کرونا؛ آیا اولویت درمان و نجات با جوانان است؟!

وب‌سایت فرادید: آیا شما قادرید درباره اینکه چه کسی زنده بماند و چه کسی بمیرد، تصمیم گیری کنید؟ بله، حتی فکر کردن به آن هم وحشتناک است، اما این دقیقاً موقعیتی است که پزشکان در ایتالیا به صورتِ روزانه با آن مواجه می‌شوند.

تاکنون، بیماریِ کوید-۱۹ بیش از ۱۲۰۰۰ ایتالیایی را آلوده و منجر به مرگِ بیش از ۱۰۰۰ نفر شده که بیشترِ آن‌ها بین ۶۳ تا ۹۵ سال سن و سابقه بیماری‌های زمینه‌ای داشتند. بیمارستان‌های ایتالیا دیگر تابِ بیمارانِ بیشتر را ندارد.

آیا پزشک باید به افرادی از گروه‌های آسیب‌پذیر امکان بستری شدن در بخشِ مراقبت‌های ویژه و شانسِ بهبودی را بدهد یا باید این فرصت را به جوان‌تر‌هایی بدهد که به دلیلِ ویروسِ کرونا یا هر بیماریِ دیگریِ نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند؟

این هفته گزارش‌ها از مناطقِ بحرانیِ ایتالیا، که در خطِ مقدمِ مبارزه با ویروس قرار دارند، نشان می‌دهد پزشکانِ ایتالیایی بار‌ها مجبور شده‌اند در طی این مدت درباره این دو وضعیت تصمیم‌گیری کنند؛ با علمِ به اینکه در این بین آن‌هایی که فرصت بستری شدن را پیدا نمی‌کنند، خواهند مرد.

بر اساسِ راهنمای کالجِ ایتالیاییِ بیهوشی، بی‌حسی، احیا و مراقبت‌های ویژۀ ایتالیا «ممکن است معرفیِ محدودیتِ سنی برای پذیرش افراد در بخشِ مراقبت‌های ویژه ضرورت پیدا کند.»

این واقعیت بسیار تلخ است که حتی در کشور‌های پیشرفته با تجهیزات و مراقبت‌های بهداشتیِ عالی، اتخاذِ چنین تصمیماتِ دردناکی ضرورت پیدا کرده است. دانشجویان پزشکی در درس‌های اخلاقِ پزشکی درباره این دوراهی‌های اخلاقی آموزش می‌بینند و این بار در واقعیت با آن مواجه شده‌اند.

یک مثالِ تکراری در این موارد ذکر می‌شود: تصور کنید یک واگنِ قطار از ریل خارج شده و شما به سرعت در حالِ نزدیک شدن به ۵ انسانی هستید که روی ریل قطار بسته شده‌اند.

شما در کنار اهرمِ واگن ایستاده‌اید اگر اهرم را بکشید قطار به مسیرِ دیگری هدایت می‌شود و جانِ ۵‌نفر نجات پیدا خواهد کرد؛ اما در همان مسیر ۱‌نفر دیگر روی ریل بسته شده، شما کدام را انتخاب می‌کنید؟

انگلستان هم اعلام کرده ممکن است مجبور باشد همان مسیری را انتخاب کند که ایتالیا انتخاب کرده است.

شما چه کار می‌کردید؟ آیا جان یک نفر را برای نجاتِ جان‌های بیشتر قربانی می‌کردید؟

دو رویکردِ اخلاقی در این زمینه وجود دارد: رویکردِ فایده‌گرایی‌که به دنبالِ خیرِ بزرگتر به لحاظِ تعداد است (رویکردی عملگرایانه، به این معنی که شما اهرم را می‌کشید تا جانِ ۱‌نفر را قربانیِ نجاتِ ۵‌نفر دیگر بکنید)؛ رویکردِ وظیفه‌گرا، که می‌گوید برایِ تصمیم‌گیری درباره اخلاقی بودنِ یک عمل باید به این نگاه کرد که آیا آن عمل فی‌نفسه درست است یا غلط (این رویکرد بیشتر پیوریستی یا ناب‌گرایانه است، که بر اساس آن عملِ قتل فی‌نفسه کار غلطی است پس شما هیچ کاری نباید بکنید).

در نظریه و روی کاغذ همه چیز راحت و خوب به نظر می‌رسد. تفاوتش برای پزشکان ایتالیایی در این است که آن‌ها نمی‌توانند خودشان را با این استدلال که با محروم کردنِ ۱‌نفر از تختِ مراقبت‌های ویژه می‌توانند جانِ چندین نفر دیگر را نجات دهند، تسلی دهند. این تصمیم، تصمیمی بسیار سخت و دردناک است و از این دست تصمیمات در پزشکی رایج است.

برای مثال، تصمیم‌گیری درباره اینکه عضوِ پیوندی به چه کسی تعلق بگیرد، یکی از آن معما‌های اخلاقی است که می‌توان گفت پزشکان در آن نقشِ خدا را ایفا می‌کنند؛ زیرا عضوِ پیوندی به تعدادِ همه نیازمندان وجود ندارد. برخی در حالی که در انتظارِ دریافتِ عضو هستند جانِ خود را از دست می‌دهند.

برای مثال، پزشکان ممکن است با این مسئله درگیر باشند که چه کسی عضوِ کبد را دریافت کند – فردی که در اثرِ یک عمر اعتیاد به الکل کبد خود را از دست داده یا کسی که کبدش به دلیلِ نقصِ ژنتیکی از بین رفته و خودش هیچ تقصیری نداشته است.

دیدگاهِ پیوریستی می‌گوید که همه به طور مساوی حق حیات دارند و پزشکان در جایگاهِ اتخاذِ تصمیماتِ اخلاقی درباره انتخاب‌های یک فرد در زندگی نیستند، بلکه باید بر اساسِ شواهدِ پزشکیِ افراد درباره آن‌ها تصمیم‌گیری کنند.

درباره بحرانِ اخیر در ایتالیا، مدام این پرسش در بینِ پزشکان مطرح می‌شود که با توجه به فاکتورِ سن و سال چه کسانی را در الویتِ درمان باید گذاشت. برخی پزشکانِ ایتالیایی به وضوح اعلام کرده‌اند که بیماران را بر اساسِ سن الویت‌بندی می‌کنند و الویت با جوان‌ترهاست.

مشکلاتی که پزشکانِ ایتالیایی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند قابلِ درک است و آن‌ها قابل تقدیرند، اما تصمیمِ آن‌ها قابل‌ِ قبول نیست. سن‌و‌سال‌گرایی آخرین سنگرِ قابلِ قبول جلوه دادنِ برخی تعصبات در جامعه است. ما مدام جملاتی از این دست که «آن‌ها به هر حال پیر بودند» یا «آن‌ها زندگی خوبی داشتند» را استعمال می‌کنیم، بدون آنکه به واقع به معنی آن‌ها فکر کنیم.

آیا فاکتورِ سن می‌تواند تعیین کند که شما استحقاق حیات را دارید یا نه؟

حقیقتِ تلخ این است که افران مسن به مثابه شکارِ مجاز نگریسته می‌شوند. باید پذیرفت که مواجه با کرونا فشارِ زیادی را به نظامِ درمانی و بهداشتی در انگلستان و سراسرِ جهان وارد خواهد کرد. اما تصمیم‌گیری بر اساسِ سن و سال، تحتِ هیچ شرایطی، پذیرفتنی نیست.

منبع: The Daily Mail