نخبگان گرفتار مهاجرت و نگاه تبعض‌آمیز/ روایتی متفاوت از نخبگان افغانستانی در «فرهت»

امیراطهر سهیلی کارگردان مستند «فرهت» به تهیه‌کنندگی مصطفی شوقی که متقاضی حضور در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» شده است، در گفتگو با خبرآنلاین درباره این مستند و حال و هوای آن گفت: این فیلم یک مستند پرتره و تقریبا ۲۰ دقیقه‌ای، روایتی تازه و جدید از مهاجران به ویژه مهاجران افغانستانی است چراکه ما همیشه در روایات خود درباره مهاجران افغانستانی نگاهی از بالا به پایین درباره‌شان داریم و نمی‌دانیم که بسیاری از این افراد از نخبگان این مملکت هستند. دکتر احمدشاه فرهت نیز یکی از همین نخبگان است که در شهر مشهد بسیار شناخته شده و مشهور است. به همین دلیل من علاقه‌مند بودم اثری درباره نخبگان افغانستانی بسازم هرچند که دکتر فرهت در میان فرد شناحته شده‌ای است.

او ادامه داد: در این مستند به این موضوع می‌پردازیم که مهاجران افغانستانی تنها بازوی کمکی کاری ما نیستند بلکه در بسیاری از جایگاه‌ها بازوی کمکی فکری ما هستند و با زیستشان در کنار ما، سود بیشتری به ما می‌رسد تا به آن‌ها. اما متاسفانه باید اعتراف کنم که بعضی از ما ایرانی‌ها نگاهی تبعیض‌گرایانه داریم که باعث می‌شود مهارت‌ها و دانش افراد را درنظر نگیریم و متاسفانه بسیاری از مهاجران افغانستانی که الان در حرفه کارگری مشغول هستند به دلیل نگاه ما در این جایگاه حضور دارند، مانند استاد خوشنواز که یکی از بهترین نوازندگان ساز رباب است اما در ایران شغلی کاذب داشته است.

این مستندساز درباره علت ساخت مستندی با این موضوع بیان کرد: از آنجایی که من همیشه دغدغه افغانستان را داشته‌ام و به عنوان یک مشهدی همیشه خود را به هرات و کابل نزدیک‌تر احساس می‌کنم و این نزدیکی را در بسیاری از حوزه ها حس می‌کنم؛ از نظر غذایی، پوششی و… به همین دلیل کار کردن درباره این منطقه و شهروندان آن برای من همیشه مهم بوده است و زمانی که مصطفی شوقی به من درباره تحقیق درباره دکتر فرهت گفت استقبال کردم و شروع تحقیق من همزمان با ساخت آن شد چراکه این شخصیت آنقدر جذاب بود برای من که چاره‌ای به جز ساخت آن نداشتم.

او درباره مدت زمانی که برای ساخت این مستند زمان صرف شده است، افزود: نزدیک به ۱۲ روز تحقیقات ما ادامه داشت چراکه آنقدر این شخصیت برای ما آشنا و شناخته شده بود که حتی افسانه‌هایی نیز حول دکتر فرهت وجود دارد که در مستند به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم. البته که باید بگویم که ساخت مستندی درباره این شخصیت کار سختی بود چراکه کار، فعالیت‌ها و زندگی دکتر فرهت ابعاد مختلف و جدی دارد. ضبط این مستند نیز یک هفته به صورت منفصل به طول انجامید.

سهیلی در پایان درباره جشنواره سینما حقیقت عنوان کرد: ساخت سینمای مستند نسبت به سینمای داستانی کار بسیار سخت‌تری است و اقبالی که نسبت به آن از سوی مخاطب وجود ندارد به دلیل تجربیات ضعیفی‌ست که تا امروز دیده است. جشنواره سینماحقیقت فضایی را برای نمایش بهترین مستندها فراهم می‌کند و من ممکن است از قید تماشای آثار حاضر در جشنواره فجر بگذرم اما همیشه آثار جشنواره سینماحقیقت را تماشا می‌کنم چراکه آثار جشنواره بسیار کمتر مکن است در دسترس قرار گیرند.

عوامل این مستند عبارتند از: نویسنده و کارگردان: امیر اطهر سهیلی، تهیه‌کننده: مصطفی شوقی، تصویربردار: احسان غفوریان، دستیار تصویر: مهرداد مهدوی، صدابردار: مرتضی غیور، دستیار کارگردان: زهرا موسوی، موسیقی: رضا فصاحت، مدیر تولید: امیرحسین خادم، مدیر هنری: محبوبه سلطانی، تدوین: محمد صادق دهقانپور، اصلاح رنگ: رحیم قارونی، عکاس: رها ولی پور، زهرا موسوی.

۵۷۵۷