درخواست پرستویی و رضویان برای نجات یک خانه

به گزارش ایسنا، در نامه پرویز پرستویی و امیر شهاب رضویان خطاب به مصطفی پورعلی – مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی وزارتخانه میراث فرهنگی – بعد از تقدیر از تلاش‌های این دفتر که در حوزه ثبت و تعیین حریم آثار تاریخی همدان به ویژه هگمتانه انجام داده آمده است: «هنوز بسیاری از خانه‌ها و بناهای واجد ارزش و تاریخی استان نیاز به توجه و ثبت دارد؛ به ویژه آثاری که در قرن اخیر ساخته شده و به لحاظ معماری از آثار شاخص هنر معاصر به شمار می‌روند.
خانه اقبالیان (حوائجی) یکی از باارزش‌ترین خانه‌های دوره مدرن در شهر همدان است. این خانه توسط معمار شهیر همدانی زنده‌یاد مهندس «محمود نیامی» طراحی شده و می‌توان گفت، دقیقاً همگام با جریان روز حاکم بر معماری جهان طراحی شده است لذا یک اثر پیش‌رو در سطح جهانی به شمار می‌رود.

آقای پورعلی، این خانه را می‌توان برگرفته از سبک «دِستیل» دانست که در سال ۱۹۱۷ توسط «تئووان دوسبرگ» متأثر از آثار «پیت موندریان» و نقاشان دیگر به‌وجود آمده است.

نخستین معماری که تجربه موندریان را در معماری متجسم ساخت «ریتولد» بود که در اوترخت هلند به سال ۱۹۲۴ خانه‌ای را به نام «شرودر» طراحی کرد که نقطه اوج معماری دستیل و از نخستین نمونه‌های معماری مدرن است.

خانه اقبالیان یا حوائجی ترکیباتی بسیار متأثر از سبک دستیل دارد، رنگ‌های آبی و سفید، ما را یاد نقاشی‌های موندریان و ترکیب متریال‌ها، ما را یاد خانه شرودر می‌اندازد. نیامی همچنین از سنگ‌های روستای دیویجین در این خانه استفاده کرده که بومی همدان است و به نوعی این سبک را بومی‌سازی کرده است و در استان همدان نمونه دیگری ندارد، لذا این بنا یک اثر معماری پیش‌رو در سطح جهانی محسوب می‌شود. اهمیت این سبک از این جهت مهم است که بخش اعظم معماری امروز جهان در ویلاسازی متأثر از این سبک است.

شما آگاهی دارید که این خانه بر اساس، معیارهای ۸ ، ۱۰ و ۱۲  ثبت آثار تاریخی و فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مصوب ۱۳۰۹ و تبصره ۲ قانون مدیریت خدمات باستان‌شناسی مصوب ۱۳۲۳ مجلس قابلیت ثبت دارد. (معیار ۸ اشاره به تحولات شاخص و ارزشمند معماری در دوره معاصر، معیار ۱۰ اشاره به ساخته شدن بنا توسط معماران شهیر و معیار شماره ۱۲ که اشاره به نمونه‌های بی‌نظیر یا کم‌نظیر باقی‌مانده از یک سبک یا دوره تاریخ معماری در یک منطقه دارد).

ما امضاکنندگان این بیانیه خواستار این هستیم که

«الف- وزارت میراث فرهنگی به صورت اضطراری اقدام به ثبت این اثر بی‌بدیل کند.

ب- از نظر امضاکنندگان این نامه، هر فرد، مهندس، سازمان و اداره‌ای که در فرآیند تخریب و طراحی این بنا همکاری و مشارکت کنند، شریک این اقدام ضدفرهنگی هستند و باید از هر عملی تخریب‌گرانه‌ای جلوگیری کرد.

ج- شهرداری، شورای شهر و اداره میراث فرهنگی تا تعیین تکلیف این اثر اجازه هیچ‌گونه دخل و تصرف اعم از تخریب، بازسازی، خاکبرداری و ساخت و ساز بنای جدید را صادر نکنند.

د- مسئولان استانی و شهری در عین حال حقوق مالکانه مالک یا مالکان را در نظر بگیرند و با ارائه مشوق‌های لازم و اجازه کاربری مناسب مالکان را ترغیب به حفظ بناها و آثار کنند.  

ر- از شما به عنوان مسئول مافوق درخواست داریم، مسئولان استانی را مکلف کنید تا بناهای ارزشمند معاصر را شناسایی و ثبت کنند.»

اسامی امضاکنندگان این نامه نزد خبرگزاری ایسنا محفوظ است.

خانه اقبالیان، در خیابان جهان‌نما، نبش کوچه قبادِ امروزی و توسط محمود نیامی ساخته شده است. او یکی از شاگردان هوشنگ سیحون بود و در چند طرح ملی مانند شهرک ذوب آهن اصفهان، شهرک غرب تهران، پارک طالقانی (تپه‌های عباس‌آباد و داوودیه تهران) و طرح فلکه‌ دور حرم مطهر امام رضا (ع) نیز شرکت داشت.  

نیامی در دهه‌ ۱۳۴۰ به عنوان مدیر کل در اداره مهندسی ذوب‌آهن اصفهان فعال بود و در دهه ۱۳۵۰ به عنوان سرپرست نظارت در پروژه‌ شهستان در دوره پهلوی شرکت داشت.

انتهای پیام