پس از هفته‌ها جدال لفظی؛روسیه تکلیف آمریکا و حمله نظامی به اوکراین را یکسره کرد

وندی شرمن و سرگئی ریابکوف، معاونان وزرای امور خارجه ایالات متحده و روسیه هدایت این مذاکرات را پس از هفته‌ها جنگ لفظی بر عهده داشتند. اروپا و ایالات متحده آمریکا، روسیه را به تلاش برای حمله قریب‌الوقوع به اوکراین متهم می‌کنند و مسکو می‌گوید سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با گسترش در کشورهای همسایه، امنیت روسیه را تهدید می‌کند.

سرگئی ریابکوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه پس از پایان روز نخست گفت‌وگوها به خبرنگاران گفت: «به همکاران آمریکایی توضیح دادیم که برنامه و قصدی برای حمله به اوکراین داخل گیومه نداریم.»

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه ماه گذشته در کنفرانس خبری سالانه خود گفته بود کشوری به نام اوکراین تا صد سال پیش وجود نداشت و لنین، رهبر انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ چنین کشوری را تاسیس کرد.

وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد هیات ایالات متحده هم گفت به همتای روس بار دیگر تاکید کردم که اشغال اوکراین برای روسیه هزینه‌های هنگفتی در پی خواهد داشت و روسیه می‌توانست برای کاهش تنش، سربازها را از مرز اوکراین به پادگان‌ بازگرداند.

شرایط امیدوارکننده برای خروج از بن‌بست

ریابکوف درباره تضمین امنیتی درخواست شده از سوی مسکو به منظور توقف روند گسترش ناتو گفت: «احساس می‌کنم نمایندگان ایالات متحده پیشنهادهای روسیه را کاملا جدی گرفتند. شرایط ناامید کننده نیست اما نباید خطرات ناشی از تشدید تنش‌ها را هم دست‌کم گرفت.»

روسیه پیش از این عضویت اوکراین در ناتو را یکی از خطوط قرمز این کشور تعریف کرده بود؛ امری که در جریان گفت‌وگوی تلفنی اخیر ولادیمیر پوتین و جو بایدن هم بر آن تاکید شد.

مذاکره‌کننده ارشد روسیه روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: «اوکراین هرگز و هرگز نباید به عضویت ناتو درآید. مذاکرات برای کاهش تنش باید فورا انجام شود و ماه‌ها و سال‌ها طول نکشد.»

رئیس هیات نمایندگی ایالات متحده آمریکا هم روز دوشنبه، با لحنی امیدوارانه نسبت به نتایج مذاکرات گفت: «ما دیدگاه‌هایمان را بر این اساس مطرح کردیم که دو کشور بتوانند با اتخاد تصمیم‌های متقبال بر مبنای منافع‌شان انکان بهبود ثبات استراتژیک را فراهم کنند.» با این حال خانم شرمن هم با تاکید بر مواضع پیشین گفت: «سیاست درهای باز ناتو با وجود درخواست‌های روسیه ادامه خواهد یافت.»

نگرانی اوکراین از نبود تضمین‌های امنیتی

همزمان با آغاز مذاکرات ژنو، دو سرباز اوکراینی در جبهه‌ شرق این کشور پس از پریدن روی یک بمب جان خود را از دست دادند. این واقعه، نخستین حادثه مرگ‌بار در مناطق مورد منازعه اوکراین در نزدیکی مرزهای روسیه در سال ۲۰۲۲ به شمار می‌رود.

مذاکرات ژنو یک هفته پر کار دیپلماتیک در اروپا را کلید زد. قرار است نمایندگان روسیه و ناتو روز چهارشنبه در بروکسل، مقر سازمان پیمان آتلانتیک شمالی دیدار کنند. روز پنجشنبه، اجلاس سازمان امنیت و همکاری اروپا با حضور نمایندگان روسیه و دولت‌های اروپایی برگزار می‌شود. این سازمان منطقه‌ای، پلاتفرم گفت‌وگوهای امنیتی شرق و غرب است که از سال‌های پایانی جنگ سرد برای جلوگیری از رویارویی نظامی ایجاد شد و در سال‌های اخیر بار دیگر اهمیت یافته است.

همزمان با گفت‌وگوهای ژنو، یانس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در بروکسل میزبان اولگا استفانیچنیا،‌ نخست وزیر اوکراین بود. آقای استولتنبرگ در یک نشست مطبوعاتی گفت: «انتظار نمی‌رود که مذاکرات این هفته همه مشکلات را حل کند اما امیدواریم که بتوانیم برای ادامه یک راه، به توافق برسیم.»

اوکراین در ماه‌های گذشته از قربانی شدن احتمالی منافع این کشور در مذاکرات میان روسیه با اروپا و ایالات متحده آمریکا ابراز نگرانی کرده است.

310 310