السودانی ابرچالش‌های عراق جدید را حل و فصل می‌کند؟

مهسا مژدهی: پس از کشمکشی طولانی بر سر انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر در عراق، بالاخره سیاسیون این کشور موفق شدند تا گامی مهم به سوی تشکیل دولت برداشته و نخست وزیر و رئیس جمهور جدید خود را انتخاب کنند. بنا براین اتفاق عبداللطیف رشید به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و نخست‌وزیری به محمد شیاع السودانی رسید. عبداللطیف رشید، سیاستمدار کرد، به جای برهم صالح حالا با کمک السودانی مسئولیت تشکیل یک کابینه را برعهده دارد. این کار در عراق البته چندان ساده نیست و راهی پر از سنگلاخ در برابر خود خواهد داشت. تا اینجای کار قرار است محمد شیاع السودانی به جای مصطفی الکاظمی بنشیند. او سیاستمداری شیعه است. براساس قوانین عراق، نخست وزیری همیشه متعلق به شیعیان خواهد بود.

نخست وزیری عراق به چه کسی رسید؟

السودانی تنها ۵۲ سال سن دارد و پیش از این در سال ۲۰۱۰ و زمان نوری المالکی، وزیر حقوق بشر عراق بوده است. او حمایت کمیته هماهنگی شیعیان عراق را به دست اورده و با کمک آنها امروز در مقام نخست وزیری عراق قرار دارد. او یک ماه فرصت دارد تا دولت تازه عراق را تشکیل دهد. چارچوب هماهنگی کمیته شیعیان، کمیته‌ای برای انتخاب نخست وزیر تشکیل داد. این کمیته شامل قیس الخزعلی دبیرکل عصائب اهل الحق ، سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی، همام الحمودی رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق و عبدالساده الفریجی بود که دست به انتخاب السودانی زد و او را برای اداره عراق انتخاب کرد. رقیب او در این مرحله قاسم العرجی بود. اما او که مشاور امنیت ملی عراق است، یک هفته قبل از رای گیری نهایی، کناره گرفت و جا را برای رقیبش باز کرد. محمد شیاع السودانی متولد ۱۹۷۰ میلادی در استان میسان (استانی در شرق عراق و هم مرز با ایران) بوده و دارای مدرک کارشناسی علوم کشاورزی از دانشگاه بغداد است. او دبیر کل جریان «الفراتین» بوده و در سال ۲۰۰۴ به عنوان قائم مقام شهر العماره (مرکز استان میسان) انتخاب شد او کمی بعد تبدیل به استاندار میسان شد.

السودانی در سال ۲۰۱۳ وزیر کشاورزی عراق شد و در سال ۲۰۱۴ سکان وزارت مهاجرت و مهاجرین عراق نیز به وی داده شد. این سیاستمدار عراقی در سال ۲۰۱۵ به عنوان وزیر تجارت عراق معرفی شد و در سال ۲۰۱۶ نیز وزیر صنایع عراق شد.

بیشتر بخوانید:

پایان یک‌سال کشمکش/السودانی ثبات سیاسی را به عراق برمی‌گرداند؟

السودانی مأمور تشکیل کابینه دولت عراق شد

عبداللطیف رشید رئیس جمهور عراق شد

اولین پیام السودانی به کشورهای دوست و برادر

عراق با السودانی به کدام سو می‌رود؟

بسیاری از تحلیلگران معتقدند مشکلات عراق با تغییر سیاستمداران به سرعت حل نمی شود. روی کار امدن الکاظمی با امیدهای فراوان برای عبور از بحران همراه بود. اما در حقیقت با وجود اینکه او مردی قاطع و نسبتا خوشنام بود، عراق باز هم روی خوش به خود ندید و در زمان الکاظمی اعتراضات خونباری شکل گرفتند. به همین دلیل کمتر کسی می‌تواند بگوید که در کوتاه مدت عراق می‌تواند از خاکسترهای خود بلند شده و مشکلاتش را حل کند.

اما السودانی جزو سیاستمداران با تجربه و خوشنام شیعه عراقی است. عراقی‌ها از او با نام فرزند وطن یاد می‌کنند و او سعی نکرده که چهره یک نخبه سیاسی را داشته باشد. بلکه به سیاستمداری ساده‌زیست و خوشرو معروف است. اینها تمام چیزهایی هستند که الکاظمی خلاف آنها را داشت. او به عنوان نخبه ای سیاسی با رویکردی نظامی و سخت شناخته می‌شد. السودانی از نسل سیاستمدارانی است که کار سیاسی خود را بعد از سقوط دولت صدام حسین شروع کرده است. البته ناگفته نماند که او هم زخم های خود را دارد و پدرش الدعوه الاسلامی بوده، به دست صدام اعدام شد. اتفاقی که السودانی را به یکی از مخالفان صدام تبدیل کرد. او برخلاف بقیه مخالفان دولت گذشته، در دهه ۹۰ میلادی و بگیر و ببندهای شدید آن دوران، عراق را ترک نکرد و همراه با گروه‌های شیعی دست به مبارزه زد.

السودانی از سال ۲۰۲۰ تلاش کرده تا خود را به عنوان یک چهره مستقل در عراق به دیگران بشناساند. در این مسیر او از حزب دعوه الاسلامی انصراف داد. همین موضوع باعث شده تا طرفدارانش دیگر از این مرد به عنوان چهره‌ای ایدئولوژیک یاد نکنند و احتمالا همین امر هم برگ برنده سودانی در برگزیدنش به منصب نخست وزیری عراق بوده است.

نخست وزیر مامور به تشکیل دولت عراق وعده معرفی کابینه‌ای قدرتمند و توانمند را در نزدیک‌ترین زمان ممکن داده است. دولت جدید عراق که اگر مشکلی پیش نیاید، یک ماه دیگر تکمیل می‌شود راه سختی در پیش دارد. گروه صدر کماکان شمشیر را برای دیگر گروه های شیعه از رو بسته اند و در خود پارلمان، تنش ها فراوان است. با این حال السودانی با توجه به روابطی که در دو دهه گذشته برای خود ساخته، احتمالا بتواند ماجراها را حل و فصل کند و امتیازاتی داده و امتیازات دیگری هم بگیرد. اما مشکلات اقتصادی، کمبود انرژی، تنش با برخی همسایه‌ها و… کماکان برجای خود باقی است. برای سیاستمداران تازه از راه رسیده عراقی، فهرست سیاهی از مشکلات وجود دارد که باید در زمان کمی به آنها بپردازند وگرنه با فرا رسیدن فصل گرما، عراقی ها باز به خیابان ها خواهند آمد و اتفاقات ناگوار گذشته تکرار خواهند شد.

۳۱۱۳۱۲