ماجرای امتیاز جدید اروپا به ایران چیست؟

به گزارش شبکه یورونیوز،‌ روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی اختصاصی مدعی شده است که دیپلمات‌های اروپایی برای شکستن بن‌بست مذاکرات احیای برجام[توافق هسته‌ای]، در آخرین دور گفتگوهای وین، امتیازات جدیدی را به تهران پیشنهاد کرده‌اند تا طرفین بتوانند با یکدیگر به توافق برسند.

بنا بر این گزارش این امتیاز درباره اختلاف نظر طرفین بر سر مسائل پادمانی ایران با آژانس است که تهران همواره خواستار پایان تحقیقات در این پرونده بوده است. این در حالی است مقام‌های آمریکایی و اروپایی گفته‌اند که درباره تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تهران مذاکره نخواهند کرد چرا که از نظر آنها، این موضوعی غیرمرتبط با برجام است.

در عین حال بر اساس پیش نویس توافقی که از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده و وال استریت ژورنال می‌گوید که متن آن را به دست آورده، آمده است: در صورتی که تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند، ایالات متحده و سایر طرف‌های مذاکره از شورای حکام خواهند خواست که به تحقیقات خود در این زمینه پایان دهند.

البته وال استریت مدعیست، در این پیش‌نویس از ایران خواسته شده تا به پرسش‌های آژانس “با هدف شفاف‌سازی” پاسخ دهد و به “پرداختن به نگرانی‌های آژانس، پیش از اجرایی شدن برجام” موافقت کند.

تیم اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات را بر عهده دارد و پیش‌نویس توافق را تهیه کرده، می‌گوید که این متن نهایی برای احیای توافق هسته‌ای است و درباره تمام موضوعات قابل مذاکره، گفتگو شده است؛ ادعایی که ایران تاکید کرده آن را نمی‌پذیرد و تا برآورده شدن خواسته‌های تهران به رایزنی برای اصلاح پیشنویس‌های ارائه شده ادامه خواهد داد.

سخنگوی آژانس بین المللی انرژی اتمی از اظهارنظر در این خصوص خودداری کرده است اما پیش‌تر، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس تاکید کرده بود که این نهاد تا زمانی که ایران پاسخ ندهد مواد هسته‌ای کشف شده از کجا آمده‌اند و اکنون کجا هستند، تحقیقات خود را رها نخواهد کرد.

پس از ارائه پیشنهادهای اروپا، ایالات متحده و همچنین دیپلمات‌های اروپایی اعلام کردند که مذاکرات دیگر پایان یافته است. دو منبع نزدیک به منابع غربی به وال‌استریت ژورنال گفته‌اند که اتحادیه اروپا به ایران و همچنین سایر طرف‌ها اعلام کرده که تا ۱۵ اوت به این پیشنهادها پاسخ مثبت یا منفی بدهند.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص می‌گوید: «ما متن نهایی پیشنهادی اتحادیه اروپا را به دقت مطالعه می‌کنیم و در صورت درخواست پاسخ خود را به آنها خواهیم داد».

مقامات ایران روز سه شنبه گفتند که آنها فقط بررسی متن را آغاز کرده‌اند. در روزهای اخیر ایران تاکید کرده‌ که ممکن است به گفتگوهای بیشتری نیاز باشد.

چند منبع نزدیک به مذاکرات به وال‌استریت ژورنال گفته‌اند که اتحادیه اروپا پیش از اینکه پیشنهاد خود برای گنجاندن مسئله مصالحه در مورد تحقیقات پادمانی را در متن توافق قرار دهد، این مسئله را با آمریکا و همچنین سه طرف اروپایی مطرح و موافقت آنها را جلب کرده است.

اختلاف بر سر مسائل پادمانی به یکی از اصلی‌ترین بن‌بست‌ها میان طرفین بدل شده است. این مسئله که در زمان امضای توافق برجام به شکل کلی پرونده آن بسته شده بود و مختومه شدن آن مورد توافق کشورهای امضا کننده برجام قرار گرفت، بر اساس ادعاهای رژیم صهیونیستی بار دیگر از سوی آژانس به جریان افتاده است؛ موضوعی که ایران بارها تاکید کرده که زیر بار آن نخواهد رفت.

ایران همواره تاکید داشته که هیچ برنامه تسلیحات هسته‌ای را در هیچ زمانی دنبال نکرده و پرونده آن بر اساس سند برجام یکبار برای همیشه بسته شده و نباید بر اساس ادعاهای طرف‌های ثالث بار دیگر به جریان بیفتد. غربی‌ها بر اساس ادعاهای رژیم صهیونیستی می‌گویند موضوعات اعلام نشده از سوی ایران مربوط به فعالیت‌هایی هسته‌ای است که ایران پیش از سال ۲۰۰۳ میلادی انجام داده است.

منابع نزدیک به مذاکرات، به وال استریت ژورنال گفته‌اند که این امتیاز (تعهد به بستن پرونده تحقیقات آژانس در صورت همکاری ایران با این نهاد) به پیشنهاد و ابتکار اتحادیه اروپا ایجاد شده است.

۳۱۱۳۱۱