چگونه بهداشت اینترنتی را رعایت کنیم؟

روزانه بیش از ۳۰۰ هزار نوع نرم افزار مخرب در اینترنت منتشر می‌شود به همین دلیل سیاست گذاری و مشارکت‌هایی در این اوضاع و احوال آشفته کرونایی برای جلوگیری از همه‌گیری حملات سایبری جهانی لازم و ضروری است. از آن جایی که ویروس کرونا در سراسر جهان در حال شیوع است، بزهکاران نیز به سرعت آن را دنبال می‌کنند. آنچه که در حال حاضر تجربه می‌ شود همه گیری جرائم اینترنتی، موازی با این بیماری همه گیر بیولوژیکی است. در این زمان، جهان برای تسهیل همکاری، به هماهنگی قوی نیاز دارد.

در حال و هوای کرونایی، مجرمان فرصت بیشتری برای حمله به سیستم‌ها در هر جای دنیا دارند بدون اینکه حتی از آپارتمان های خود خارج شوند. به همین دلیل همکاری نزدیک جهانی بین دولت‌ها، مجریان قانون و مشاغل ضروری است. ضرورت این مساله زمانی بیش از هر زمان دیگری مطرح می شود که به گفته کارشناسان امر روزانه بیش از هزار نوع نرم افزار مخرب در اینترنت منتشر می‌شود. این امر لزوم اشتراک اطلاعات در مورد جرایم اینترنتی در مقیاس جهانی را برجسته می‌کند.

به همین دلیل است که اینترپل، گروه جهانی جرائم اینترنتی را به عنوان بستری برای تبادل اطلاعات سایبری برای حمایت از اجرای قانون تشکیل داده و این گروه جهانی متشکل از کارشناسان جرایم اینترنتی از جمله پلیس، صنعت خصوصی و دانشگاه است. در این شرایط که ویروس کرونا می تازد آموزش کارکنان، دانش آموزان، والدین و سایر اقشار جامعه برای جلوگیری از فیشینگ و سایر حملات اینترنتی از سوی مجرمان لازم  است بر این اساس باید رسانه های جمعی اعم از شنیداری و دیداری در این زمینه اهتمام کرده تا با آموزش به موقع و نوین، خطرات ناشی از از حملات را کاهش دهند.

بسیاری از افراد در حال و هوای کرونایی از خانه به کارهای خود می پردازند اعم از خرید، دورکاری و سایر خدمات اینترنتی، بنابراین، اطمینان از امنیت شبکه‌های خانگی کارمندان و سایر اقشار جامعه به اندازه شبکه‌های اداری مهم است. با این وجود سطح حمله با افزایش تعداد افراد زیادی که در خانه کار می‌کنند، بسیار زیاد است و داده‌ها در سرورها، ابرها و دستگاه‌های مختلف پراکنده می‌شوند به همین دلیل نیاز به آموزش عمومی افزایش می یابد و همه افرادی که از اینترنت استفاده می‌کنند باید نسبت به امنیت سایبری اطلاعاتی داشته باشند تا خطرات و چگونگی محافظت از اطلاعات خود را درک کنند.

امنیت اینترنت علاوه بر مطالب عنوان شده از آن جهت مهم است که اینترنت سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای به هم پیوسته ‌است که از میلیون‌ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی تا جهانی تشکیل شده‌ است بنابراین بعید نیست که با این حجم گستردگی مورد حملات شیادان فضای مجازی قرار گیرد. اینترنت در برگیرنده منابع اطلاعاتی و خدمات گسترده‌ای است که سازمان‌ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و موسسات متعدد، نیازمند دستیابی به شبکه اینترنت هستند. بسیاری از رسانه‌های ارتباطی سنتی مانند تلفن و تلویزیون نیز با استفاده از اینترنت تغییر شکل یافته و با خدماتی نوین پا به عرصه گذاشته اند. انتشار روزنامه نیز به صورت وبگاه وب‌نوشت تغییر شکل داده و اشکال جدیدی از تعامل بین انسان‌ها را از طریق پیام‌رسانی فوری،  تالار گفت وگو و شبکه‌های اجتماعی بوجود آمده است.

بسیاری از مردم از اینترنت برای دسترسی به اخبار، پیش‌بینی آب وهوا، گزارش‌های ورزشی و جستجوی مطالب درباره علاقه‌مندی‌های خود استفاده می‌کنند. آنها از گپ برخط،  پیام‌رسان فوری و پست الکترونیک برای در تماس بودن با دوستان خود در سراسر دنیا و به شیوه‌ای شبیه به دوست مکاتبه‌ای که در قدیم رواج داشت، استفاده می‌کنند. امروزه با ظهور اینترنت حتی آموزش هم به صورت مجازی و از منزل امکان‌پذیر شده است به ویژه در شرایط کرونایی که اکنون تمام کشورها درگیر مقابله با این ویروس هستند.  در سراسر جهان، آموزش آنلاین انقلابی را در زمینه آموزش و به اشتراک گذاری دانش برپا کرده است.

فیشینگ بالاترین جرائم سایبری

یکی از جرائم مهم سایبری فیشینگ یا همان کلاهبرداری مالی اینترنتی است اما همچنان فیشینگ بالاترین جرائم سایبری به شمار می‌رود. در واقع کلاهبرداران با طراحی صفحات جعلی موسوم به فیشینگ به عنوان یک فرد مهاجم و حمله کننده برای دستیابی به اطلاعات حساس از جمله نام کاربری، رمز عبور، شماره و رمز کارت بانکی دست می یابند. به همین دلیل یکی از بزرگترین حملات اینترنتی در فضای سایبری فیشینگ است.

جعل و دستکاری پیوندهای آدرس صفحات اینترنتی، گریز از فیلترها، فیشینگ تلفنی و جعل وبگاه از روش‌های فیشینگ است. پلیس توصیه می کند که بهترین روش‌ مقابله با فیشینگ این است که کاربران هنگام ورود به درگاه‌ها و صفحات پرداخت بانکی حتما به آدرس اینترنتی توجه ویژه داشته باشند و کاربران بر روی لینک‌های دریافتی در ایمیل، پیامک و سایر موارد مشکوک با عناوین مختلف مانند ثبت نام کارت سوخت، موارد قطع یارانه‌ها و دریافت سبد کالا کلیک نکنند.

اطلاعاتی که سایت‌های فیشینگ ممکن است از کاربران بخواهند عبارت از: نام کاربری و گذرواژه، شماره تأمین اجتماعی، شماره‌های حساب‌های بانکی، کدهای پین (شماره‌های شناسایی شخصی)، شماره‌های کارت اعتباری، تاریخ تولد و اطلاعات هویتی.

جعل و دستکاری پیوندها و آدرس‌ها یکی از شیوه‌های متداول فیشینگ است. در این روش،  پیوندها و آدرس‌های سازمان‌ها و شرکت‌های غیرواقعی و جعلی از طریق ایمیل ارسال می‌شوند. این آدرس‌ها با آدرس‌های اصلی تنها در یک یا دو حرف تفاوت دارند.

کرونا و نقش حفظ حریم خصوصی در برابر حملات اینترنتی 

اغلب افراد نگران حریم خصوصی داده‌ها هستند، بویژه در شرایط کرونایی که فعالیت مجرمان سایبری افزایش یافته و بسیاری از مجرمان در خانه و بدون اینکه از منزل بیرون بیایند با انواع بدافزار و باج افزارها به حریم خصوصی افراد وارد شده و به اهداف خود می رسند.  

به گفته کارشناسان فضای مجازی،  افزایش نگرانی در مورد حریم خصوصی داده‌ها به این معنی نیست که کاربران اینترنت اقدامات لازم را برای محافظت از اطلاعات شخصی خود انجام می‌دهند. کاربران برای آموزش در مورد حفاظت از اطلاعات شخصی به اخبار و رسانه‌های سنتی متکی هستند و از سایت‌های خبری و رسانه‌ای برای یادگیری نحوه حفاظت از اطلاعات شخصی خود استفاده می‌کنند.

البته این در حالی است که جوانان و نوجوانان بیشتر خواهان شحصی سازی حریم خصوصی خود هستند که این مساله از جهاتی دارای مزایایی است و از جهات دیگر معایبی دارد که عواقب آن شاید جبران ناپذیر باشد.

طرفداران سایت‌های شبکه‌های اجتماعی می‌گویند جوامع آن‌لاین باعث افزایش تعامل با دوستان و خانواده می‌شود و به معلمان، کتاب‌داران و دانشجویان دسترسی ارزشمندی به پشتیبانی و مواد آموزشی داده؛ تغییرات اجتماعی و سیاسی را تسهیل کرده و انتشار اطلاعات مفید را سرعت می‌بخشد.

مخالفان شبکه‌های اجتماعی می‌گویند که سایت‌ها، از ارتباطات چهره به چهره جلوگیری می‌کند،  زمان را در اثر فعالیت‌های بیهوده هدر می‌دهد،  مغز و رفتار کودکان را تغییر می‌دهد و آنها را برای بیش فعالی مستعد می‌سازد و نیز کاربران را در معرض خطر شکارچیانی مانند کودک آزاران و سارقین قرار می‌دهد و در واقع اطلاعات نادرست و بالقوه خطرناکی در چنین محیط‌هایی منتشر می شود.   از مزایای  شبکه‌های اجتماعی این است که اطلاعات را سریع‌تر از هر رسانه دیگر پخش می‌کند اما استفاده منفی این  شبکه‌های اجتماعی، گسترش اطلاعات غیر قابل اعتماد و غلط نیز است.

کارشناسان شبکه های اجتماعی معتقد هستند سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی به دانشجویان کمک می‌کند تا در مدرسه بهتر عمل کنند به ویژه در شرایطی که اکنون ویروس کرونا دنیا را گرفتار کرده و سلامت دانش آموزان و دانشجویان با ورود به مراکز آموزش در خطر است.  

نکته قابل توجه کارشناسان فضای مجازی و همچنین پلیس فتا ایجاد امنیت در شبکه های اجتماعی است. یکی از توصیه های همیشگی این کارشناسان به کاربران این است که ضمن استفاده از تکنولوژی های نوین و حتی آشنایی کودکان با این ابزارها و اینکه باید همراه با تکنولوژی بزرگ شده و تهدید و آسیب ها را در کنار مزایا به آن ها آموزش داد، این است که در شبکه های اجتماعی به افراد غریبه نباید اعتماد کرد.

اغلب کاربران به دلیل سهل‌انگاری و اطمینان به افراد مختلف در فضای مجازی عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند و مقدمات سوء استفاده برای مجرمان اینترنتی را فراهم می‌کنند.

کارشناسان پلیس فتا براین باورند که امروزه شبکه های اجتماعی از سرگرم کننده ترین و جذاب ترین تفریحات جوانان و نوجوانان کشور است که زمان زیادی از آن‌ها را در طی روز به خود اختصاص می دهد اما همواره خطراتی ممکن است در شبکه‌های اجتماعی پیش روی افراد باشد به همین دلیل ضرورت دارد مهم ترین خطرات شبکه های اجتماعی که در کمین افراد نا آگاه است را آموزش دهیم.

از جمله این خطرات تغییر هویت برای اخاذی از دوستان در شبکه های اجتماعی است، گاهی افرادی با تغییر هویت مجازی و تصاویر خود در حساب های کاربری شبکه های اجتماعی از دوست و آشنایان خود یا حتی غریبه ها در فضای مجازی اخاذی می کنند. پلیس فتا در بررسی پرونده های خود با موارد بسیار زیادی از این دست اتفاقات رو به رو می شود.

حتک حیثیت و اخاذی در پی برهم خوردن روابط در این فضا نیز بسیار است. گاهی اوقات افراد به روابط خود با دیگران در این فضا اطمینان زیادی دارند و فکر می کنند این ارتباط تا ابد باقی می ماند و متعهدانه است به همین دلیل اقدام به رد و بدل کردن و ارسال عکس و فیلم های شخصی خود به آن شخص می نمایند اما غافل از اینکه پس از اتمام این رابطه، چه بر سر حیثیت و آبروی ما می آید. بنابراین مراقب دوستی های فضای مجازی که به هیچ وجه قابل اطمینان نیست باشید.

ترویج رابطه های خارج از عرف و نامشروع از دیگر خطراتی است که پیش روی نوجوانان و جوانان قرار دارد، البته گاه افراد بالغ در دام شیادان گرفتار می شوند.  در شبکه های اجتماعی خصوصا اینستاگرام افراد با اشتراک گذاری چند فیلم وعکس زیبا در یک صفحه، خود را معرفی و اقدام به جذب افراد ساده لوح که به راحتی قربانی مقاصد شوم آنها می شوند، می کنند. به این صورت که با ایجاد یک رابطه دوستی و سپس پیشنهاد رابطه نامشروع، پس از مدتی شخص قربانی را تهدید به افشای این رابطه می کنند و از او اخاذی می کنند.

خطر سرقت هویت گروه های سنی کودکان و نوجوانان در شبکه های اجتماعی وجود دارد.   گاهی کلاهبرداران در ظاهر دوست یا follower در اینستاگرام به نوجوانانی که تجربه زیادی ندارند نزدیک شده و اطلاعات شخصی آنها را بدست می آورند و سپس با دانستن این اطلاعات اقدام به کلاهبرداری مالی از آنها می کنند. مثلا از اطلاعات حساب بانکی آنها سوء استفاده و از آن برداشت می کنند.

کلاهبرداری از طریق تبلیغات دروغین نیز از دیگر خطرات پیش رو در استفاده از شبکه های اجتماعی است،  کلاهبرداران در شبکه های اجتماعی با راه اندازی کانال یا صفحات، به ظاهرخود را فروشگاه اینتذنتی یا آژانس هواپیمایی معرفی می کنند و در قبال فروش کالا یا بلیط هواپیما و تور، از کاربران هزینه هایی اخذ می کنند و در صورتی که هیچ کالا یا خدماتی برای فروش وجود ندارد و کاربر فریب خورده پول خود را از دست داده است.

کلاهبرداران می توانند از شبکه های اجتماعی و اطلاعات کاربران  سوءاستفاده کنند. بنابراین مراقب اطلاعات مهم  در این شبکه ها ضروری است. براین اساس لازم است تا ضمن آگاهی از نحوه مراقبت از اطلاعات خود در شبکه های اجتماعی، این نکات را به فرزندان خود نیز آموزش دهیم.

در این گزارش به نکات امنیتی برای حفاظت از شبکه های اجتماعی و جلوگیری از حملات اینترنتی اشاره می شود:  

۱- مقدار اطلاعات شخصی که به اشتراک می‌گذارید را محدود کنید،  اطلاعاتی که به ضرر شما منجر می‌شود را به اشتراک نگذارید، از قبیل آدرس و برنامه روزانه.  اگر افرادی که در ارتباط با شما هستند اطلاعاتی از شما به اشتراک گذاشتند، مطمئن شوید که این اطلاعات آنقدر زیاد نیست که اگر غریبه‌ها بدانند شما را ناراحت کند. و همچنین هنگام به اشتراک گذاشتن اطلاعات و یا عکسی از افرادی که با آن‌ها در ارتباط هستید نیز محتاط باشید.

۲- در مورد غریبه‌ها محتاط باشید،  اینترنت راه را برای افرادی که هویت و انگیزه خودشان را به غلط جا می‌زنند آسان نموده است. افرادی که می‌خواهید با آن‌ها در تماس باشید را محدود کنید، اگر شما با افرادی که آن‌ها را نمی‌شناسید تعامل دارید، در مورد دادن اطلاعات به آن‌ها و ملاقات حضوری محتاط باشید.

۳- مشکوک باشید،  هر چیزی را که بصورت آنلاین می‌خوانید باور نکنید، کاربران ممکن است اطلاعات نادرست در مورد موضوعات مختلف از جمله هویت خودشان، منتشر نمایند. که البته لزوما به قصد مخربی نیست می‌تواند شوخی و یا اغراق نیز باشد. شما همیشه محتاط باشید و قبل از هر گونه اقدامی از صحت اطلاعات مطمئن شوید.

۴- تنظیمات خود را چک کنید،  از امکانات تنظیم حریم خصوصی سایت استفاده کنید، تنظیمات پیش فرض هر سایتی ممکن است به همه امکان دیدن اطلاعات شما را بدهد اما شما می‌توانید تنظیمات را سفارشی کرده و اطلاعاتتان را محدود به دسترسی افراد خاصی کنید. اما باز هم این ریسک را نکنید که اطلاعاتی را که نمی‌خواهید همه ببینیند را منتشر کنید زیرا احتمال این نیز باز هست که اطلاعات شما در دسترس سایرین قرار بگیرد. سایت‌ها ممکن است گزینه‌های تنظیماتی خود را تغییر دهند پس به روز باشید و تنظیمات حریم شخصی خود را به صورت دوره‌ای چک کنید که مناسبترین گزینه‌ها را انتخاب کرده باشید.

۵- در مورد برنامه های کاربردی که به واسطه شخص نوشته شده است محتاط باشد: برنامه‌های کاربردی که توسط اشخاص نوشته می‌شود، ممکن است جنبه سرگرمی و یا کاربردی داشته باشد ولی شما محتاط باشید که کدام برنامه را فعال می‌کنید. از نصب برنامه‌هایی که ممکن است به نظرتان مشکوک باشد اجتناب کنید و یا تنظیمات خود را تغییر دهید تا این برنامه‌ها به کمترین اطلاعات ممکنه از دستگاه شما موبایل، لپ تاپ دسترسی داشته باشند.

۶- از پسوردهای قوی استفاده کنید،  با رمز عبورهای قوی از حساب‌های کاربری خودتان محافظت کنید، اگر رمز عبور شما در معرض خطر باشد ممکن شخص دیگری به حساب شما دسترسی داشته باشد و خود را جای شما جا بزند.

۷- سیاست حفظ حریم خصوصی را بررسی کنید،  برخی سایت‌ها ممکن است آدرس ایمیل و علاقه مندی‌های کاربرانشان را در اختیار شرکت‌های دیگر بگذارند، که ممکن است منجر به افزایش اسپم شود. سعی کنید با ایجاد یک سیاستی لیست دوستان خود را  در اختیار این سایت‌ها قرار ندهید. برخی سایت‌ها به لیست افرادی که شما به آن‌ها اشاره کرده باشید ایمیل اسپم میفرستند تا آن‌ها نیز به سایت ملحق شوند.

۸- نرم افزارها و به ویژه مرورگرتان را به روز نگاه دارید،  نرم افزارهای آپدیت شده را نصب کنید به این ترتیب خرابکاران نمی‌توانند از راه‌های آسیب پذیری شناخته شده به شما آسیب برسانند. سیستم عامل‌های زیادی پیشنهاد آپدیت اتوماتیک را می‌دهند اگر این امکان را دارید فعالش کنید.

۹- از نرم افزار ضد ویروس استفاده کنید،  ضد ویروس‌ها به کامپیوتر شما در برابر ویروس‌های شناخته شده کمک می‌کنند، بنابراین شما می‌توانید قبل از اینکه به شما آسیب برسانند آن‌ها را حذف کنید. به دلیل اینکه خرابکارها به طور مرتب ویروس‌های جدیدی می‌نویسند، آپدیت بودن از اهمیت بالایی برخوردار است.

کرونا و خطر حملات اینترنتی در دورکاری

مهم‌ترین نکات امنیتی که کارمندان باید در زمان دورکاری رعایت کنند شامل استفاده از گذرواژه‌های مناسب، به‌روزرسانی مستمر سیستم‌ عامل، اجتناب از باز کردن سایت‌ها و ایمیل‌های مشکوک، اعتبارسنجی دولایه یا تائید دومرحله‌ای، تأمین امنیت و انتخاب گذرواژه قوی برای مودم‌های خانگی  است.

یکی از ابزارهای کارمندان در زمان دورکاری استفاده از اینترنت است استفاده از آن نیز ملزم به استفاده از داده یا وای فای است. کارشناسان پلیس فتا معتقد هستند که تهدیدات سایبری و روش‌های بهبود امنیت سیستم‌های رایانه ای به‌ منظور حفظ امنیت افراد دورکار در دوران مقابله با شیوع ویروس کرونا بسیاری جدی است و باید برای استفاده از اینترنت برای اجرای امور کاری محوله خود  از وای فای عمومی به علت عدم رعایت مؤلفه‌هایا امنیتی، ستفاده نکنند.

همچنین توصیه می شود برای هر حساب کاربری خود از کلمه عبور قوی شامل یک رشته طولانی از حروف بزرگ، کوچک، اعداد و کارکترهای ویژه استفاده شده و برای چند حساب کاربری از یک کلمه عبور مشترک استفاده نشود. کارشناسان پلیس فتا به افراد دورکار توصیه می کنند قبل از استفاده از دستگاه رایانه خود، یقین پیدا کنید که فایروال دستگاه فعال و آنتی‌ویروس قدرتمند و به‌روز شده  نصب باشد.

همچنین مواظب ایمیل‌های مشکوک به کلاهبرداری و فیشینگ اطلاعات که برای آن ها ممکن است، ارسال شود، باشند و به هیچ عنوان لینک‌ها و ایمیل‌های مشکوک را باز نکنند. چنانچه مجبور هستید در یک فضای عمومی کارکنید یا اگر با افرادی زندگی می‌کنید که نمی‌توانید اطلاعات کار را با آنها به اشتراک بگذارید، امنیت دستگاه رایانه مهم است و پیشنهاد می‌ شود تا رمز ورود به دستگاه خود را فعال کنید.

برای اطمینان از امنیت بیشتر حساب‌های کاربری خود پس از تعیین رمز عبور ترکیبی قوی از مؤلفه احراز هویت دومرحله‌ای از جمله اسکن اثر انگشت یا تأییدیه پیامکی استفاده کرده و در صورت نداشتن اطلاعات تخصصی کافی در این زمینه از مشاوره کارشناسان معتمد کمک بگیرند.

کرونا و خرید های اینترنتی و حملات شیادان

اکنون که در همه نقاط دنیا کرونا دامن گیر افراد شده، بسیاری از شهروندان اقلام ضروری خود را به صورت اینترنتی سفارش می دهند این در حالی است که اغلب کسب و کارها، علاوه بر دایر کردن فروشگاه واقعی به راه اندازی فروشگاه های مجازی در بستر سایت ها و کانال های تلگرامی و اینستاگرامی روی آورده اند.

مهم‌ترین عنصر در ارزیابی اعتبار هر فروشگاه اینترنتی داشتن نماد اعتماد الکترونیک است. نماد الکترونیک نشانه‌ای است که از طرف مرکزی با نام توسعه تجارت الکترونیکی که وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران است، به عنوان تاییدیه به فروشگاه‌های اینترنتی داده می‌شود. نماد اعتماد الکترونیکی در یک وب‌سایت نشان دهنده بالا بودن امنیت آن در فضای تجارت مجازی است.

در حال حاضر اعطای نماد اعتماد الکترونیکی به کسب و کارهای فعال در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مجاز نیز تعلق می گیرد. تمام فعالان کسب و کارهای الکترونیکی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مجاز، برای ثبت نشانی فعالیت خود و آغاز فرآیند اخذ نماد اعتماد الکترونیکی می توانند با مراجعه به سامانه نماد و ایجاد حساب کاربری، اقدام به ثبت نشانی فعالیت خود در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها کنند. همچنین کسب و کارهای دارای نماد اعتماد الکترونیکی نیز می‌توانند با ورود به پنل کاربری خود، از قسمت افزودن شناسه اقدام به ثبت نشانی فعالیت خود در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها کنند.

نماد الکترونیک فقط به فروشگاه‌های حقیقی و یا حقوقی اعطاء می‌شود که توسط سیستم‌های دولتی ازجمله مرکز توسعه تجارت الکترونیک، کسب‌وکار آن‌ها تائید شده باشد. معمولا فروشگاه‌های که نماد اعتماد الکترونیک دارند لوگو نماد را در صفحه اصلی قرار می‌دهند تا همه بتوانند آن‌ها بررسی کنند. برای بررسی کافی است روی لوگو نماد الکترونیک کلیک کنید تا به‌صورت Popup باز شود و اطلاعات صاحب‌امتیاز را به شما نمایش دهد.

روش دیگری که می‌توانید با آن نماد الکترونیک یک فروشگاه اینترنتی را بررسی کنید ورود به سایت https:‌//enamad.ir و کلیک بر روی استعلام است، پس از کلیک بر روی استعلام صفحه‌ای باز می‌شود به‌صورت ( Popup ) و از شما درخواست آدرس دامنه سایت را می‌کند. کافی است آدرس دامنه فروشگاه موردنظر خویش را در آن وارد کنید تا پس از کلیک بر روی جستجو، اطلاعات مربوط به صاحب‌امتیاز آن فروشگاه را برای شما مشخص شود.

آمارها نیز نشان می‌دهد اعتماد افراد به فروشگاه‌هایی که شعبه ‌فیزیکی دارند بیشتر است. زیرا احتمال کلاهبرداری یا این‌که کالای خریداری شده به دست شما نرسد کمتر است و اگر مشکلی پیش بیاید می‌توانید به آدرس فروشگاه مربوطه مراجعه حضوری کنید. معمولا فروشگاه‌های آنلاین، خدمات پرداخت اینترنتی را از طریق یکی از بانک‌های کشور دریافت می‌کنند. در پرداخت‌های آنلاین وقتی می‌خواهید مرحله پرداخت وجه را از طریق کارت انجام دهید وارد درگاه پرداخت بانک مربوطه خواهید شد.

به گفته کارشناسان پلیس فتا؛ امن‌ترین روش برای خرید اینترنتی استفاده از سیستم خرید پستی است که امروزه اغلب فروشگاه‌ها نیز از این سرویس استفاده می‌کنند. با استفاده از این روش می‌توان محصول مورد نظر را سفارش دهید و محصول توسط شرکت پست برای شما ارسال شده و سپس مبلغ کالا را به پیک تحویل می‌دهید در این روش شما با اطمینان خاطر و بدون اینکه پولی را از پیش، پرداخت کرده باشید می‌توانید محصول خود را خریداری کنید. استفاده از این روش برای کالاهایی که ماهیت فیزیکی دارند بسیار مناسب است.

در زمان خرید از فروشگاه‌های اینترنتی‌ باید از نماد اعتماد الکترونیک اطمینان حاصل کرده و با کلیک بر روی آن اعتبار سایت مشخص شود و شما را به سایت این نماد ارتباط و متصل کند آن‌ گاه می‌توان به مشخصات سایت و فروشگاه اینترنتی و از تاریخ اعتبار نماد آن و سایر خدمات ارائه دهنده فروشگاه مطلع شد.

ارسال پیامک به مدیران کسب و کارهای اینترنتی 

سردار وحید مجید رئیس پلیس سایبری کشور در ارتباط ب کنترل کسب و کارها و خرید های اینترنتی ایمن، گفت: در سال جاری بیش از ۹۱ هزار پیامک امنیتی در حوزه سخت افزار، نرم افزار و به روز رسانی به مدیران کسب و کارهای اینترنتی ارسال شده است تا ارتقاء امنیت در این حوزه ها در خصوص استحکام زیر ساخت ها و حفظ داده های اطلاعاتی شهروندان فراهم شود. براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، نیروی انتظامی و پلیس فتا وظیفه رسیدگی به حوادث رایانه ای  و حملات سایبری را دارند.  حوزه پیشگیری در برخورد با جرایم سایبری از اولویت های پلیس فتا است؛ نباید پس رویدادی بود، حوزه آسیب پذیری باید شناخته شود و ضمن تعامل با کسانی که در این حوزه فعالیت می کنند، آسیب پذیری ها را به حداقل رسانید.

وی با اشاره به اینکه طرح های زیادی در جهت ایمنی استانداردسازی بانکداری الکترونیک مانند اجرای طرح رمز یک بار مصرف و غیره اجرا شده، هدف از اجرای این طرح ها را امنیت اقتصادی شهروندان در فضای مجازی عنوان کرد و گفت: انتظار پلیس فتا از کسب و کارهای اینترنتی استفاده از زیر ساخت های مطمئن و با ثبات است.

استفاده از بدافزارها در حملات اینترنتی 

نرم افزارهای مخرب یا بدافزار برنامه‌های رایانه‌ای هستند که به دلیل آزار رساندن و ایجاد خسارت به کاربران به این نام مشهورند البته طیف گسترده ای از انواع نرم افزارهای مخرب وجود دارد که می‌توان به ویروس های رایانه ای،  کرم‌ها،  اسب‌های تروآ، باج افزار، جاسوس‌افزارها،  آگهی‌افزارها، روت‌کیت‌ها، هرزنامه‌ها، نرم افزار سرکش و ترس‌افزار اشاره کرد، البته برنامه ها اگر مخفیانه بر خلاف منافع کاربر رایانه عمل کنند نیز بدافزار تلقی می شوند.  

بدافزار قادر است به طرق مختلف و با سرعت گسترش یابد.  برخی از رایج ترین آنها به عنوان حملات فیشینگ رخ می دهد. جایی که کاربران فریب برنامه یا وب سایت را در یک ایمیل می خورند. همچنین برای مجرمان معمول است که به اصطلاح براندازی نرم افزار را انجام می دهند، به عبارت دیگر آنها برنامه ها و نرم افزارهایی که توسط توسعه دهندگان وب استفاده می شود را به طور غیرمستقیم یا از طریق وب سایت ها و شبکه های رایانه ای آلوده می کنند. بدافزار همچنین می تواند توسط هکرهایی که به شبکه دسترسی پیدا می کنند و سپس آن را از راه دور کنترل می کنند، گسترش یابد. حتی برخی از کارمندان و سایر افراد داخلی برای جاسازی بدافزار در شبکه از مجرمان اینترنتی رشوه می گیرند.

مجرمان سایبری با طراحی بدافزارها و یا ارسال لینک‌های مخرب برای کاربران به دنبال سرقت اطلاعات مهم و اخاذی از طعمه های خود هستند. برخی از مجرمان سایبری با ارسال بدافزارها و باج ‌افزارها سعی در سرقت اطلاعات مهم کاربران داشته و در نهایت به دنبال کلاهبرداری و باج ‌گیری از آن ها هستند.  
  
در این راستا از عمده‌ترین مشکلات سیستم‌های کامپیوتری، نبود یا منقضی شدن آنتی ویروس است که متاسفانه این موضوع اغلب توسط کاربران نادیده گرفته شده که می‌تواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته و کاربر را با مشکلات متعدد مواجه کند.  حفاظت از داده‌ها و اطلاعات،  جلوگیری از نفوذ ویروس‌ها،  حذف بدافزارها و ویروس‌ها از جمله دلایلی است که استفاده از یک آنتی ویروس بروز و قوی را ضروری می‌کند براین اساس ضرورت دارد تا از نسخه‌های اصلی آنتی ویروس استفاده کرده و از نصب آنتی ویروس‌ها با لایسنس (در علم کامپیوتر به معنای مجوز استفاده از یک نرم افزار یا سخت افزار) غیر معتبر خودداری کرد.

برای در امان ماندن از بدافزار یا باج افزارها لازم است از پسوردهای قوی استفاده کرده و سعی کنید کلمه عبوری که می‌سازید ترکیبی از عدد و حروف و حتی علامت‌ها باشد.  هرچند وقت یک بار نیز باید تنظیمات امنیت ایمیل و شبکه‌های اجتماعی را چک کرده و هنگام خرید اینترنتی از اعتبار و امنیت فروشگاه اینترنتی اطمینان حاصل کنیم.  نسخه‌های جدید مرورگرهای فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، سافاری و کروم، همه گزینه‌ای به نام جست‌وجوی محرمانه دارند. نام این گزینه در مرورگرهای مختلف متفاوت است. همچنین لازم است، مرورگرتان را آپدیت کرده و با آپدیت مرورگر، با خیال راحت‌تر می‌توانید در صفحات مختلف وب بگردید.

برای حذف بدافزارها و ویروس‌ها از تلفن همراه به گفته کاشناسان پلیس فتا باید از نرم افزارهای ضد بدافزار استفاده کنیم چرا که برنامه‌های ضد بدافزار می‌توانند به شناسایی مواردی که باعث ایجاد مشکلات شما می‌شوند کمک کنند و حتی ممکن است نرم افزارهای آلوده را برای شما حذف کنند. با این وجود، این کار نیاز به بازگرداندن دسترسی مجدد تلفن به اینترنت دارد.  برخی از محافظت از بدافزار را بارگیری کنید. در هر دستگاه اندرویدی تعدادی برنامه امنیتی وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از تلفن خود، اسکن ویروس‌ها  و خلاص شدن از شر پرونده‌های ناخواسته و هرگونه نرم‌افزار آلوده، بارگیری کنید. هنگامی که برنامه حذف برنامه دستی را به صورت دستی تمام کردید، یک برنامه امنیتی را بارگیری کنید تا به مراقبت از هرگونه مسائل آینده کمک کند.

نقش پلیس در برابر حملات سایبری 

پلیس برای ایجاد امنیت در فضای مجازی مامورانی را بکار گرفته که در قالب پلیس فتا، فضای سایبری را رصد می کنند، این پلیس انواع حملات سایبری و اینترنتی، انواع کلاهبرداری های مجازی در قالب فیشینگ و همچنین سایت های رسمی و درگاه های بانکی را رصد کرده و با شیادان و مهاجمان فضای اینترنت مقابله می کنند.  

سردار حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی بارها اعلام کرده است، فضای سایبر  و اینترنت جای برای جولان مجرمان نیست بویژه در شرایطی که مردم با ویروس کرونا مقابله کرده و بسیاری از فعالیت های خود را در این فضا انجام می دهند.

وی می گوید:  اید به واسطه اطلاع رسانی دقیق و ظرفیت های فنی که در اختیار داریم، فضای مجازی را برای جولان مجرمان ناامن کنیم ضمن اینکه پلیس فتا باید قاطعانه و در چارچوب قانون با افرادی که باعث ناامنی می شوند، برخورد کند. در صورت وقوع موارد مجرمانه در فضای مجازی و انتشار محتوای هنجارشکنانه در تضاد با اخلاقیات حاکم بر فرهنگ جامعه، با هنجارشکنان برخورد می کنیم.

سردار  مجید رئیس پلیس فتا نیز در این زمینه تاکید داشته است که باید فضای مجازی و اینترنت برای فعالیت های مردم امن باشد براین اساس با هر گونه ناهنجاری اخلاقی و کلاهبرداری در فضای مجازی برخورد می شود.

وی می گوید: در حال حاضر شاهد همکاری و تعامل مناسب دستگاه قضائی هستیم، در صورت رویت موارد مجرمانه یا ارتکاب مجدد جرم توسط افراد، برابر ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی با این افراد که سلامت اخلاقی و روانی جامعه و به خصوص جوانان را تهدید می کنند، برخورد قانونی خواهد شد چرا که مخاطبان اصلی در فضای مجازی جوانان و نوجوانان هستن براین اساس د از والدین نیز می خواهیم نظارت مستمری بر عملکرد سایبری فرزندان خود داشته باشند و استفاده صحیح از فضای مجازی را به آنها آموزش دهند.

ضرورت انجانم مطالعات جدید در حوزه مجازی

سردار مهدی حاجیان معاون اجتماعی ناجا در این زمینه به انجام تحقیقات نوین با توجه به شرایط روز جامعه اشاره کرده و می گوید: مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در نیروی انتظامی باید مبتکرانه و خاص ناجا باشد چرا که نوع تاکتیک ها در ناجا با ۱۰ سال گذشته تفاوت دارد چرا که امروز مردم به فضای مجازی مهاجرت کرده و باید عمده مطالعات در فضای مجازی صورت بگیرد.  کتابخوانی و تحقیقات میدانی دو مبنای اصلی و مهم برای رسیدن به برآوردهای اجتماعی است؛ زمانی که این دو مهم را مدنظر قرار دهیم، می توانیم به یک برآورد اجتماعی ارزشمند برسیم.

سردار حاجیان می گوید: باید به سمتی برویم که پژوهشگران در کل کشور به پلیس به عنوان یک مرجع پژوهشی نگاه کنند.  آموزش از جمله نکات حائز اهمیت است،  در این راستا استفاده از ظرفیت های ارزشمند انجمن های مردم نهاد را مدنظر قرار دهید؛ باید ناجا را به نقطه ای برسانیم که هوشمندی را در کارها شاهد باشیم.

و اما قانون بر اساس ماده ۷۴۲ قانون جرایم رایانه‌ای می گوید هرفردی که به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای، مخابراتی یا حامل‌های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید، ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. همچنین برابر ماده ۱۴ قانون جرائم رایانه‌ای اشاعه محتوای خلاف عفت و اخلاق عمومی حتی در صفحات کاربری خصوصی که امکان بازنشر این‌گونه محتواهای مجرمانه وجود دارد برای کاربران مسئولیت قانونی در پی دارد.

براساس این ماده قانون ها تجاوز به حریم شخصی افراد، افشای اسرار آن‌ها در فضای مجازی و انتشار فیلم و عکس‌های خصوصی آن‌ها، استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی برای انتقام‌جویی و هتک حیثیت و در نهایت انتشار هرگونه تصاویر غیراخلاقی در فضای مجازی همانند فضای حقیقی جرم بوده و با آن برخورد می‌ شود. یکی از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذار منفی در فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان، محتوای نامناسبی است که به راحتی در اختیار همه افراد در این فضا قرار گرفته و امنیت اخلاقی کاربران به خصوص خانواده‌ها را به خطر می‌اندازد.

۴٧٢٣٧