تحلیل- انزوای طالبان واکنش زلزله افغانستان را سخت‌تر می‌کند

توسط شارلوت گرینفیلد و محمد یونس یاور

کابل (رویترز) – زمین لرزه ویرانگر در شرق افغانستان که منجر به کشته شدن حداقل 1000 نفر و مسطح شدن خانه ها در روستاهای دورافتاده نزدیک مرز پاکستان شد، بزرگترین چالش تاکنون برای طالبان از زمان به دست گرفتن قدرت نزدیک به یک سال پیش است.

گروه اسلامگرای تندرو بر کشوری فقیر حکومت می کند که درگیر خشکسالی شدید، گرسنگی گسترده و بحران اقتصادی است و آثار دهه ها درگیری هنوز به شدت احساس می شود.

شاخه منطقه‌ای دولت اسلامی نیز مسئولیت چندین حمله بزرگ را بر عهده گرفته است و وعده‌های طالبان برای ایجاد صلح و ثبات در افغانستان پس از شکست نیروهای تحت حمایت غرب و مجبور کردن سربازان ناتو به عقب‌نشینی را به چالش می‌کشد.

اکنون خطر زلزله، برملا کردن محدودیت‌های یک دولت منزوی از دنیای خارج و کمبود شدید پول نقد و منابع است.

در حالی که کمک های بشردوستانه به جریان خود ادامه می دهد، کمک های مورد نیاز برای توسعه بلندمدت در افغانستان با حمله طالبان به کابل در ماه اوت گذشته متوقف شد.

با افزایش خشم طالبان، میلیاردها دلار از ذخایر افغانستان نیز در خارج از کشور مسدود می ماند، زیرا غرب برای امتیاز دادن به حقوق بشر، به ویژه برای دختران و زنان فشار می آورد.

اشلی جکسون، یکی از مدیران مرکز گروه‌های مسلح، گفت: «تحریم‌های اعمال شده پس از تسلط طالبان… و فروپاشی اقتصادی، پاسخ به کمک‌های پزشکی و غذایی ضروری و حمایت از بازسازی را بسیار دشوار خواهد کرد.» کارشناس روابط بین طالبان و غیرنظامیان.

تاکنون تعداد انگشت شماری هلیکوپتر فرسوده به برخی از مناطق آسیب‌دیده در حال پرواز بوده‌اند و مجروحان را حمل می‌کنند و مواد غذایی و دارو را حمل می‌کنند.

طالبان از جامعه بین‌المللی درخواست کرده و چندین کشور قول کمک‌های بشردوستانه را داده‌اند که برخی از آنها هم‌اکنون در حال رسیدن است. آژانس‌های کمک‌رسان بین‌المللی نیز در حال حمایت در محل هستند.

با این حال، کمک‌های فنی، از جمله تیم‌های تخصصی جستجو و نجات که می‌توانند به سرعت از خارج از کشور به پرواز درآیند، از روز پنجشنبه هنوز مستقر نشده بودند.

به گفته دو مقام سازمان ملل و یک منبع پاکستانی که روز چهارشنبه صحبت کردند، تیم هایی از ترکیه و پاکستان در حالت آماده باش هستند.

رامیز الکباروف، معاون نماینده سازمان ملل در افغانستان، که هماهنگ کننده عملیات های بشردوستانه است، گفت: «سازمان ملل (خود) قابلیت جستجو و نجات (خود) در افغانستان را ندارد و ترکیه «بهترین موقعیت» را برای ارائه آن دارد.

ما در این مورد با سفارت ترکیه در اینجا در محل صحبت کردیم و آنها منتظر درخواست رسمی هستند.»

ترکیه و طالبان به درخواست ها برای اظهار نظر در مورد این موضوع پاسخی نداده اند. کنفرانس خبری طالبان در کابل که قرار بود صبح پنجشنبه برگزار شود لغو شد.

مشخص نیست که چرا این درخواست ها ارائه نشده است، اگرچه دفتر بشردوستانه سازمان ملل متحد (UNOCHA) گفت که مقامات طالبان اواخر روز چهارشنبه اعلام کرده اند که عملیات جستجو و نجات 90 درصد تکمیل شده است.

دو افسر بازنشسته در نپال که در عواقب زلزله سال 2015 که منجر به کشته شدن 9000 نفر شد، ابراز شگفتی کردند که این عملیات ممکن است به این زودی به پایان برسد، اما یکی از آنها اشاره کرد که اگر اکثر خانه های آسیب دیده کوچک بودند، ممکن بود.

جاده های سخت برای عبور

منطقه ای که زمین لرزه در آن رخ داد، از میلیاردها دلاری که پس از سرنگونی طالبان در سال 2001 توسط کشورهای غربی به افغانستان سرازیر شد، سود چندانی نداشته است.

طی 20 سال بعد، با وجود شورش مداوم طالبان و متحدان ستیزه جوی آنها که منجر به کشته شدن هزاران غیرنظامی و سربازان دولتی شد، جاده های جدید ساخته شد و شهرها و شهرها رشد کردند.

با این حال، بخش اعظم ولایت پکتیکا تحت کنترل شبکه حقانی، یک گروه تروریستی ترسناک که اکنون بخش مهمی از دولت طالبان را تشکیل می‌دهد، باقی ماند و به همین دلیل همیشه منطقه‌ای پرخطر به حساب می‌آمد.

فقدان سرمایه گذاری به زیرساخت های ضعیف در مرکز زلزله و اطراف آن کمک کرده است و دسترسی به آن را به ویژه دشوار کرده است.

خبرنگاران رویترز در شهر گایان روز پنجشنبه گفتند که جاده های محلی فاقد سنگفرش هستند، به این معنی که مذاکره با آنها به دلیل بارش باران دشوار است.

خطر رانش زمین پس از لرزه ها زیاد بود و بسیاری از ساختمان ها در این منطقه ضعیف ساخته شده بودند که عمدتاً از گل تشکیل شده بودند و آنها را بیشتر در معرض ریزش قرار می داد. برخی از روستاها بر روی دامنه تپه ها قرار دارند.

محمد اسماعیل معاویه، سخنگوی فرمانده ارشد نظامی طالبان در ولایت پکتیکا، با اشاره به شبکه های تلفنی به رویترز گفت: “ما نمی توانیم به منطقه دسترسی پیدا کنیم، شبکه ها بسیار ضعیف هستند، ما در تلاش هستیم تا به روز رسانی ها را دریافت کنیم.”

ینس لرکه، سخنگوی UNOCHA، روز چهارشنبه گفت که وزارت دفاع 45 آمبولانس به پکتیکا فرستاده است در حالی که ریاست صحت ولایت پکتیکا هشت آمبولانس و یک تیم از داکتران را اعزام کرده است.

لائرک افزود، باران و باد شدید تلاش‌ها را به دلیل عدم توانایی فرود هلیکوپترها با مشکل مواجه کرده است.

اطلاعات از محل حادثه در روز پنجشنبه ناچیز بود، اما رسانه ها به نقل از مردم محلی توضیح دادند که چگونه به طالبان کمک کردند تا به دنبال بازماندگان بگردند، اجساد از زیر آوار، از جمله اجساد کودکان را کندند.

گروه‌های امدادی می‌گویند بیمارستان‌هایی که قبلاً به دلیل سوءتغذیه گسترده شده بودند، اکنون با هجوم عظیمی از افراد مجروح در زلزله مواجه هستند.

در پی این فاجعه، برخی از گروه های امدادی خواستار پایان دادن به انزوای طالبان از جامعه جهانی شدند و استدلال کردند که کمک های بشردوستانه برای بیرون کشیدن کشور از بحران کافی نیست.

برخی از رهبران ارشد طالبان به اتهام تروریسم در معرض تحریم قرار دارند و این امر بازپروری را پیچیده می کند.

“سوال این است که آیا این فاجعه باعث می شود جامعه بین المللی هزینه های زیانباری را که سیاست های آن بر مردم عادی افغان دارد زیر سوال ببرد؟” جکسون گفت.

عدنان جنید، معاون کمیته نجات بین المللی در آسیا، افزود: “جامعه بین المللی باید… یک نقشه راه ایجاد کند که راهبردهایی را برای از سرگیری کمک های انکشافی، ارائه پشتیبانی فنی به بانک مرکزی و در نهایت آزادسازی ذخایر ارزی افغانستان تعیین کند.”