چرا قیمت مواد غذایی «عجیب» بالا می‌رود؟/ سفره مردم چقدر کوچک شد؟

مریم فکری: گزارش‌ها حاکی از آن است که در طول ۴ ماه گذشته، قیمت‌ها روندی افزایشی به خود گرفته‌اند؛ رشد قیمت‌ها به حدی بوده که گاها در میان مردم، واژه افزایش قیمت‌های نجومی رد و بدل می‌شود.

البته افزایش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر، در نیمه آبان‌ماه منجر به این شد که رییس دولت سیزدهم در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، تاکید کند که وزارت جهادکشاورزی به صورت روزانه قیمت اقلام خوراکی را از طریق رسانه‌ها اعلام کند و مردم و مصرف‌کنندگان نیز با خرید اقلام به قیمت اعلام شده، راسا بر نرخ‌ها نظارت کنند و با هر گونه تخلف برخورد شود. با این وجود، به نظر می‌رسد که بازار به مسیر خود ادامه می‌دهد و قیمت‌های دستوری نتوانسته کنترلی در بازارها ایجاد کند.

گزارش‌های رسمی دولت نشان می‌دهد که در سه ماه مرداد، شهریور و مهر متوسط قیمت مواد خوراکی با افزایش محسوسی مواجه شده است. این اعداد، بنا به آخرین گزارش مرکز آمار ایران است و هنوز گزارش تازه‌ای درباره تک به تک مواد خوراکی در آبان‌ماه منتشر نشده است.

البته بنا به گزارش مرکز آمار ایران، تورم آبان‌ماه ۴۴.۴ درصد اعلام شده و در بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نسبت به مهرماه سال گذشته با افزایش ۳ درصدی تورم روبه‌رو بودیم. بر همین اساس، تورم بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آبان‌ماه امسال ۴۷.۹ درصد گزارش شده است.

به این ترتیب، در آبان‌ماه امسال نسبت به مهرماه قیمت نان و غلات ۳.۱ درصد، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها ۳.۶ درصد، گوشت قرمز و ماکیان ۳.۵ درصد، ماهی‌ها و صدف‌داران ۴.۴ درصد، شیر، پنیر و تخم‌مرغ ۲.۶ درصد و روغن‌ها و چربی‌ها ۱.۴ درصد رشد قیمت داشته‌اند.

برنج ایرانی ۲۲ درصد گران شد

اما آن‌گونه که از اعداد و ارقام در بازار مشاهده می‌شود، در حال حاضر برنج ممتاز ایرانی را با قیمتی در حدود ۶۵ تا ۷۰ هزار تومان باید خریداری کرد. اما با این حال، گزارش مردادماه مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در این ماه متوسط قیمت برنج ایرانی درجه یک ۳۸ هزار و ۶۴۷ تومان بود. این در حالی است که در مهرماه این عدد، ۴۷ هزار و ۱۶۰ تومان اعلام شد. این یعنی افزایشی در حدود ۸ هزار و ۵۱۳ تومان. بر همین اساس، هر کیلو برنج ایرانی درجه یک در این بازه زمانی با افزایش ۲۲ درصدی مواجه شده است.

قیمت گوشت هم بالا رفت

قیمت گوشت هم اندکی بالا رفت. بنا به اعداد و ارقامی که در سایت مرکز آمار مشاهده می‌شود، قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی در مردادماه ۱۳۸ هزار و ۴۹۹ تومان بود که این عدد در مهرماه به ۱۴۰ هزار و ۵۷۷ هزار تومان تغییر کرد. هر کیلو گوشت گاو یا گوساله نیز در حالی در مردادماه امسال ۱۳۷ هزار و ۸۱۹ تومان بود، در مهرماه به ۱۴۵ هزار و ۲۱۲ تومان تغییر قیمت داد. از سوی دیگر، در مردادماه امسال هر کیلو ماهی قزل‌آلا را می‌شد با قیمت ۶۴ هزار تومان خریداری کرد، اما در مهرماه بنا به گزارش رسمی دولت، ۷۹ هزار و ۳۱۵ تومان قیمت پیدا کرد.

این در حالی است که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که در حال حاضر هر کیلو گوشت گوسفندی ۱۴۶ هزار تومان، گوشت گوساله ۱۴۵ هزار تومان و ماهی قزل‌آلا در بازار ۸۰ هزار تومان قیمت دارد.

تخم‌مرغ چقدر گران شد؟

در این میان، گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد در حالی هر کیلو تخم‌مرغ در مردادماه امسال ۲۳ هزار و ۴۶۱ تومان قیمت داشته، در مهرماه این رقم به ۲۹ هزار و ۱۶۰ تومان افزایش یافته است. اما مشاهدات میدانی حاکی از آن است که در حال حاضر هر شانه تخم‌مرغ تنظیم بازاری ۴۳ هزار تومان قیمت دارد و طبق بررسی‌های میدانی از سطح شهر، قیمت تخم‌مرغ در سوپرمارکت‌ها و خرده‌فروشی‌ها شانه‌ای بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان است.

بازار لبنیات کم آورد

اما بازار لبنیات در طول ماه‌های اخیر با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بود؛ تا جایی که گاها در مراجعه هر روزه به بازار برای خرید لبنیات، خریداران با قیمت‌هایی متفاوت نسبت به روز قیمت روبه‌رو می‌شدند. این تغییر قیمت‌ها در گزارش‌های رسمی نیز کاملا محسوس است.

براساس گزارش مرکز آمار ایران، یک لیر شیر پاستوریزه در مردادماه امسال ۱۲ هزار و ۱۵۵ تومان قیمت داشت که قیمت آن در مهرماه به ۱۳ هزار و ۳۷۷ تومان افزایش پیدا کرد. یک کیلوگرم ماست پاستوریزه نیز در مردادماه با قیمت ۱۴ هزار و ۶۳۳ تومان به فروش می‌رفت که در مهرماه به ۱۸ هزار و ۴۵۴ تومان افزایش پیدا کرد. از سوی دیگر، یک بسته نیم‌کیلویی پنیر ایرانی پاستوریزه در مردادماه با قیمت ۲۰ هزار و ۵۳۲ تومان فروخته می‌شد که در مهرماه ۲۵ هزار و ۸۸۶ تومان قیمت پیدا کرد.

اما گزارش‌های میدانی از سطح شهر نشان می‌دهد که در حال حاضر یک لیتر شیر پاستوریزه ۱۴ هزار تومان، یک کیلوگرم ماست پاستوریزه ۱۸ هزار تومان و یک بسته نیم‌کیلویی پنیر ایرانی پاستوریزه ۳۰ هزار تومان است.