تورم ترکیه به 36 درصد رسید که بالاترین میزان در دوره اردوغان بود

داده‌های موسسه آمار ترکیه در روز دوشنبه نشان داد که تنها در ماه دسامبر، قیمت‌های مصرف‌کننده یک گام نادر به سمت دو رقمی رفت و 13.58 درصد افزایش یافت و درآمد و پس‌انداز ترک‌هایی که از آشفتگی اقتصادی متزلزل شده‌اند را تحت تأثیر قرار داد.

شاخص CPI سال به سال از میانگین پیش‌بینی نظرسنجی رویترز 30.6 درصد پیشی گرفت و اقلام اصلی مانند حمل و نقل و غذا – که سهم فزاینده‌ای از بودجه خانوارها را در سال 2021 به خود اختصاص دادند – حتی سریع‌تر افزایش یافت.

لیر ترکیه 44 درصد از ارزش خود را در سال گذشته کاهش داد زیرا بانک مرکزی نرخ بهره را تحت فشار اردوغان برای اولویت دادن به اعتبارات و صادرات به ارز و ثبات قیمت ها کاهش داد.

در روز دوشنبه، 5 درصد کاهش و سپس 3 درصد افزایش یافت، قبل از اینکه در 13.22 در برابر دلار در ساعت 1500 GMT معامله شود.

برخی از اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که تورم تا بهار می‌تواند به 50 درصد برسد، مگر اینکه جهت سیاست پولی معکوس شود. گلدمن ساکس اعلام کرد که در بیشتر سال آینده بالای 40 درصد باقی خواهد ماند.

اوزلم دریچی سنگول، شریک موسس شرکت مشاوره اسپین در استانبول گفت: «نرخ‌ها باید فوراً و به شدت افزایش یابد، زیرا این امر فوری است.

وی افزود، با این حال، بعید است بانک مرکزی اقدامی انجام دهد، و تورم سالانه “احتمالاً تا ماه مارس به 40 تا 50 درصد خواهد رسید”، تا زمانی که افزایش قیمت‌ها از جمله افزایش 50 درصدی حداقل دستمزد به ترکیب اضافه شود.

بر اساس فهرستی از Trading Economics، ترکیه اکنون پس از زیمبابوه و آرژانتین و بالاتر از ایران و اتیوپی هشتمین تورم بالا در جهان است.

سال گذشته بدترین سال برای لیر در نزدیک به دو دهه گذشته بود، در حالی که CPI سالانه بالاترین رقم از زمان 37 درصد در سپتامبر 2002 بود، یعنی دو ماه قبل از آغاز به کار حزب عدالت و توسعه اردوغان.

اما تمرکز اردوغان در روز دوشنبه بر داده های تجاری بود که نشان داد صادرات سال گذشته با یک سوم افزایش به 225 میلیارد دلار رسید.

وی در سخنانی گفت: ما فقط یک نگرانی داریم: صادرات، صادرات و صادرات.

بانک مرکزی برای حمایت از پول محلی و جبران ذخایر تخلیه شده آن، روز دوشنبه اعلام کرد که از صادرکنندگان خواسته است 25 درصد از درآمدهای ارزی خود را به لیر به بانک بفروشند.

“ما بیرون نمی رویم”

اردوغان، که خود را دشمن نرخ بهره معرفی می کند، سال گذشته رهبری بانک مرکزی را تغییر داد. این بانک از سپتامبر نرخ بهره را از 19 درصد به 14 درصد کاهش داده است، و ترکیه را با بازده واقعی عمیقا منفی که پس‌اندازکنندگان و سرمایه‌گذاران را به وحشت انداخته، قرار داده است.

افزایش شتابان متعاقب قیمت ها و کاهش لیر همچنین بودجه خانوارها و شرکت ها را به هم ریخته، برنامه های سفر را به هم ریخته و بسیاری از ترک ها را مجبور به تقلا برای کاهش هزینه ها کرده است. بسیاری ماه گذشته برای نان یارانه ای در استانبول صف کشیدند، جایی که شهرداری می گوید هزینه زندگی در یک سال 50 درصد افزایش یافته است.

مهمت، 26 ساله، فارغ التحصیل دانشگاه، در حالی که کار خود را به عنوان یک نظرسنجی در استانبول انجام می داد، گفت: «ما دیگر با دوستان خود در یک کافه نمی نشینیم و قهوه می نوشیم.

او گفت: «ما بیرون نمی‌رویم، فقط از خانه به محل کار و دوباره برمی‌گردیم.» او افزود که وعده‌های غذایی کوچک‌تری می‌خرد و معتقد است که تورم بالاتر از آمار رسمی است.

بانک مرکزی استدلال کرده است که عوامل موقتی باعث افزایش قیمت‌ها شده است و تورم نوسانی را پیش‌بینی کرده است، تورم که در ماه‌های اخیر حدود 20 درصد بوده و در پنج سال گذشته عمدتاً دو رقمی بوده است، در ماه اکتبر سال جاری را به پایان می‌رساند. 18.4 درصد

سنگول پیشنهاد کرد که با داده‌های روز دوشنبه، این استدلال مسیر خود را طی کرده است.

او گفت: “این منعکس کننده یک چرخه معیوب از تورم کشش تقاضا است که بسیار خطرناک است زیرا بانک مرکزی به طور ضمنی گفته بود که فشار قیمت ها ناشی از فشار هزینه ها (محدودیت های عرضه) است و نمی تواند کاری در مورد آن انجام دهد.”

با انعکاس افزایش شدید قیمت‌های وارداتی، شاخص قیمت تولیدکننده در دسامبر 19.08 درصد نسبت به ماه قبل و 79.89 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت. قیمت سالانه حمل و نقل 53.66 درصد افزایش یافت در حالی که سبد غذا و نوشیدنی 43.8 درصد افزایش یافت، داده های CPI نشان داد.

آشفتگی اقتصادی همچنین بر نظرسنجی‌های اردوغان در آستانه انتخابات سختی که قرار است حداکثر تا اواسط سال 2023 برگزار شود، ضربه زده است.

لیر در ماه دسامبر به پایین ترین سطح خود یعنی 18.4 در برابر دلار رسید، قبل از اینکه دو هفته پیش پس از مداخلات بازار تحت حمایت دولت، و پس از اعلام طرحی برای محافظت از سپرده های لیر در برابر نوسانات ارزی، به شدت بازگشت.

(گزارش اضافی توسط مهمت امین کالیسکان و ازگی ارکویون در استانبول، ایج توکسابای در آنکارا؛ ویرایش توسط جان استون استریت و هیو لاوسون)