چگونه با خیانت کنار بیاییم؟ گفت‌وگو با دکتر هادی دهقانی

پاسخ به سؤالات رایج درباره خیانت

۱. آیا آمار رسمی یا غیررسمی درباره میزان خیانت در زندگی مشترک در ایران وجود دارد؟

متأسفانه خیانت یکی از رایج‌ترین دلایل مراجعه افراد برای زوج‌­درمانی است. به‌دلیل پیامدهای شدید و مخرب خیانت، گاهی مردم فکر می­‌کنند خیانت در ازدواج­‌ها خیلی کم اتفاق می‌­افتد، اما واقعیت این است که طبق آمارهای رسمی بیش از نیمی از ازدواج­‌ها به شکست می­‌انجامند و این در حالی است که سومین عامل طلاق در دنیا خیانت زناشویی است.

متأسفانه در ایران نیز آمارها اعداد خوبی را نشان نمی‌­دهند. طبق آخرین آمار ثبت احوال از هر ۲٫۵ ازدواج یک ازدواج به طلاق می‌انجامد اما درمورد آمار خیانت در ایران اطلاعاتی براساس مطالعات موجود در دسترس نیست.

۲. خیانت در زندگی مشترک را چگونه تعریف می‌کنید؟

در طول سال­‌هایی که با زوج‌­ها کار کرده­‌ام تعاریف زیادی درباره خیانت از آن‌­ها شنیده‌­ام. بعضی‌­ها یک صحبت صمیمانه با جنس مخالف را خیانت می‌­دانند، برای برخی دیگر خیانت فقط با رابطه جنسی معنا پیدا می‌کند و برای بقیه هر اتفاقی که بین این دو سطح باشد، خیانت محسوب می‌شود. این یعنی معاشرت بیش‌ازحد دوستانه، پیامکی بیش‌ازحد خودمانی، تماس تلفنی شبانه، تماس تصویری و یا چت غیرکاری در فضای مجازی می‌تواند خیانت محسوب شود.

اگر باز هم مفهوم خیانت برای شما ابهام دارد یک کار را امتحان کنید؛ هر زمان که شک کردید که آیا این کار من خیانت است یا نه، از خودتان بپرسید اگر در حال انجام این کار یا گفتن این حرف بودم و همسرم من را می­‌دید چه حسی پیدا می‌کردم؟ راحت بودم یا احساس می­‌کردم یک جای کار می‌­لنگد؟ آیا احساس گناه می­‌کردم؟ اگر پاسخ شما گزینه دوم باشد احتمالا درگیر سطحی از خیانت هستید.

۳. نشانه‌های خیانت چیست؟ از کجا بفهمیم شریک زندگی‌مان به ما خیانت می‌کند؟

اگر رابطه را به یک پل تشبیه کنیم که بر دو ستون استوار است، یک ستون آن اعتماد است و ستون دیگر آن تعهد. زمانی که به هر دلیلی یکی از طرفین به طرف مقابلش اعتماد کافی نداشته باشد، دائما در حال گوش‌­به‌­زنگ قرار دارد و هرگونه رفتار عادی طرف مقابل را نشانه خیانت می‌­داند.

پیشنهاد من این است که به دنبال نشانه­‌های خیانت در همسرتان نباشید، چون «جوینده یابنده است». اجازه بدهید آب پاکی را روی دستتان بریزم. اگر همسر شما بخواهد شما متوجه خیانت او نشوید، تا ابد متوجه نخواهید شد. این نتیجه مشاهدات من از مراجعانی است که بعد از چند دهه زندگی مشترک، خودشان خیانتشان را لو داده‌­اند. اعتقاد من این است که به‌جای تحقیق و تفحص درباره خیانت همسرتان که خارج از شأن و جایگاه شماست، سعی کنید بنیان­‌های زناشویی‌تان را تقویت کنید.

۴. چه عواملی می‌توانند زمینه‌ساز خیانت در زندگی مشترک باشند؟

شاید تصور کنید خیانت ناخودآگاه اتفاق می­افتد و از اول اصلا قصد خیانت نداشته‌‌­اید. اما واقعیت این است که خیانت به تصمیم‌­گیری و برنامه‌­ریزی دقیقی نیاز دارد. تصمیمات افراد مانند حلقه‌های زنجیر قدم‌به‌‌قدم آن­‌ها را در دام خیانت فرو می‌­برد.

شام خوردن با همکار، ملاقات با دوست قدیمی، ناهار خوردن با همسایه مجرد و جذاب، چت کردن با عشق سابق به بهانه تبریک تولد و مناسبت‌های مختلف، بدون قصد و نیت به نظر می‌‌رسد. وقتی این مکالمات تکرار می­‌شوند، کم‌­کم شخصی‌­تر می­‌شوند و مشکلات و نارضایتی‌­های زناشویی خودشان را نشان می‌­دهند. فرد هم با خود می‌­گوید «من فقط دنبال کسی هستم تا با او صحبت کنم و هیچ قصدی ندارم» اما غافل از اینکه در شیب تند و لغزنده خیانت گرفتار شده است. نکته اینجاست که آنچه علت اصلی خیانت است نارضایتی در ازدواج نیست، بلکه نبود تعهد یا همان بی­‌وفایی است.

۵. چرا افراد به سمت خیانت کشیده می‌شوند؟

• جست‌وجوی رابطه جنسی بهتر

گاهی رابطه جنسی در ازدواج به نوعی روزمرگی تبدیل می­‌شود و برای یک طرف کسل­‌کننده می‌­شود. در این صورت همسری که نیازهایش رفع نشده، به‌شدت احساس نارضایتی می‌کند. خیلی از افراد­ در این حالت دست به جبران این نقص در زندگی زناشویی‌شان می‌­زنند و خیانت می‌کنند.

• ارضا نشدن نیازهای احساسی

اگر حس کنید دیگر عشقی به همسر خود ندارید، خیانت به‌شدت جالب و شیرین به ­نظر می‌­رسد، چون زمانی که با شریک خیانت خود هستید، احساس زنده‌بودن و اشتیاق می‌کتید. شریکان خیانت اغلب در رابطه­‌شان پراحساس، پرتوجه و حواس‌­جمع هستند؛ این ویژگی‌­ها رابطه را جذاب‌­تر می‌­کند و احساس تنهایی را از بین می­‌برد. بسیاری از افراد احساسات و افکار عمیق خود را با شریک خیانت‌شان درمیان می­‌گذارند و احساس تصدیق و درک‌شدن پس از مدت طولانی، باعث می‌­شود افراد در مورد اصل ازدواجشان دچار تردید شوند.

• بی­‌حوصلگی و خستگی

خستگی و کسالت در زندگی ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد. گاهی فرد از بچه­‌ها، شغل، یا از سبک زندگی‌اش خسته می‌شود. این فرد با ایجاد تنوع و تغییر ۱۸۰درجه‌­ای به‌دنبال هیجان و چیزهای جدید می‌­رود. رابطه نامشروع می­‌تواند این هوس را ارضا کند و باعث شود زندگی دوباره جالب و معنادار به نظر بیاید.

• اطمینان خاطر از جوانی

خیلی از افراد برای این­که از جذابیت و دلربا بودنشان مطمئن شوند، به تعامل بیش‌ازحد دوستانه و خیانت روی می­‌آورند. آن­ها از این­که فرد جدیدی آن­ها را می‌خواهد بی­‌نهایت احساس لذت می‌کنند.

• رابطه جنسی انتقام­‌جویانه

برخی اوقات افراد به خاطر اینکه خیانت همسرشان را تلافی کنند یا اینکه رفتار غیرقابل قبول او را جبران کنند، دست به خیانت می‌­زنند. فرد در این مواقع احساس قدرت و قربانی نبودن می‌کند و با خود می‌­گوید «این­‌‌طوری می­‌فهمه خیانتش چقدر اذیتم کرد.». باید گفت دو کار اشتباه هیچ چیز را جبران نمی‌­کند و فقط و فقط شرایط را بدتر می‌کند.

گاهی اوقات وقتی خیانت دائما تکرار می‌­شود، هشداردهندهٔ این است که فرد دچار اعتیاد به رابطه جنسی است.

۶. اگر بفهمیم یا مشکوک شویم که طرف مقابلمان در حال خیانت به ماست، چگونه این مسئله را با او مطرح کنیم؟

بیشتر کسانی که برای اولین بار متوجه می‌­شوند به آن­ها خیانت شده است دچار احساسات متناقضی مثل خشم، نفرت، ترس، گیجی، شوک، اضطراب و درماندگی می‌­شوند. گاهی فرد آسیب‌دیده در قدم اول به‌جای صحبت‌کردن با همسر، با اطرافیانش صحبت می‌کند و از آنها کمک می‌گیرد، اما بالغانه­‌ترین کار صحبت‌کردن با همسر خطاکار و گفتن این مطلب است که «من از این رابطه مطلع هستم و قصد دارم هر زمان که آماده بودی درمورد آن باهم صحبت کنیم.»

۷. هنگام صحبت کردن با همسر در مورد خیانت چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

• همسر شما باید بداند که تصمیمات او تأثیر مستقیمی در زندگی شما دارد؛ پس بسیار مهم است که این فرصت را در اختیار شما قرار دهد تا در فضایی امن باهم صحبت کنید.
• گاهی همسری که خیانت کرده، به‌خاطر احساس شرم و گناه، از صحبت کردن طفره می‌رود. بنابراین باتوجه به شناختی که از روحیات و شخصیت همسرتان دارید قدم‌به‌قدم جلو بروید و به او فرصت بدهید تا آمادگی لازم را برای توضیح به دست آورد.
• به هیچ وجه فرزندانتان را درگیر این موضوع نکنید. اگر فرزند بزرگ‌تان درباره این موضوع پرسید به او بگویید: «ما دوستت داریم و نیازی نیست تو نگران این موضوع باشی. ما از متخصص کمک می‌گیریم و به‌عنوان افرادی بالغ می‌توانیم از پس مشکلات زناشویی‌مان بربیاییم. از توجهت ممنونیم.»
• به این نکته توجه داشته باشید که در بهترین حالت هم صحبت‌کردن از خیانت خیلی سخت است.
• خشمتان را با کلماتتان توصیف کنید و بگویید که چقدر خشمگین هستید اما عمدا کلمات توهین‌آمیز به کار نبرید چون همسرتان وارد حالت دفاعی می‌شود و نتیجه‌ای نمی‌­گیرید.
• اگر احساس می کنید روی احساسات‌تان کنترلی ندارید و ممکن است از کوره در بروید، این مکالمه را به زمانی که آرام‌تر هستید موکول کنید یا در حضور درمانگر باتجربه صحبت کنید.
• فقط زمانی درباره جزئیات سؤال کنید که به شما کمکی می‌کند. قبل از هر سؤال از خودتان بپرسید آیا پاسخ این سؤال برای من ضروری است؟
• احتمالا همسرتان به دلایل مختلف از جمله احساس گناه، شرم، ترس از جدایی و رفتن زیر بار مهریه یا انگ بی‌آبرویی یا هر ابزار دیگری که شما علیه او در دست دارید، از اعتراف به این مسئله امتناع کند. فراموش نکنید زندگی شما میدان جنگ نیست. تنها راه‌حل این مسئله این است که سلاح­‌هایتان را پایین بیاورید.

۸. آیا ادامه زندگی مشترک با وجود خیانت کار درستی است؟

برخی اوقات همسر خیانت‌کار از رفتارهایش ابراز پشیمانی نمی­‌کند. حتی ممکن است از این که خیانتش لو رفته خشمگین شود و بگوید «چطور جرئت کردی جاسوسی من رو بکنی؟» اما به‌هرحال کارش را ادامه می­‌دهد. در این مواقع سه انتخاب دارید:

• گزینه اول این است که همین الان از او طلاق بگیرید که این سریع­‌ترین راه برای خلاص‌شدن از این درد و رنج است اما تضمین نمی‌کنم بهترین گزینه باشد. از خودتان بپرسید «آیا برای نگه داشتن این ازدواج تمام تلاشم را کرده‌­ام؟» فراموش نکنید هزینهٔ نگه‌داشتن ازدواج از طلاق کمتر است، حتی پرآسیب‌­ترین ازدواج­‌ها و کم‌­هزینه‌ترین طلاق‌­ها. منظور فقط هزینه مالی نیست بلکه هزینه عاطفی، اجتماعی، روانی و عمر است. از خودتان بپرسید «سرمایه عاطفی که من در این زندگی خرج کرده­‌ام چقدر است؟» اگر فرزندی در میان است، منافع او را در نظر بگیرید. طبیعتا فرزندان مانند قلابی جدانشدنی، والدین را تا آخر عمر به هم متصل خواهند کرد. برای طلاق همیشه وقت دارید، عجله نکنید.
• گزینه دوم این است که این رفتار او را کلا نادیده بگیرید و به‌اصطلاح، بسوزید و بسازید. تعجب نکنید. بسیاری از مراجعان من واقعا این گزینه را در پیش می‌گیرند و حتی بعد از سال­‌ها زندگی مشترک و اطلاع از خیانت همسرشان آن­‌ را با او مطرح نمی‌­کنند. حتی خودشان هم باور کرده‌­اند که اصلا خبری نیست، چون از عواقب آن می‌­ترسند. بسیاری از این عواقب توهمی بیش نیستند و بسیاری از آن­ها ارزش ماندن در این برزخ را ندارند. این گزینه هم باعث شروع بیماری‌های روانی از جمله اضطراب و افسردگی در هر دو فرد و در آینده در فرزندانشان می‌شود.
• گزینه سوم هم این است که با مراجعه به مشاور متخصص و آگاهی کامل به این نتیجه می‌رسید که زندگی‌تان ارزش ریسک‌کردن و ازخودگذشتگی را دارد.

۹. برای ادامه زندگی مشترک با همسری که خیانت کرده، باید چه کنیم؟

اگر همسرتان برای ادامه زندگی تردید داشته باشد، کارهایی مثل بازجویی، سرک‌کشیدن، بحث‌‌وجدل‌کردن، هک‌کردن واتس‌اپ و اینستاگرام و کارهایی مثل این فقط باعث می­‌شود حس کند تحت فشار است و همه کاسه‌کوزه‌ها سر شما می‌­شکند، چون معتقد است شما به حریم خصوصی او تجاوز کرده‌­اید. گرچه می­‌دانیم این بحث غیرمنصفانه است چون اوست که به شما خیانت کرده، اما باید بگویم اشاره به اشتباهات او هیچ دردی را دوا نمی‌­کند. هرچه فشار را بیشتر کنید او بیشتر پایش را در یک کفش می­‌کند که در رابطه‌­اش بماند.

حتما می‌پرسید پس چه کنیم؟ قبول دارم که گفتن این جمله خیلی راحت‌تر از عمل کردن آن است اما اگر می‌­خواهید زندگی‌تان را نجات بدهید، باید سیاست داشته باشید. تجربه من نشان داده در این مواقع زنان ساده در زندگی بیشتر ضرر می­‌کنند. اشتباه نکنید ابدا توصیه نمی‌کنم که در زندگی صداقت نداشته باشید یا حیله­‌گر باشید، بلکه منظورم این است که برای کارهایتان طرح و برنامه داشته باشید، مخصوصا برای بیان احساسات‌تان. الان وقت رفتار بر اساس هیجانات و احساسات نیست. باید برای مدتی عقب‌­نشینی کنید.

۱۰. آیا ارتباط برقرار کردن با شریک خیانت همسر کار درستی است؟

این مسئله بین شما و همسرتان است بنابراین با شریک همسرتان مستقیما ارتباط برقرار نکنید. اگر هرگونه دوری از سمت شریک همسرتان صورت بگیرد و او متوجه شود که شما عامل آن بوده­‌اید، مطمئن باشید ازدواج‌تان هم برای او ارزش سابق را نخواهد داشت. به همسرتان بگویید تا زمانی که او با شریکش ارتباط دارد ترمیم این ازدواج امکان ندارد. این موضوع را کاملا شفاف به او بگویید و زمانی که آن­ را بیان کردید دیگر در مورد آن بحث نکنید. همسر شما همین الان هم این مسئله را می‌­داند فقط مشکل این است که برای تمام‌کردن آن رابطه آمادگی کافی را ندارد. پس در فرصتی مناسب کاملا قاطع انتظارات خود را بیان کنید و بارها و بارها آن را تکرار نکنید.

۱۱. بعد از خیانت چه رفتاری با همسرمان داشته باشیم؟

توجه داشته باشید که احتمال دارد همسرتان عاشق طرف مقابلش شده باشد. عشق ممنوعه حجم زیادی از آدرنالین را آزاد می­‌کند و باعث می‌­شود او در یک شیفتگی موقتی قرار بگیرد. اما این شیفتگی کم­‌کم محو می­‌شود. بنابراین او نیاز به فرصت دارد. کم‌­کم به این نتیجه خواهد رسید که لذت خیانت به هزینه­‌هایش نمی­‌ارزد و اینجاست که احساساتی می­‌شود و به خانه برمی‌­گردد، به شرطی که امکان آن را داشته باشد. اگر می خواهید زندگی‌تان را نجات دهید، باید قوی باشید، روی پای خودتان بایستید، خودتان را تقویت کنید و اگر حس می‌کنید استقلال و عزت‌نفس پایینی دارید، با کمک مشاور آن را تقویت کنید.

در این مدت بی­کار نباشید و به جزئیاتی که باعث واکنش مثبت همسرتان می­‌شود توجه کنید و آن را یادداشت کنید. به‌دنبال تغییرات بزرگ نباشید. همین گام‌های کوچک مثل آغاز صحبت‌های بیشتر، مهربان و سنجیده‌­تر شدن او، زنگ‌زدن و پیام دادن روزانه او هم قابل‌توجه هستند. وقتی حس کردید همسرتان به شما نزدیک شده، ابدا از این فرصت برای صحبت درباره خیانت استفاده نکنید. فقط اجازه بدهید خود او آغازگر این موضوع باشد. شما فقط پاسخ­گو، صمیمی، مهربان و خوش­‌رو باشید. اجازه بدهید قالب کلی مکالمات و اتفاقات را او تعیین کند. این یعنی شما نباید پیام عاشقانه، معترضانه یا هر نوع پیام دیگری بفرستید. همه چیز را برای مدتی رها کنید. صبور باشید و منتظر نشانه‌هایی از کم شدن علاقه همسرتان به شریکش باشید. در این زمان می­‌توانید از زوج­‌درمانگر کمک بگیرید.

۱۲. گاهی بعد از اینکه ما به همسرمان فرصت می‌­دهیم متوجه می­‌شویم نه ما توانایی صبوری داریم و نه او نشانه­‌هایی از تغییر از خود نشان می‌­دهد. در این موارد چه کاری می‌­توان کرد؟

پیشنهاد من این است که به‌جای اینکه به او بگویید «یا آن رابطه را تمام کن یا ترکت می کنم» که مطمئنا به حالت تدافعی همسرتان منجر خواهد شد، بگویید «من به تو نمی‌گم چه کاری انجام بدی، تو خودت آدم بالغی هستی و نیازهای خودت رو داری. می­‌تونی با زندگی‌ت هر کاری می‌­خوای بکنی. جلوی تو رو نمی­‌گیرم. ولی باید این رو بهت بگم که بیشتر از این نمی‌­تونم این شرایط رو تحمل کنم. خیلی دردناکه و با همه باورهای من در تناقضه. پس اگر می­‌خوای رابطه‌ت با اون رو ادامه بدی، من برای اینکه بتونم از خودم محافظت کنم و به زندگی‌م ادامه بدم مجبورم ترکت کنم، انتخاب با خودته.»

اگر می خواهید این کار را انجام بدهید درمورد زمان انجام آن شفاف باشید. برای عملی کردن قول‌وقرار خود آمادگی داشته باشید. تمامی جوانب را بررسی کرده باشید و از تصمیم‌تان مطمئن باشید. هیچ موقع در میانه بحران و زمانی که ذهن­تان آرام نیست تصمیمات مهم و سرنوشت‌ساز نگیرید.

۱۳. چقدر با این جمله موافقید: «کسی که یک بار خیانت کرده است، باز هم خیانت می‌کند.» (لطفاً با درنظرگرفتن هر دوی این حالت‌ها پاسخ دهید: خیانت در روابط قبلی و خیانت در رابطه فعلی.)

اجازه بدهید خیالتان را راحت کنم، هیچ‌چیز غیرممکن نیست. حتی برای کسی که تاکنون خیانت نکرده هم هیچ تضمینی برای تعهد ابدی وجود ندارد. فکر می‌کنید علت اینکه خیانت برای طرف آسیب‌­دیده این‌­قدر شوکه‌کننده است چیست؟ مگر غیر از این است که اصلا انتظار این اتفاق را نداشته است؟

خیانت مجدد همسر شما در آینده، به دو مسئله بستگی دارد:

• زمینه و علت خیانت؛
• روش حل خیانت.

مثلا اگر فرد دچار اختلالات روانی، کمبودهای شخصیتی یا عاطفی و هیجانی باشد و برای درمان خود اقدامی نکرده باشد قطعا در مواقع مشابه دچار لغزش خواهد شد. یا اگر زمینه خیانت تعارضات طولانی‌مدت در زندگی زناشویی باشد، احتمال بروز آن بالاتر خواهد رفت. اما نکته مهم‌‌­تر روش برخورد و حل مسئله زوج‌ها با خیانت است. خبر خوش این است که اگر زوجی به شکل اصولی و تحت نظر یک زوج­‌درمانگر یکبار خیانت را درمان کنند، مطمئن باشید احتمال بروز آن نزدیک به صفر می‌­رسد.

برعکس این قضیه هم می­‌تواند صادق باشد. وقتی شکستگی درست درمان نشود، شکننده خواهد بود و تا آخر عمر با کوچک­‌ترین فشار آسیب می‌­بیند. یکی از شرایطی که باید درنظر گرفت سبک زندگی آسیب‌زای فرد قبل و بعد از خیانت است. مثلا اگر او عادت دارد در مهمانی‌­های مختلط شرکت کند، مرزهای خود را با جنس مخالف رعایت نکند، در مهمانی بیش‌ازحد مشروبات الکلی مصرف کند و در این شرایط چه قبل و چه بعد از ازدواج دست به خیانت زده است و قصد تغییر این سبک زندگی را ندارد، مجددا در معرض خطر محرک­‌های بیرونی قرار خواهد داشت.

به‌طورکلی برآورد اینکه همسرتان چقدر تغییر کرده، بر عهده شماست و شما هستید که او را بیش از هرکس دیگری می­‌شناسید. توصیه من این است که اگر با کمک مشاور، نشانه­‌های تغییر مثبت را در او دیدید، به این نشانه­‌ها احترام بگذارید و آن­ها را تقویت کنید.

۱۴.چه راهکارهایی برای ترمیم رابطه بعد از خیانت پیشنهاد می‌کنید؟

• راهکارهایی برای همسر آسیب‌دیده

زمانی که یک طرف رابطه خیانت می­‌کند، طرف مقابل احساس شکست، طردشدگی، درماندگی و ناامیدی می‌کند. این احساسات منفی باعث می‌­شوند سیستم فکری فرد درست کار نکند و برای رهایی از این وضعیت رنج­‌آور دست به تصمیمات عجولانه بزند. یا سریع ببخشد، یا درخواست طلاق بدهد و یا سریعا این مطلب را با اطرافیان درمیان بگذارد و کنترل امور را از دست خارج کند. بنابراین توصیه من به شما به‌عنوان همسر فرد خیانت‌کار این است که:

• کمی صبر کنید تا به خودتان مسلط باشید و اقدامی نکنید.
• در اولین فرصت این موضوع را مستقیما با همسرتان درمیان بگذارید.
• خشمتان را مدیریت کنید اما در کلام ابراز کنید که چه احساساتی دارید.
• اگر به شما کمکی می کند از جزئیات اتفاقات بپرسید.
• در زندگی‌­تان به دنبال نقاط مثبت و روشن بگردید و آن­ها را تقویت کنید.
• آمادگی نوسانات شدید احساسی را داشته باشید.
• خودمراقبتی داشته باشید و راه­‌هایی برای بازگشت به مسیر بهبودی پیدا کنید. برای این کار، فهرستی از سازوکارهایی که در مقابله با این شرایط کارساز بودند را تهیه کنید و آنها را تکرار کنید. کارهایی مانند ورزش، یوگا، مدیتیشن، عبادت، وقت گذراندن با دوستان، کتاب خواندن، مشاوره، سفر، کار یا سرگرمی، توجه به بچه‌­ها و طبیعت­‌گردی می‌توانند مفید باشند.

به خاطر داشته باشید تصمیم همسر شما به خیانت، از ارزش‌­های شما به‌عنوان یک انسان کم نمی‌­کند. ماندن در ازدواج هیچ خجالتی ندارد. اتفاقا ماندن و تلاش‌کردن برای ترمیم رابطه، آن هم با وجود این حجم از ناراحتی، شجاعت بسیار زیادی می‌­خواهد.

• راهکارهایی برای همسر خیانت‌کننده

و اما توصیه‌هایی برای کسی که وارد رابطه خیانت‌آمیز شده بوده است:

• اولین گام این است که رابطه دوم را با تمام احساسی که بین‌تان وجود دارد، تمام کنید. اتمام رابطه یعنی دیگر هیچ ملاقات، پیامی و تماسی وجود نداشته باشد. حتی دوستی ساده هم معنی ندارد.
• اگر شریک خیانت‌تان به ادامه رابطه اصرار می‌­کند او را نادیده بگیرید و به همسرتان اطلاع دهید تا به‌صورت یک تیم عمل کنید و او را بلاک کنید.
• با همسرتان بیشتر وقت بگذرانید.
• اگر همسرتان از شما سؤالاتی دارد، حتی با وجود ناراحتی و شوکه شدن او، پاسخ دهید. اطلاع‌رسانی قطره‌‌­ای بسیار خطرناک‌­تر است. شفاف‌بودن با همسرتان دوباره شما را در یک تیم قرار می‌­دهد. ممکن است از دست شما عصبی شود اما صبور باشید و به او بفهمانید که او را درک می‌­کنید.
• از خودتان دفاع نکنید، حمله نکنید و فقط ابراز تأسف کنید.
• اگر خجالت‌زده هستید، این نشان می­‌دهد وجدان پاکی دارید و انسان درستی هستید. بهترین راه برای گذر از این احساس شرم کمک به همسرتان در روند بهبودی است.
• پشیمانی‌تان را با نشان دادن تعهد و تلاش در گذر از این دوره نشان بدهید.
• در عذرخواهی عجله نکنید و به جزئیات دقت کنید. عذرخواهی شما باید خالصانه و صادقانه باشد.
• کلماتتان را با احساستان ادا کنید. جلوی اشکتان را نگیرید. درون خودتان را به همسرتان نشان بدهید. تعداد دفعاتی که اظهار پشیمانی کردید را نشمارید. فقط بدانید که هردفعه، به همسرتان در مسیر بهبودی کمک کرده‌­اید.
• ابراز همدلی کنید. به او بگویید «من نمی‌توانم درد تو را به‌طور کامل درک کنم ولی می‌خواهم تمام توانم را بگذارم تا تو از این مشکل عبور کنی.»
• تغییرات لازم در رابطه را مشخص کنید و قول بدهید به انجام آن­ها پایبند باشید.
• محرک­‌های خودتان را بشناسید و از شرایطی که باعث لغزش شما می‌­شوند دوری کنید.
• با صحبت‌کردن درمورد احساسات‌تان رابطه جنسی را به‌تدریج آغاز کنید و با ریتم هم هماهنگ شوید و اگر مشکلی داشتید با مشاور در میان بگذارید.
• در نهایت، خودتان را ببخشید. خودتان را محاکمه نکنید. فقط تمام تلاشتان را برای بهبود رابطه­ بکنید.

۱۵. چه زمانی مراجعه به روان‌درمانگر لازم است؟

اجازه بدهید به این سؤال با ضرب‌المثل پاسخ بدهم و بگویم جلوی ضرر را هر وقت بگیرید منفعت است. در واقع بهترین کار این است که هر یک از زوجین قبل از هر اقدامی به روان‌­درمان­گر مراجعه کنند. در بسیاری موارد زوج آسیب‌­زننده درگیر رابطه عاطفی شده اما قصد دارد بدون اینکه همسرش آسیب ببیند رابطه را تمام کند. گاهی هم همسر آسیب‌دیده به‌تنهایی مراجعه می‌­کند و تقاضای کمک دارد و گاهی هر دو به‌طور مشترک مراجعه می­‌کنند.

نکته اصلی اینجاست که هرچه دیرتر به روان­‌درمانگر مراجعه شود احتمال خطا بالاتر است. در موارد زیادی در مراجعانم دیده­‌ام که به‌دلیل مشورت نادرست و متعدد با اطرافیان، تصمیمات نادرستی گرفته و سردرگم شده و بعد از آشفته‌­تر شدن و خارج شدن امور از کنترل، به مشاور مراجعه کرده‌اند. متأسفانه مراجعه به مشاور و روان­‌درمانگر آخرین کاری است که برخی از افراد انجام می­‌دهند. هر زمان احساس کردید کنترل امور از دست‌تان خارج شده، ناامید نباشید و به یک درمانگر متخصص مراجعه کنید.

۱۶. روان‌درمانگر از چه راهکارهایی برای ترمیم رابطه استفاده می‌کند؟

به‌طور کلی می­‌توان بحث زوج­‌درمانی را به دو بخش تقسیم کرد:

• بخش مربوط به رسیدگی به مسائل فردی و مشکلات شخصیتی و خلقی هر یک از زوج‌ها

در بخش مسائل فردی گاهی نیاز است از تست­‌های شخصیت یا سلامت روان استفاده شود تا زمینه‌­های تعارضات زناشویی و خیانت مشخص شود. در بسیاری موارد علت بی‌­اعتمادی ما رفتار طرف مقابل‌مان نیست بلکه طرح­واره‌­های بی­‌اعتمادی، رها­شدگی و یا آسیب‌­هایی هست که در دوران کودکی خورده­‌ایم، بنابراین در مراحل ترمیم خیانت، درمان‌گر حتما به این نکته توجه خواهد کرد.

برخی مسائل دیگری که در بخش فردی روی آن‌­ها کار می‌­شود، موارد زیر هستند:

• عزت‌نفس؛
• اعتمادبه‌نفس؛
• استقلال؛
• سلامت روان؛
• بازیابی شخصی؛
• احساس ارزشمندی فردی.

• بخش مربوط به رسیدگی به مسائل ارتباطی زوج‌ها

در این بخش درمانگر بر روی مسائل زیر تمرکز خواهد داشت:

• مهارت­‌های مدیریت بحران و حل مسئله؛
• مدیریت هیجانی و ابراز احساسات؛
• مهارت­‌های گوش دادن فعال؛
• اصلاح نقش‌­های افراد در خانواده؛
• تعریف و تعیین مرزها در داخل و خارج از خانواده و توافق بر سر آن‌­ها؛
• روشن کردن ارزش‌ها، نیازها و انتظارات افراد از زندگی و طرف‌مقابل‌شان؛
• آموزش خطاهای شناختی و باورهای نادرست افراد در رابطه و اصلاح آن‌ها؛
• آموزش راه­کارهای مربوط به مدیریت مسئله خیانت و پرداختن به عواقب هر یک از اقدامات.

سخن پایانی

مشاور چراغی‌ست که برای رسیدن به مقصد که راه را از بی­راهه به ما نشان می‌­دهد. به یاد داشته باشید که طی این مسیر به عهده خود شماست. سعی کنید با توجه به موقعیت و شرایط‌تان بهترین تصمیم را بگیرید.

شما بگویید

آیا شما هم خیانت در زندگی زناشویی را تجربه کرده‌اید؟ در این موقعیت چه رفتاری با همسرتان داشتید؟ تجربه دریافت کمک حرفه‌ای برای درمان مسئله را دارید؟ آیا تجربه‌ مراجعه به روان‌درمانگر را داشته‌اید؟ تجربیات و نظرات‌تان در مورد خیانت را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید. اشتراک نظرات و تجربیات‌تان می‌تواند برای کسانی با مشکل مشابه، راهگشا باشد.