خانه های تاریخی کاشان | 20 خانه معروف + عکس و ساعت کاری

خانه رئیسیان

خانه رئیسیان در محله سلطان امیراحمد دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی مستقل است که هر یک بخش‌های اندرونی و بیرونی بنا را به ما نشان می‌دهند. قدمت این خانه تاریخی به دوره قاجار بازمی‌گردد و حیاط اصلی آن به شیوه گودال باغچه بنا شده است. فضاهای این خانه سه طبقه در هر دو حیاط به‌صورت چهار طرف ساخت شکل گرفته‌اند و فضا های مهم معماری آن می‌توان به شاه‌نشین، مهتابی، هشتی ورودی، ایوان تابستانی، بهار خواب، حوضخانه، شارم و بادگیر اشاره کرد. آیینه‌کاری و گچ‌بری‌های متعدد در فضاها و نماهای حیاط‌ها تنها تزیینات خانه رئیسیان هستند. این بنا در سال‌های اخیر توسط اداره میراث فرهنگی کاشان به‌طور کامل مرمت شده و در مجموعه خانه عامری‌ها قرار گرفته است.

• آثار ملی ایران
• آدرس: کاشان، محله سلطان میراحمد

خانه مشکی

گودال باغچه در گذشته در هر خانه‌ای ساخته می‌شد؛ زیرا ساکنان خانه، باید به آب قنات دسترسی می‌داشتند

خانه مشکی در محله درب اصفهان قرار دارد و قدمت آن به اوایل عصر قاجار باز می‌شود. این خانه دارای یک حیاط اصلی و مرکزی است که به‌صورت گودال باغچه بنا شده است. این گودال‌ها پایین‌تر از سطح کوچه قرار دارند و اصطلاحا گود هستند. این گودال باغچه در گذشته در هر خانه‌ای ساخته می‌شد؛ زیرا ساکنان خانه، باید به آب قنات دسترسی می‌داشتند. سرداب، مهتابی، شاه‌نشین، هشتی ورودی، ایوان تابستانی، شارم، پنج دری و بهار خواب از مهم‌ترین فضاهای معماری این خانه هستند. خانه مشکی دو طبقه دارد و به‌صورت سه طرف ساخت بنا شده است. از مهم‌ترین تزیینات این بنا می‌توان به یزدی‌بندی گچی سقف و قطاربندی طاقچه‌ها اشاره کرد. 

خانه مشکی با نام خانه اسماعیل نیز در کاشان مشهور است. قسمت شاه‌نشین این خانه مجلل‌ترین بخش بنا محسوب می‌شود و تزیینات بسیار زیبایی چون آیینه‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها، درها، پنجره‌های گچی نازک و پنجره‌های رنگی در آن به چشم می‌خورند. خانه مشکی در سال ۱۳۸۲ با شماره ۱۰۲۵۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

• آثار ملی ایران
• آدرس: کاشان، خیابان ملاحبیب الله شریف، کوچه گذر دروازه اصفهان، کوچه حاجی صفی

خانه عطارها

_{منبع عکس: asrotravel.ir}

خانه عطارها در محله پنجه شاه کاشان قرار دارد و قدمت آن به عصر قاجار بازمی‌گردد. بنای موجود خانه عطارها بخشی از یک بنای وسیع‌تر است که سه باب حیاط داشته است؛ اما امروزه تنها یک حیاط اندرونی وسیع و یک حیاط اصلی با وسعت ۴۷۰ متر مربع در این بنا دیده می‌شود. بیش از نیمی از فضاهای خانه عطارها در جهات شرق و غرب حیاط قرار دارند و ضلع شمالی آن فقط یک دیوار مرتفع با تاق‌نما است. از فضاهای اصلی معماری این بنا می‌توان به سه سرداب، شاه‌نشین، هشتی ورودی و حوضخانه اشاره کرد.

در بنای خانه عطارها باقی‌مانده‌هایی از یزدی‌بندی و گچ‌بری در تزیینات داخلی به چشم می‌خورد. این خانه تاریخی برخلاف دیگر بناها سه بادگیر بلند دارد که هوایی خنک و مطبوع را در روزهای گرم تابستان برای ساکنان فراهم می‌کند. این بنا در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۰۹۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

• آثار ملی ایران
• آدرس: کاشان، محله پنجه شاه، چهارراه آیت اله کاشانی (مشاهده روی نقشه)

خانه عادل

_{منبع عکس:  اینستاگرام اقامتگاه سنتی نه چم}

خانه تاریخی عادل کاشان یک خانه زیبای قجری است که با نام مروارید کاشان شهرت دارد و در سال‌های اخیر تبدیل به به یک اقامتگاه سنتی  به نام «نه چم» شده است. این بنا در قلب شهر کاشان قرار دارد و به‌دلیل نزدیکی به دیگر جاذبه‌های تاریخی کاشان از جمله مرکز محله سوریجان کاشان، مسجد، تکیه، حسینیه محله سوریجان کاشان و دیگر ابنیه تاریخی از محبوبیت فراوانی میان گردشگران برخوردار است.

خانه عادل به سبک گودال باغچه و در دو طبقه به‌صورت متقارن با خشت بنا شده است. این خانه تاریخی از شاهکارهای هنر معماری قدیم شهر کاشان بوده و از تزیینات مجلل، اتاق‌ها، نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی، آیینه‌کاری، گچ‌‌بری‌ها، بادگیر، حوض آب، اصالت معماری و طراحی متناسب با فرهنگ و اقلیم شهر کاشان برخوردار است. این هتل سنتی پرطرفدار در شهر کاشان دارای ۶ اتاق با ظرفیت دو و سه تخت است. هتل خانه تاریخی عادل دارای امکاناتی مثل چایخانه، سفره‌خانه سنتی، سرویس بهداشتی، حمام اختصاصی مجهز، سیستم سرمایشی، گرمایشی، تلویزیون، پذیرش ۲۴ ساعته، پرسنل مسلط به زبان انگلیسی و امکانات ارتباطی از جمله اینترنت بی‌سیم است. این خانه تاریخی فاقد رستوران و پارکینگ است.

• آثار ملی ایران
• اقامتگاه سنتی (هتل خانه مروارید یا «نه چم»)
• تلفن: ۴۴۹۵ ۵۵۲۲ ۰۳۱
• آدرس: کاشان، میدان کمال‌الملک، خیابان فاضل نراقی، کوچه فرهنگ ۶ (مشاهده روی نقشه)

خانه مرشدی

_{منبع عکس: صفحه اینستاگرام خانه مرشدی}

خانه تاریخی مرشدی با حفظ فضای سنتی خود، تبدیل به بوتیک هتلی بی‌نظیر برای میزبانی از گردشگران داخلی و خارجی شده است

خانه تاریخی مرشدی با قدمتی از ۲۵۰ سال قبل بیش از پنج سال است که با حفظ فضای سنتی خود، مرمت و تبدیل به بوتیک هتلی بی‌نظیر برای میزبانی از گردشگران داخلی و خارجی شده است. این خانه دو طبقه دارای یک حیاط اصلی، یک حیاط حوضخانه به مساحت ۱۵۰ متر مربع و هشت باب اتاق است، که پنج باب اتاق آن در حیاط اصلی و سه باب در طبقه پایین این مجموعه واقع شده‌اند. حیاط خانه مرشدی به شیوه‌ای کاملا سنتی با تخت‌های چوبی دورتادور حیاط و حوض آب چیده شده است و مهمانان می‌توانند در این محیط از فضای سنتی اقامتگاه لذت ببرند.

از جمله امکانات و خدمات ارائه شده در هتل مرشدی می‌توان به خدمات تور گردشگری ویژه کویر، ابیانه، کاشان گردی، پارکینگ اختصاصی گردشگران هتل، تلویزیون و یخچال در اتاق‌ها، اینترنت بی‌سیم رایگان، کافی‌شاپ، سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی، سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی شامل اسپیلت، چایخانه سنتی همراه با سرو انواع شربت‌های سنتی و دمنوش‌های گیاهی، خدمات ماساژ و یک فضای سبز زیبا اشاره کرد. در نظر داشته باشید که با توجه به معماری خاص و قدمت این بنا، تعداد زیادی پله در ورودی اتاق‌ها قرار دارد؛ بنابراین ممکن است این هتل برای افراد مسن و خانواده‌هایی که کودکان خردسال به‌همراه دارند، مناسب نباشد.

• بوتیک هتل
• تلفن: ۲۶۰۰ ۵۵۲۲ ۰۳۱
• آدرس: کاشان، میدان کمال‌الملک، خیابان ملا حبیب اله شریف، کوچه بوستانی (مشاهده روی نقشه)

_{منابع عکس‌ها: صفحه اینستاگرام خانه مرشدی}

خانه احسان

خانه تاریخی احسان با قدمتی از دوره قاجار بیش از ۱۰۰ سال عمر دارد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۸۴ با شماره‌ ثبت ۱۲۳۲۵ ثبت ملی شده است. خانه احسان اولین خانه تاریخی کاشان بود که با تغییر کاربری، تبدیل به یک اقامتگاه سنتی برای گردشگران ایرانی و خارجی شد. خانه احسان دو حیاط مجزای اندرونی و بیرونی دارد و از فضاهای مهم معماری آن می‌توان به سه سرداب، شاه‌نشین، مهتابی، پنج دری، هفت دری، هشتی ورودی، ایوان تابستانی و دو بادگیر اشاره کرد. از ویژگی‌های این خانه وجود اتاق هفت دری و بادگیر مرتفع است.

_{منبع عکس: مجله جاباما}

خانه احسان در بافت تاریخی کاشان و نزدیک بازار در محله درب باغ (از قدیمی‌ترین محله‌های شهر) قرار دارد و بافت تاریخی خود را حفظ کرده است. اگر علاقه‌مند به تجربه زندگی شاهزاده‌های عصر قاجار هستید، حتما به این خانه تاریخی سر بزنید و یک شب را در آن سپری کنید. خانه احسان در واقع یک مجموعه‌ فرهنگی اقامتی است و علاوه بر اقامتگاه سنتی و مدرن، امکاناتی چون موزه و گالری، تالار فیلم و تئاتر و اجتماعات، کتابخانه، اینترنت بی‌سیم، کارگاه سفال و صنایع دستی، دوچرخه‌سواری در بافت تاریخی، ارائه غذاهای بومی و گیاهی و برگزاری تورهای گردشگری را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد.

• آثار ملی ایران
• هتل سنتی
• تلفن: ۶۸۳۳ ۵۵۴۴ ۰۳۱
• آدرس: کاشان، میدان کمال‌الملک، ابتدای خیابان فاضل نراقی، رو‌به‌روی کوچه مدرسه آقا بزرگ، کوچه فرهنگ ۳۵ (مشاهده روی نقشه)

_{منابع عکس‌ها: صفحه اینستاگران خانه احسان}

خانه رزاقیان

خانه رزاقیان در محله ترک آباد کاشان قرار دارد و مانند بسیاری از دیگر خانه های تاریخی کاشان، قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. این خانه سه طبقه از دو بخش اندرونی، بیرونی و شاه‌نشین تشکیل شده است و هر دو حیاط آن به‌صورت دو طرف ساخت بنا شده‌اند. سرداب، مهتابی، هشتی ورودی، ایوان تابستانی و یک بادگیر از دیگر قسمت‌های تشکیل‌دهنده خانه رزاقیان هستند. این خانه تاریخی یک بار مرمت شده است و از جاذبه‌های کمترشناخته‌شده کاشان به شمار می‌آید.

• آدرس: کاشان، محله ترک آباد 

خانه حسینی و بنی کاظمی

بیشتر ساختمان‌های خانه حسینی در قسمت جنوبی آن و پشت به آفتاب قرار دارند تا نور و گرمای کمتری وارد خانه شود

خانه حسینی در ضلع شرقی خانه بنی کاظمی در محله کوشک صفی کاشان قرار دارد. ورودی این بنا با قدمتی از عصر قاجار در کوچه‌ای با شیب تند واقع شده است که از کوچه کوشک صفی و در مجاورت گذر کوشک صفی منشعب می‌شود و پس از در دو لنگه چوبی به هشتی ورودی می‌رسد. بیشتر ساختمان‌های این بنا در قسمت جنوبی آن و پشت به آفتاب قرار دارند تا نور و گرمای کمتری وارد خانه شود.

اتاق پنج دری در ضلع جنوبی خانه و آب‌انبار، مهتابی، مطبخ انبارها و دیگر بخش‌های خانه در قسمت شمالی حیاط ساخته شده‌اند. حیاط خانه حسینی مستطیلی شکل است و چهار باغچه در آن به چشم می‌خورند. این بنا در سال ۱۳۷۶ توسط هیئت امنای بازسازی خانه‌های قدیمی کاشان به نام شهرداری کاشان خریداری و عملیات مرمت و بازسازی آن آغاز شد؛ اما به دلایلی مرمت آن متوقف شده است.

_{عکاس: نامشخص}

قدمت خانه بنی کاظمی به اواخر عصر قاجار بازمی‌گردد. این خانه دارای حیاط بیرونی و اندرونی و فاقد گودال باغچه و بیرونی است؛ اما یک حیاط خلوت کوچک پشت شاه‌نشین جنوبی در آن دیده می‌شود. سرداب های جنوبی و شمالی، شاه‌نشین، پنج دری، هشتی ورودی و ایوان تابستانی از فضاهای اصلی معماری خانه بنی کاظمی هستند. حیاط اصلی این خانه ۹۶۰ متر مربع وسعت دارد و حدود ۵٫۵ متر پایین‌تر از سطح کوچه احداث شده است. تزئیناتی چون گچ‌بری تصویری و نقاشی، یزدی‌بندی، رسمی‌بندی و قطار بندی در خانه بنی کاظمی به چشم می‌خورند. این بنا که مالکیت آن در اختیار میراث فرهنگی کاشان است در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۰۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. درخت‌های حیاط خانه حسینی و بنی کاظمی نیز نشان از قدمت این دو بنا دارند و از جاذبه‌های این خانه‌های زیبا به شمار می‌آیند.

خانه دستمالچی

_{منبع عکس:  arthut.ir}

خانه دستمالچی در محله درب گلان از جمله خانه‌های قدیمی کاشان است که فقط یک حیاط وسیع مرکزی دارد و فاقد بخش‌های اندرونی و بیرونی است. این خانه به‌صورت چهار طرف ساخت احداث شده است و قدمت آن به دوره پهلوی اول بازمی‌گردد. خانه دستمالچی سه طبقه است و از فضاهای مهم معماری آن می‌توان به سرداب، شاه‌نشین، ایوان تابستانی و حوضخانه اشاره کرد. این خانه دارای تزیینات رسمی‌بندی ساده گچی در ایوان و طاقچه‌ها است. تنها ورودی خانه دستمالچی در گوشه شرقی آن قرار دارد و در میانه حیاط آن، یک حوض و دو باغچه وسیع در دو سوی آن دیده می‌شوند. خانه دستمالچی در سال ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۰۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

• آثار ملی ایران
• آدرس: کاشان، خیابان محتشم، کوچه درب گلدان

خانه بالاچی

_{عکاس: نامشخص}

خانه بالاچی از بناهای به‌جا مانده از عصر حکومت قاجاریان است و حدود ۱۳۰ سال عمر دارد. این خانه قدیمی در محله قبرستان درب باغ و روبه‌روی خانه تاریخی احسان واقع شده است. خانه بالاچی با وسعت ۶۰۰ مترمربع مانند دیگر خانه های تاریخی دارای یک حیاط بزرگ، باصفا و بدون باغچه است که در وسط آن یک حوض بزرگ ساخته شده است. این خانه سه طبقه است؛ یک طبقه آن پایین‌تر از سطح کوچه قرار دارد و دو طبقه دیگر نسبت به کوچه در ارتفاع بیشتری هستند.

خانه بالاچی به‌صورت دو طرف ساخت احداث شده است و از فضاهای اصلی معماری آن می‌توان به سرداب، شاه‌نشین، سرپوشیده، مهتابی، هشتی ورودی و ایوان‌های تابستانی و زمستانی اشاره کرد. در زمان بازدید از این خانه، شاه‌نشین آن با تزیینات فوق‌العاده، رسمی‌بندی و آیینه‌کاری و سر ستون‌های گچ‌بری شده ایوان اصلی چشم شما را به خود خیره خواهند کرد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۳۳۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

• آثار ملی ایران
• آدرس: کاشان، محله قبرستان درب باغ، روبه‌روی خانه تاریخی احسان

خانه حشمت‌اله خان

دهانه هفت دری بزرگ شاه‌نشین خانه حشمت‌اله خان از شاخصه‌های متمایز آن به شمار می‌آید

خانه حشمت‌اله خان با قدمتی از اوایل عصر قاجار در محله کوشک صفی در خیابان علوی قرار دارد و مانند بیشتر خانه های تاریخی کاشان یک حیاط اصلی و مرکزی با وسعت نزدیک به ۸۲۰ مترمربع دارد و بخش‌های اندرونی و بیرونی آن از یکدیگر جدا شده‌اند. فضاهای مهم معماری این خانه شامل سرداب، شاه‌نشین، هفت دری و هشتی ورودی می‌شود. خانه حشمت‌اله خان سه طبقه است و اتاق‌های آن در دو طرف حیاط ساخته شده‌اند. یکی از ویژگی‌های معماری این بنا این است که دو جبهه ساخته شده آن روبه‌روی هم نیستند؛ بلکه یکی در جنوب و دیگری در شرق حیاط قرار دارند.

هفت دری خانه حشمت‌اله خان از شاخصه‌های متمایز آن به شمار می‌آید. دهانه بزرگ شاه‌نشین هفت دری بیش از هشت متر است که از همه شاه‌نشین‌های خانه‌های کاشان بزرگ‌تر است. این شاه‌نشین وسیع به کمک یزدی‌بندی گچی در سقف تزئین شده است. خانه حشمت اله خان توسط میراث فرهنگی و شهرداری کاشان به‌طور کامل مرمت شده و در حال حاضر، به خانه عامری‌ها ملحق شده است.

• آدرس: کاشان، محله علوی، خیابان علوی، بن‌بست باستان هفتم، پلاک صفر (مشاهده روی نقشه)

خانه حکیم باشی

_{منبع عکس: خبرگزاری ایرنا. عکاس: محمد مهدی زمزم}

خانه حکیم باشی در محله مسجد آقا بزرگ قرار دارد و متعلق به اوایل عصر قاجار است. این خانه با وجود سه حیاط بزرگ، یک بارانداز وسیع و فضاهای معماری مختلف از کامل‌ترین و دست‌نخورده‌ترین خانه‌های قدیم کاشان به شمار می‌آید. بخش اندرونی، بیرونی و گودال باغچه خانه حکیم باشی به‌صورت چهار طرف ساخت بنا شده‌اند و در سه طبقه به چشم می‌خورند. از فضاهای مهم معماری این خانه می‌توان به بهاربند، نارنجستان، سه سرداب وسیع، بیش از چهار شاه‌نشین، مهتابی، پنج دری، آیینه‌خانه، هشتی ورودی، بارانداز و اصطبل روباز و روبسته اشاره کرد.

نمای حیاط بیرونی، شاه‌نشین اصلی و سرداب‌های خانه حکیم باشی با گچ‌بری، آیینه‌کاری و یزدی‌بندی تزئین شده‌اند؛ خانه‌ای که به دستور پزشک معروف عصر قاجار ساخته شده است. وجود نقاشی‌های ارزشمند و بی‌نظیر از میرزا عبدالوهاب غفاری از اساتید مشهور نقاشی در دوره قاجار و پسر عموی کمال‌الملک در سقف اتاق شاه‌نشین خانه متمایزترین مشخصه این بنا است.

• آدرس: کاشان، خیابان فاضل نراقی کاشان، در نزدیکی مسجد آقابزرگ 

خانه تاج

_{منبع عکس: yejayekhoob.com}

خانه تاج یکی از بناهای گودال باغچه‌ای اصیل کاشان با قدمتی از دو قرن قبل (عصر قاجار) است که اکنون با نام خانه هنرمندان و موزه مردم شناسی کاشان شناخته می‌شود و کاربری فرهنگی دارد. این بنای تاریخی سه طبقه (همکف، گودال باغچه و سرداب تحتانی) دارای ۷۰۰ متر مربع عرصه و ۸۰۰ متر مربع اعیانی است. خانه تاج دو باب حیاط بیرونی و اندرونی و ۱۳ باب اطاق پنج دری، سه دری و تک دری دارد.

از فضاهای معماری خانه تاج می‌توان به چهار سرداب بیرونی، دو سرداب اندرونی، یک بادگیر، شاه‌نشین، مهتابی، هشتی ورودی، شارم (دورتادور باغچه طبقه میانی) و بهار خواب‌ها اشاره کرد. این بنا در سال ۱۳۸۳ توسط معمار بناهای تاریخی کاشان، سید اکبر حلی خریداری، مرمت و بازسازی شد. خانه تاج با شماره ۹۰۲۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این بنا در نزدیکی خانه طباطبایی‌ها قرار دارد.

_{منبع عکس کاور: ویکی پدیا (خانه طباطبایی‌ها)}