ثبت میراث ایران به نقد کشیده شد

به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مصیب امیری در نشست چشم‌انداز ثبت میراث‌فرهنگی و طبیعی که همزمان با هفته میراث‌فرهنگی برگزار شد، با اشاره به قوانین حفاظت از میراث‌فرهنگی در سال ۱۳۰۹، سطح‌بندی آثار را مورد تأکید قرار داد و پیشنهاد کرد: ثبت‌ آثار در سه سطح جهانی، ملی و منطقه‌ای (محلی) انجام شود.

او با بیان این‌که باید در ضوابط ثبت همانند حفاظت تفاوت قائل شد، گفت: بهتر است آثار ملی در قالب درجه یک و دو ثبت شوند.

رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در مورد اولویت‌بندی ثبت آثار، به روند موفق گذشته اشاره کرد و افزود: در دوره‌های پیشین، استان‌ها در ثبت آثار از هم پیشی می‌گرفتند، اما در حال حاضر ثبت آثار برای استان‌ها بدون در نظر گرفتن تعداد آثار و مساحت هر استان سهمیه‌بندی شده و به همین دلیل تعداد آثارِ به ثبت رسیده به نسبت سال‌های گذشته کاهش یافته است.

او اظهار کرد: اگر به وظیفه سازمانی خودمان که حفاظت و مقدمه‌اش ثبت است، بازگردیم در این‌صورت سهمیه‌بندی نمی‌تواند معنی داشته باشد؛ زیرا باید به راهی برسیم که بتوانیم آثار بیشتری را ثبت و نهایتا حفاظت کنیم.

امیری با بیان این‌که باید به کارشناسان استانی در پرونده‌های ثبتی اعتماد کنیم تا روند ثبت آثار سرعت یابد، گفت: برای سرعت بخشیدن به اقدامات ثبتی باید شیوه‌نامه‌ای مشخص تدوین کنیم که نشان دهنده اولویت‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعم از بناهای تاریخی، تپه‌ها یا دوره‌های تاریخی و … باشد و در اختیار استان‌ها قرار گیرد.

رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، با اشاره به وجود ۳۶ هزار اثر ثبت شده در مقابل ۱۰۰هزار اثر شناسایی شده در کشور، افزود: این پژوهشگاه آمادگی دارد در ثبت تپه‌های باستانی و حفاظت از آن‌ها با استان‌ها همکاری کند، کما این‌که هم‌اکنون نیز ادارات استان‌ در مواردی به‌صورت غیر رسمی از پژوهشگاه مشورت می‌گیرند.

امیری همچنین گفت: نحوه تهیه پرونده ثبتی در گذشته بسیار آسان‌تر بود و در حال حاضر این روند سنگین شده که ضروری است این روال کمی آسان‌تر گرفته شود تا در زمان کمتری ثبت و حفاظت صورت گیرد.

از کل ایران فقط دو اثر طبیعی ثبت جهانی شده

علیرضا انیسی ـ رییس پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی- تاریخی ـ در ادامه این نشست، یادآور شد: امسال نخستین سال در قرن پانزدهم است و باید با جمع‌بندی از قرن گذشته چشم‌انداز آینده را در حوزه ثبت متصور شویم.

او با مهم برشمردن موضوع ثبت آثار، آن را پایه حفاظت در کشور در زمینه میراث‌فرهنگی و طبیعی دانست و اظهار کرد: گام نخست در حوزه پژوهش، معرفی و حفاظت، از ثبت آغاز می‌شود و پیش از آن در دایره کاری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دولت قرار نمی‌گیرد، ولی پس از ثبت درباره آثار مسؤول هستیم.

انیسی افزود: از سال ۱۳۰۹ که قانون ثبت آثار تصویب شد که عمدتا آثار غیرمنقول شامل بناها و محوطه‌ها را در بر می‌گرفت، پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم و اکنون مسؤولیت ثبت آثار طبیعی و حفاظت از آن نیز به عهده ما گذاشته شده است.

رییس پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی- تاریخی با اشاره به این‌که از اواخر دهه ۸۰ شاهد فزونی ثبت آثار ناملموس و طبیعی که مورد توجه یونسکو است بوده‌ایم، گفت: در حوزه میراث‌طبیعی تنها دو اثر ثبت شده که عدد کمی است، در زمینه میراث‌ناملموس کمی وضعیت قابل قبول‌تر و در میراث‌ملموس به نسبت بهتر است.

انیسی تاکید کرد: باید توجه بیشتری به حوزه میراث‌ناملموس و میراث‌طبیعی داشته باشیم که چگونه می‌توانیم سطح خودمان را در کشور و جهان ارتقاء دهیم.

به عنوان یک کشور متمدن در ثبت آثار ضعیف عمل کرده‌ایم

مصطفی پورعلی ـ مدیر ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث‌معنوی و طبیعی ـ نیز با اشاره به موضوع چشم‌اندازسازی در حوزه ثبت، اظهار کرد: در دوره جدید فعالیت وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بنا به ملاحظات اداری این نگاه شکل گرفته که شاید بتوان تمام شوراها را تجمیع کرد و به عنوان شورای ملی ساز و کاری تعریف کنیم که عده‌ای در آن عضویت داشته باشند و امور ثبت در آن‌ها بررسی شود که شخصا با این طرح مخالف هستم و معتقدم تخصصی بودن شوراها در مقیاس ملی و جهانی ضروری است.

او با اشاره به چالش‌های کمی و کیفی موجود در حوزه ثبت آثار و با انتقاد از این‌که تعداد آثار ثبتی کشور در مقایسه با سابقه تمدنی ایران بسیار کم است، تصریح کرد: نسبت به کشورهایی با تمدن‌های مشابه در این حوزه کمتر و ضعیف‌تر عمل کرده‌ایم.

پورعلی با بیان‌ این‌که در حوزه میراث‌فرهنگی ناملموس تعریف علمی نداریم و باید بازتعریفی برای این مفهوم داشته باشیم، اظهار کرد: درباره آثار فرهنگی-تاریخی تعاریف مشخص و واضح است، اما میراث‌ناملموس نیازمند یک بازنگری در عنوان است.

ادامه این نشست که با حضور علیرضا قلی‌نژآد پیربازاری ـ معاون فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه ـ، ناصر رضایی ـ رییس گروه پژوهشی گردشگری و میراث‌طبیعی ـ، مرتضی رضوانفر ـ مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی خلیج فارس ـ، غلامرضا رحمانی ـ رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی ـ، علیرضا حسن‌زاده ـ رییس پژوهشکده مردم‌شناسی ـ، فاطمه داوری ـ مشاور معاون میراث‌فرهنگی ـ، سیما حدادی ـ رییس اداره ثبت و پاسداری میراث‌فرهنگی ناملموس ـ، علی قمی اویلی ـ رییس گروه میرا ث‌طبیعی و عضو شورای ملی ثبت میراث‌طبیعی کشور ـ، سعید خاصی‌پور ـ سرپرست گروه بررسی و تعیین حرائم آثار تاریخی ـ و مهران مقصودی ـ عضو شورای ملی ثبت میراث‌طبیعی کشور ـ، همراه بود، پیشنهاداتی درباره چشم‌انداز ثبت میراث‌فرهنگی و طبیعی مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت.

انتهای پیام