گزارش ضرغامی از «طاق کسری» در عراق + فیلم

به گزارش ایسنا، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که برای شرکت در مجمع تمدن‌های کهن به عراق سفر کرده است، ویدئویی از «طاق کسری» در اینستاگرام، منتشر کرد و درباره آن توضیح داد: در ششمین نشست وزرای عضو مجمع کشورهای دارای تمدن کهن، به بغداد رفتم. در فرصت ایجاد شده از شهر مدائن و طاق کسری که در ۴۰ کیلومتری بغداد است، بازدید کردم.

او یادآور شد: این اثر تاریخی، شاهکار هنر و معماری است. عکس‌ها نمی‌توانند حق مطلب را ادا کند؛ وقتی پایین سازه می‌ایستید عظمت آن کار بزرگ را احساس می‌کنید. این بنا از خشت و مصالح معمول آن زمان، بدون قالب‌بندی ایجاد شده است. پادشاه ساسانی، همه کارشناسان و صاحبان تجربه و دانش را دعوت کرده و پس از بررسی طرح‌های آن‌ها این طرح را می‌پسندد و دستور اجرا می‌دهد. اجرای آن هم هفت سال طول می‌کشد.

ضرغامی ادامه داد: ارتفاع نمای این عمارت ۳۷ متر با پهنایی حدود ۴۳ متر است که طرح‌های معماری زیبا و مشابه در اطراف آن، حاکی از دست بالای اجرا و نظارت بر پروژه است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین گفت: این بنا یادگار ایرانیان است و باید از سوی طرف عراقی برای مرمت، پایداری و حفاظت از آن اعتبارات مشخصی در نظر بگیرند. گزارش مختصری به من دادند. آماده‌ایم که در صورت تامین اعتبار، به آنان (عراق) کمک کنیم.

او ادامه داد: این سازه عظیم غیر از نماد تمدنی، درس عبرت‌آموزی از تاریخ هم هست. خاقانی در کنار همین طاق کسری با یادآوری عظمت پادشاهان گذشته که امروز خبری از آنان نیست، چنین سروده است: «هان ای دل عبرت بین از دیده نظر کن هان/ ایوان مدائن را آیینه عبرت دان!»

ضرغامی همچنین به مسافران مدائن پیشنهاد کرد از زیارت مرقد مطهر سلمان فارسی صحابه بزرگ پیامبر هم بهره معنوی ببرند.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این ویدئو همچنین می‌گوید: از کاخ چیزی نمانده است، اما ورودی آن نمایی ویژه و زیبا دارد که هنوز عظمت خود را حفظ کرده است. این طاق الهام‌بخش بسیاری از بناها بوده، از جمله موزه ملی ایران که آندره گدار فرانسوی آن را طراحی کرده است.

ریزش‌های پی در پی بنای تاریخی طاق کسری از زمستان سال ۱۳۹۹ خبرساز شد و واکنش‌هایی از ایران و عراق را به دنبال داشت. تعدادی از هنرمندان و فعالان فرهنگی در نامه‌ای سرگشاده از دولت‌های ایران و عراق درخواست کرده بودند با مرمت و ایجاد پایگاه حفاظت و پژوهش طاق کسری و ثبت منظر فرهنگی این بنای تاریخی در فهرست میراث جهانی یونسکو طاق کسری را نجات دهند.

با وجود همه پیگیری‌ها و درخواست‌ها از سوی ایران، وزارت فرهنگ عراق در اکتبر ۲۰۲۰ از «بنیاد الیف (ALIPH )» برای نجات طاق کسری درخواست کمک کرد. بنیاد «الیف» در ژنو راه را برای مرمت طاق کسری باز کرد و در نخستین قدم اعلام کرد که ۷۰۰ هزار دلار برای مطالعه و نجات این بنای تاریخی هزینه می‌کند.

این بنیاد، سال ۲۰۱۷ و در پاسخ به تخریب عظیمی که در سال‌های اخیر به میراث فرهنگی وارد شده، با هدف حمایت از میراث ملموس و ناملموس تاسیس شده است.

درحالی که ایران منتظر دعوت رسمی دولت عراق برای مرمت طاق کسری بود، بنیاد الیف در نوامبر ۲۰۲۰ ماموریت ارزیابی حفظِ طاق کسری را با همکاری دانشگاه پنسیلوانیا انجام داد تا اقدامات فوری برای این بنای تاریخی را تعریف کند و در نهایت با کمک مستندنگاریِ سه‌بعدی، اسکن‌های با رزولوشن بالا از بنا انجام و سنسورهایی برای بررسی ترک‌های ایجادشده روی بنا نصب شود.

هرچند مقامات عراق گفته بودند «نمی‌توانند از تجارب ایرانی در این خصوص صرف نظر کنند» و معاون پیشین میراث فرهنگی هم حدود یک سال پیش، از دعوت عراق برای همکاری در مرمت این سازه ساسانی خبر داده بود، اما در نهایت، کار به بنیاد الیف سپرده شد و از همکاری ایران و عراق در مرمت و حفاظت طاق کسری خبری نشد.

طاق کسری، اثری به جای‌مانده از ساسانیان است، که بلندترین طاق خشتی ساخته‌شده به دست انسان محسوب می‌شود و زمانی‌که به دستور «شاپور اول» در فاصله‌ سال‌های ۲۴۱ تا ۲۷۲ پس از میلاد ساخته شد و تا امروز به عنوان یکی از شاهکارهای معماری دنیای باستان مطرح است و حتی آن را بزرگ‌ترین طاقِ ضربی شناخته‌شده‌ جهان می‌دانند.

انتهای پیام