اصول ده گانه منشورِ تمدن سازی انقلاب اسلامی

به گزارش خبرآنلاین وی  در تحلیل ماهیت تمدن ها گفت:‌  از زمانی که تمدن ازهم نشینی انحصاری تاریخ جدا شد و به عرصه جامعه شناسی و سیاست و آینده پژوهی گام نهاد، از سلطه پروسه وارگی جبر تاریخ رهید و وارد پروژه وارگی ارادی و تحت قدرت سازندگی بشر قرار گرفت. شکوه و شوکت و جلال و جبروت و فخر و تعصب تمدنی از پیشینه بشر به سمت پسینه و حال و مآل جوامع، منتقل شده است. تمدن آبایی به سمت تمدن ابنایی و تمدن اَسلافی به تمدن اَخلافی متحول شده است.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: در هر دو دوره گذشته و حال، تمدن تبلوری از”هستی شناسی” و روایتگر فرهنگ یک ملت است اما درفرآیند تمدن سازی مدرن، “نیستی ها” هم فراچنگ تمدن قرار گرفت تا بشر امروز از ترس ثبت فقدان ها، نداشتن ها، بی فرهنگی ها، بی هنری ها، بی اخلاقی ها، بی تحملی ها، بی توسعه ای ها، ناسازگاری ها، نافرجامی ها، ناامیدی ها و ناجوانمردی ها در هویت تمدنی اش وگریز از یأس ها، ترس ها، بغض ها، کینه ها، دشمنی ها، خشونت ها، تفرقه ها، جدائی ها، واگرایی ها و شکاف ها، بخشی از اهتمام خویش را در روند زندگی سازی، نظام سازی، دولت سازی، جامعه سازی، به پروژه فراگیر “تمدن سازی” اختصاص دهد.

وی در ادمه افزود: امروز مقوله تمدن سازی، فراخناکترین پارادایمی است که سایه سار خویش را بر داشته ها و ناداشته ها و همه افکار و اعمال و احوال بشر گسترانده است تا ملت های دغدغه مند در بینش و گرایش و کنش و روش و منش خود با تحفظ بر تمدن سازی از قلمروها، سرحدات، افق ها، آرمان ها و فلسفه سیاسی خویش مراقبت کنند. تمدن معاصر بر خلاف گذشته همه ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری خویش را در همه مراحل زایش، بلوغ و اوج و فراز و نشیب و کمال و زوال، در معرض ساختن و تحول و تغییر و تحکیم و تثبیت قرار داده است.

استاد و پژوهشگر حوزه سیاسی  در ادامه به گونه شناسی تمدن های تاریخی اشاره کرد و گفت: مطالعات تاریخی تمدن نشان می دهد که دوره های تمدنی متفاوتی بر بشر گذشته است که  البته ذوق و ذائقه پژوهشگران در شناسایی هویتی تمدن ها دخیل بوده است.آنانی که پایه تمدن را بر آبادانی و نوع معیشت بشر قرار داده اند از سه گونه تمدن مبتنی بر دامداری، کشاورزی و صنعتی یاد می کنند و آنانی که اتکای تمدن را بر پارادایم ها قرار داده اند از سه نوع تمدن مبتنی بر طبیعت گرایی، فطرت گرایی و قراردادگرایی نام می برند و آنانی که مجاری تمدنی را بر نوع فهم وادراک و دریافت های بشر قرار داده اند از تمدن های افسانه ای، دینی و عقلی و تجربی یاد می کنند و دوره معاصر جدال تمدنی بر مدار عقل و تجربه از یک سو و فطرت و هدایت الهی از سوی دیگر است.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا سپس به نقش تحولی انقلاب اسلامی در رویکرد تمدنی دنیای معاصر اشاره کرد و افزود: جهان در عصر زایش انقلاب اسلامی در دو قطب لیبرالیسم و سوسیالیسم سامان یافته بود و همه رویکردهای  تمدنی  با عبور از فطرت، وحی، فلسفه و عقل بنیادی بر مدار “پارادایم قراردادگرایی” پسینی بر محور تجربه و عقل ابزاری قرار گرفته بود. تمرکز تمدنی بر توسعه حیات مادی انسان ها بود. در چنین شرایطی «جَاءَ مِنْ أَقْصَی الْمَدِینَهِ رَجُلٌ یَسْعَی قَالَ یَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِینَ» مردی از دورترین جای شهر دوان دوان آمد ‏‏و گفت: ای مردم، از وحی و فطرت و رسولان خدا پیروی کنید.

 انقلاب اسلامی ایران پیام آور این حرف جدید در عصر پایان دین و ایدئولوژی بود. پیام تمدنی انقلاب اسلامی این بود که بیائید بر اساس طبیعت و فطرت انسانی و وحی الهی و عقل جهانشمول بشری و بهره گیری از تجربه های سودمند جوامع،”تمدن نوین اسلامی” را بسازیم.

استاد فلسفه سیاسی در پایان به اصول فکری تمدن سازی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: انقلاب اسلامی منشور تمدن سازی خود را با چند اصل اساسی مطرح کرد و این اصول اساس فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی هستند:

اولین اصل اساسی، احیای پارادایم وحیانی، فطری و عقلی بود. اصل دوم بازگشت به انسان تراز عقل و وحی بود.  سومین اصل بازگشت به حاکمیت الهی و قوانین و سنت های وحیانی بود. اصل چهارم آشتی میان دین و دنیا و دین و سیاست بود. پنجمین اصل پذیرش نقش تحولی مردم و گسترش مشارکت حداکثری در تغییر و تحول در عرصه سرنوشت اجتماعی خود بود و ششمین اصل حرکت ومدیریت جهادی درایجاد تحول و اصلاح حیات سیاسی و اجتماعی بود. اصل هفتم، مشی بر طریق اعتدال و عقلانیت بود. اصل هشتم پذیرش اصل حقوق و تکالیف بود. اصل نماز اصول انقلاب اسلامی احترام به دستاوردهای علمی و عملی  و تجربه های عقلانی بشر، اصل نهم بود و سر انجام فعال سازی سازوکارهای متغیر اقتضایی دین در سایه اصول ثابت آن، دهمین اصل تمدن سازی نوین انقلاب اسلامی به شمار می آید .

1717