بلایی که آلودگی هوایی بر سر روان انسان‌ها می‌آورد

فرنگیس شریفی باستان روز پنجشنبه افزود: آلاینده ها به عنوان مهمترین عوارض بر روی سلامت روان افراد به هر میزان، تاثیر منفی بر روند رشد جسمی، عقلی و حتی جنین در رحم مادر خواهد گذاشت و در بزرگسالی مانعی برای بهتر دانستن، خوب فکرکردن، قضاوت درست و در مجموع کارکردهای شناختی آن ها می شود.  

وی گفت: متاسفانه سالانه شاهد شیوع اختلالات روانی در سطح جهان هستیم که میلیون ها نفر تحت تاثیر این اختلالات قرار می گیرند. در پی آن نیز اغلب روانشناسان و روانپزشکان به دنبال علل وقوع آن هستند و هر یک از متخصصان از دیدگاه خود این موضوع را مورد بررسی قرار می دهند.

این روانشناس ادامه داد: چندین عامل می تواند در اختلالات روانپزشکی تاثیر بگذارد که از جمله آن می توان به عوامل ژنتیکی، عصبی و شیمیایی اشاره کرد اما عامل عصبی و شیمیایی بیش از همه مورد تاکید روانپزشکان است.

شریفی باستان تصریح  کرد: در این میان آلودگی هوا و ریزگردها نیز به طور حتم تاثیر بسزایی در سلامت روان و زندگی افراد دارند و جزء عوامل محیطی به شمار می رود.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه  برای توضییح این مبحث در ابتدا لازم است بدانیم سلامت و بهداشت روان چه چیزی است و سازمان بهداشت جهانی برای سلامت روان چه شاخص هایی را در نظر گرفته است، تاکید کرد: سازمان بهداشت جهانی معتقد است، سلامت روان آن حالتی است که افراد می توانند به توانایی خود پی برده و از عهده کارهایی که به آنها واگذار شده، سربلند بیرون بیایند. از این جهت، این افراد می توانند به طور موثر برای خود، جامعه و خانواده شان تاثیر گذار بوده و کار کنند.

این روان درمانگر اضافه کرد: سازمان بهداشت جهانی در مبحث سلامت روان، هیچگاه به نداشتن اختلالات روانی افراد تاکید نمی کند بلکه معتقد است سلامت روان حیطه گسترده تری را در بر می گیرد و در این زمینه باید تاکید کرد که افراد در یک جامعه سالم به توانایی خود تکیه کرده، کار و فعالیت های خود را به تنهایی پیش برده، با سختی و مشکلات زندگی مقابله می کنند و این رویه برای افراد یک جامعه سالم بسیار ارزشمند است.

شریفی باستان گفت: اما نبود اختلال روان در یک جامعه به معنای برقراری سلامت روان درآن جامعه، نیست. افرادی که در یک جامعه دارای سلامت روان هستند، باید دارای ویژگی هایی باشند که سلامت روان آن ها را تضمین کند.

وی خاطرنشان کرد: یکی از عواملی که می تواند سلامت روان جامعه را تهدید و از تضمین افراد جامعه خارج کند، موضوع آلاینده ها و آلودگی هوا است که در دسته بندی عوامل محیطی قرار می گیرد.

وی با اشاره به اینکه عوامل ژنتیکی، عصبی، محیطی و ‌شیمیایی در راستای آلودگی محیطی و آلاینده ها و در ابعاد گسترده تر عوامل سیاسی، ‌اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز در بحث سلامت روان هر فردی می تواند تاثیرگذار باشد، گفت: در مناطقی که آلودگی هوا بیشتر است، شیوع اختلالات خلقی، افسردگی و دو قطبی بودن افراد بیشتر از سایر مناطق است.

وی افزود: سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۶ در این رابطه اعلام کرده، آلودگی هوا در اروپا موجب مرگ زودرس بالغ بر ۴۸۲ هزار نفر شده و از طرفی با کاهش میزان آلاینده ها، ابتلای افراد به انواع بیماری ها نیز کاهش پیدا می کند.

این روان درمانگر اظهار داشت: در این میان آلودگی هوا و مواد سمی موجود در آن، تاثیر مستقیمی برمادران باردار و به ویژه رشد سیستم عصبی و مغز جنین که به طور طبیعی باید رشد کند،خواهد گذاشت. از طرفی اثرات منفی آلودگی هوا می تواند بر کودکان تازه متولد شده نیز، به شکل اختلال در دستگاه تنفسی و حتی بروز بیماری آسم نمود پیدا کند و صدمات خلقی، استرس و افسردگی در این دوران برای کودک به وجود آورد.

شریفی باستان با بیان اینکه قرار گرفتن در برابر مواد سمی به خصوص سرب خیلی سریع بر رشد مغز تاثیر خواهد گذاشت، ‌ادامه داد: آلودگی هوا به غیر از اختلالات روانشناختی که می تواند بر روی افراد ایجاد کند، نسبت به کارکردهای شناختی و عملکرد روزانه افراد از جمله بر روی توجه و تمرکز، حافظه، ‌درک مفاهیم، ‌تصمیم گیری، ‌پردازش اطلاعات، ‌حل مساله و در مجموع توانایی هایی که در وجود یک فرد نقش تعیین کننده ای دارد، تاثیر منفی خواهد گذاشت.

این روانشناس بالینی در بخش دیگری از صحبت های خود اضافه کرد: طبق پژوهش های به عمل آمده، افرادی که بیشتر در معرض آلاینده ها قرار دارند یا در مناطق آلوده زندگی می کنند، نسبت به ساکنین مناطق کمتر آلوده دارای ضعف قابل توجه در کارکردهای شناختی هستند و تاثیر آلودگی هوا در این رابطه تمام افراد جامعه را با کارکردهای شناختی مشخص دربرمی گیرد.

شریفی باستان تاکید کرد: برای مقابله با آلودگی باید اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در خصوص مضرات و آسیب هایی که این پدیده خودساخته می تواند بر روی ساکنان مناطق مختلف بگذارد، انجام شود و از طرفی مسئولان بهداشت عمومی با رویکرد علمی پژوهشی، نسبت به شناخت آثار مخرب آلودگی برای رفع کامل آن اقدامات مناسبی را به انجام رسانند.

۴۷۲۳۱