هشت فایده روزه‌داری از نگاه علم؛از بهبود عملکرد مغز تا پیشگیری از سرطان

نادیا زکالوند: در بررسی‌های علمی فواید روزه‌داری ثابت شده است که در ادامه به ۸ مورد آن اشاره کرده‌ایم:

۱. بهبود کنترل قند خون

بررسی‌های متعدد نشان داده است روزه‌داری می‌تواند قند خون را کنترل کند و جلوی ابتلا به دیابت نوع دوم را بگیرد. روزه‌داری با کاهش مقاومت انسولینی، حساسیت بدن به انسولین را افزایش داده و گلوکز را از جریان خون بهتر به سلول‌های بدن انتقال می‌دهد. بدین‌ترتیب قند خون بدن ثابت مانده و دچار افت و خیز نمی‌شود.

البته روزه‌داری ممکن است روی مقدار قند خون مردها و زن‌ها اثرات متفاوتی بگذارد و قند خون برخی از افراد، به‌ویژه زن‌ها، را دچار اختلال کند. به همین دلیل افرادی که در معرض ابتلا به دیابت هستند باید پیش از روزه‌داری با پزشک مشورت کنند.

۲. مقابله با التهاب

اگرچه التهاب بخشی از فرایند ایمنی طبیعی بدن در برابر عفونت‌هاست، التهاب مزمن فرد را در خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون سرطان، ناراحتی‌های قلبی و روماتیسم مفصلی قرار می‌دهد. برخی مطالعات نشان داده است که روزه‌داری می‌تواند از مقدار التهاب کاسته و سلامت فرد را حفظ کند. همچنین در بررسی روی حیوانات مشخص شده است پیروی از یک رژیم غذایی بسیار کم‌کالری که اثراتی چون روزه‌داری دارد می‌تواند در بهبود وضعیت بیماران مبتلا به ام‌اس (MS)- که نوعی التهاب مزمن است- موثر باشد.

۳. بهبود سلامت قلب

بیماری قلبی یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان است و حدود ۳۱,۵ درصد از مرگ‌های جهان را شامل می‌شود. تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی، روشی موثر برای کاهش خطر بیماری قلبی است. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد، روزه‌داری می‌تواند برای سلامت قلب مفید باشد. در واقع روزه با کاهش مقدار کلسترول بد و تری‌گلیسیرید خون جلوی گرفتگی رگ‌های قلب را می‌گیرد و قلب را در وضعیت مناسبی قرار می‌دهد.

در بررسی‌های دیگر مشخص شده، روزه می‌تواند از فشار خون بالا و خطر ابتلا به دیابت که موجب بیماری‌های قلبی می‌شوند بکاهد.

۴. بهبود عملکرد مغز و پیشگیری از تحلیل اعصاب

محققان در بررسی‌های خود روی حیوانات دریافتند، روزه می‌تواند عملکرد و ساختار مغز را بهبود بخشد. در واقع روزه با افزایش تولید سلول‌های عصبی به عملکرد شناختی فرد کمک می‌کند.

همچنین همانطور که گفته شد روزه از التهاب های موجود در بدن می‌کاهد و در نتیجه از اختلال‌های تحلیل سلول‌های عصبی پیشگیری می‌کند. در بررسی‌های روی حیوانات مشخص شد، روزه گرفتن جلوی ابتلا به آلزایمر و پارکینسون را می‌گیرد.

البته بیشتر این بررسی‌ها در نمونه‌های حیوانی بوده و باید بررسی‌های انسانی بیشتری برای اثبات این عملکرد روزه انجام شود.

۵. کمک به کاهش وزن

بسیاری از افراد برای کاهش وزن سریع، روزه می‌گیرند. برخی از تحقیقات نشان داده است روزه‌های کوتاه‌مدت می‌تواند با افزایش مقدار انتقال‌دهنده عصبی نوراپی‌نفرین موجب افزایش سوخت‌و ساز بدن شود. در واقع در یک بررسی مشخص شد روزه از وزن بدن فرد روزه‌دار تا ۹درصد می‌کاهد و می‌تواند طی ۱۲ تا ۲۴ هفته از چربی‌های بدن او به‌ مقدار قابل توجهی کم کند.

علاوه‌بر آن، برای چربی‌سوزی، روزه‌ گرفتن به‌مراتب موثرتر از محدود کردن کالری است و در عین حال بافت‌های عضلانی از بین نمی‌روند.

۶. افزایش هورمون رشد

هورمون رشد انسان، نوعی هورمون پروتئینی است که روی بسیاری از جنبه‌های سلامت بدن انسان تاثیر مثبت دارد. در حقیقت بررسی‌ها نشان داده که این هورمون، در رشد، سوخت‌وساز بدن، کاهش وزن و افزایش قوای عضلانی نقش مهمی دارد. بررسی‌های مختلف نشان داده که روزه می‌تواند مقدار ترشح این هورمون را افزایش دهد. در واقع پس از گذشت ۲۴ ساعت از روزه‌داری، مقدار ترشح این هورمون افزایش نشان می‌دهد. در یک تحقیق هم نشان داد، فقط پس از ۲ روز روزه‌داری، مقدار این هورمون ۵ برابر می‌شود.

همچنین روزه گرفتن با حفظ سطح ثابت قند خون و انسولین، مقدار ترشح هورمون رشد را در شرایط مطلوبی قرار می‌دهد.

۷. تاخیر در پیری و افزایش طول عمر

آزمایش‌های مختلف روی حیوانات نشان داده است که روزه گرفتن می‌تواند طول عمر را افزایش دهد. در یک بررسی روی موش‌های آزمایشگاهی مشخص شد، سرعت پیر شدن سلول‌های بدن موش‌ها هنگام روزه گرفتن کمتر از مواقع عادی است. در ضمن این موش‌های تحت آزمایش، ۸۳درصد از موش‌های دیگر بیشتر عمر کردند.

بررسی‌های دیگر روی حیوانات نتایج مشابه‌ای داشته‌اند و روزه توانسته طول عمر و نرخ بقا را افزایش دهد.

البته برای اثبات افزایش طول عمر در انسان با روزه‌داری و چگونگی آن، باید بررسی‌های بیشتری انجام شود. تمام تحقیقات در این خصوص صرفا روی حیوانات انجام شده است.

۸. پیشگیری از ابتلا به سرطان

تحقیقات نشان داده است که روزه‌داری می‌تواند از خطر ابتلا به سرطان تا حد قابل توجهی بکاهد. در واقع در یک بررسی روی موش‌های آزمایشگاهی مشخص شد، روزه می‌تواند جلوی تشکیل تومورهای سرطانی را بگیرد.

همچنین محققان در بررسی‌های دیگر دریافتند، روزه‌داری می‌تواند به‌اندازه شیمی‌درمانی موجب تاخیر در رشد تومورهای سرطانی شود.

البته بیشتر تحقیقات مربوط به فواید روزه در پیشگیری از سرطان روی حیوانات انجام شده است و برای اثبات آن در انسان هم باید تحقیقات مشابه‌ای انجام شود. با اینحال تمام این یافته‌ها امیدوارکننده هستند و اثر مثبت روزه گرفتن را نشان می‌دهند.

عوارض جانبی احتمالی روزه گرفتن

علی‌رغم وجود فهرستی طولانی از فواید روزه‌داری، روزه گرفتن ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد.

اگر به دیابت یا قند خون پایین مبتلا هستید، روزه‌ گرفتن ممکن است سطح قند خون‌تان را بالا ببرد. بنابراین اگر دیابت یا هر نوع بیماری زمینه‌ای دیگر دارید، پیش از روزه گرفتن باید با پزشک مشورت کنید.

همچنین هنگام روزه گرفتن باید مراقب باشید بدن‌تان پرآب باقی بماند. پس در زمان‌های مصرف غذا، باید غذاهای غنی از مواد مغذی و آب کافی مصرف کنید.

روزه گرفتن برای افراد مسن، نوجوان یا کم‌وزن بدون مشورت پزشک خطرناک است. همچنین در روزهای روزه‌داری باید از فعالیت‌های بدنی‌تان کم کنید و به اندازه کافی استراحت کنید.

منبع:healthline

4747