌ها نیز استفاده مناسب از نور طبیعی قابل تشخیص است.

علاوه بر کلیات حجم و ظاهر موزه، جزئیات فضاهای داخلی موزه نظیر کفپوش‌هایی از جنس بلوط و پلکان‌های چوبی نیز در پیوند بنا با طبیعت پیرامون موثر هستند. در این موزه جهت القاء حس تعلیق و سبکی بسیاری از دیواره‌های نمایش تابلوها توسط زنجیره‌هایی از سقف آویزان بوده و فاصله‌ای محسوس میان آن‌ها و زمین وجود دارد. نظرها و تجربیات خود را در خصوص بازدید از موزه پل کلی با ما وسایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.