«لتیان»؛ فیلمی که خودتان را در آن پیدا می‌کنید

برترین‌ها: «لتیان» نخستین فیلم بلند علی تیموری با نویسندگی اکتای براهنی است که در سال ۹۷ جلوی دوربین رفت. فیلمی که به آسیب‌شناسی روابط انسانی می‌پردازد و بازیگرانی مثل پریناز ایزدیار، امیر جدیدی، سارا بهرامی حسن معجونی، ستاره پسیانی و علیرضا ثانی‌فر در آن نقش آفرینی کرده‌اند. فیلم در همین آغاز نمایش آنلاین با استقبال بسیاری مواجه شده و بسیاری آن را یک فیلم اجتماعی تماشایی و جذاب ارزیابی کرده‌اند. با یک یادداشت از منتقد شناخته شده سینما و گفت‌وگویی با کارگردان به بررسی فیلم پرداخته‌ایم.

راز‌ها و دروغ‌ها

مازیار فکری ارشاد/ بزرگترین کابوس طبقه متوسط ایران دردهه ۹۰ شمسی، هراس از اضمحلال این طبقه است. به همین جهت است که از ابتدای این دهه سینمای اجتماعی به سمت طرح موضوعاتی مربوط به دغدغه‌ها و مشکلات این قشر رفت. «لتیان» در قالب قصه‌ای از همنشینی گروهی از آدم‌های این طبقه، حرف‌های تازه‌ای مطرح می‌کند. حرف‌هایی که شاید پیش از این کمتر با این صراحت در سینمای ما مطرح شده‌اند.

چند زن و مرد متعلق به قشر فرهنگی طبقه متوسط در یک سفر چند روزه باردیگر دور هم جمع می‌شوند. این بار با یک تفاوت، مردی از قشر سنتی، اما ثروتمند نیز به این گروه پیوسته است. جهان‌بینی مدرن آدم‌های جمع و دیدگاه سنتی این مرد با هم تلاقی می‌کنند و حاصل بی‌تردید، گونه‌ای از انفجار اجتماعی خواهد بود. این تازه لایه اولیه داستان است. در لایه دوم مناسبات پیچیده آدم‌های قدیمی جمع را مرور می‌کنیم. برخورد و تضاد این آدم‌ها با یکدیگر و ارتباط‌های دو نفره آنها، راز‌ها و دروغ‌هایی را فاش می‌کند که عامل اصلی فروپاشیِ قریب الوقوع این گعده‌های دوستان قدیمی است.

علی تیموری با سابقه سال‌ها دستیاری کارگردان در سینمای ایران، در نخستین فیلم بلندش کار قابل تاملی ارائه داده است. فیلمنامه‌ای سرشار از پیچیدگی روابط و کنشمندی شخصیت‌های داستان نوشته اکتای براهنی و آناهیتا تیموریان، فرصتی مغتنم برای کارگردان فراهم آورده تا روایتی تازه از قصه‌ای پیش‌تر گفته شده را به تصویر بکشد.
شخصیت‌پردازی از نقاط قوت فیلمنامه «لتیان» به شمار می‌رود.

با توجه به تعدد شخصیت‌های حاضر در فیلم، هر یک ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که می‌توان به مابه‌ازا‌های بیرونی و واقعی در جامعه تعمیم‌شان داد. به همین دلیل کنش‌های گاه نامتعارف این آدم‌ها را باور می‌کنیم. چون نمونه‌های‌شان را دور و بر خود کم ندیده‌ایم. ویژگی‌ها و عمق شخصیت‌ها در تقابل با یکدیگر است که معنا می‌یابد و تناقض‌هایی که از این برخورد‌ها به وجود می‌آید، موقعیت دراماتیک قصه را رقم می‌زند. اما شکاف فکری در فیلم میان آدم‌های مدرن گروه دوستان با تازه واردی از قشر سنتی وجود دارد، سخت هولناک است.

علی تیموری: فیلم را با حوصله ببینید

گفتگو: نژلا پیکانیان/علی تیموری، کارگردان «لتیان»، پیش از این سابقه دستیاری و برنامه‌ریزی در فیلم‌هایی همچون «برف روی کاج‌ها»، «انتهای خیابان هشتم»، «سایه روشن»، «پل خواب» و … را داشته و چندین فیلم کوتاه موفق ساخته که برخی از آن‌ها نیز منتخب جشنواره‌های مختلف بوده‌اند. به بهانه اکران «لتیان» با او به گفتگو نشستیم تا دلایل تماشای این فیلم را از زبان او بخوانیم.

در قصه «لتیان» آمده که فیلم درباره روابط انسانی است. روابطی که از آن به عنوان تم اصلی فیلم صحبت شده چقدر برگرفته از جامعه و شرایط کنونی البته قبل از بیماری کروناست؟

فیلم «لتیان» به طبقه متوسط فرهنگی می‌پردازد که این طبقه اساسا از نظر من نقش بسیار مهمی در عرصه سیاست، اقتصاد و فرهنگ یک مملکت ایجاد دارند. طبقه متوسط از منظر نگاهش به تمام مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی یک کشور طبقه رو به جلویی است. اما فکر می‌کنم این طبقه در ایران سال‌هاست که نادیده گرفته شده و تقریبا می‌توان گفت شرایط خوبی نداشته. هشداری درباره این طبقه وجود دارد و آن این که اگر به همین شکل نادیده گرفته شود و رو به افول بگذارد، با از بین رفتن آن جامعه دچار خطراتی خواهد شد. اما فیلم «لتیان» درباره روابط انسانی است که در بستر یک درام و قصه و نه الزاما مسائل مربوط به طبقه متوسط روایت می‌شود و به اختلاف بین طبقات می‌پردازد.

در واقع می‌توان گفت «لتیان» به مشکلاتی که درباره طبقه متوسط اشاره کردید پرداخته است؟

هیچ وقت امکان پرداخت به همه مسائل موجود طبقات مختلف در یک فیلم وجود ندارد. در واقع یک فیلم تنها بستری است برای پرداخت به برخی از مسائل و معضلات. این درام و قصه در بستر این طبقه و اختلاف آن با طبقه دیگر می‌گذرد و الزما بازگو کردن همه مسائل مرتبط با این طبقه نیست. در لایه‌های قصه و اختلاف طبقاتی نشان داده شده، معنایی وجود دارد که هر بیننده‌ای می‌تواند بابت آن و روابط موجود برای خود برداشتی داشته باشد.

اکران آنلاین راهی است که شما برای به نمایش درآمدن «لتیان» انتخاب کردید، چقدر از آن رضایت دارید و چه بازخورد‌هایی تا الان گرفته‌اید؟

هر کسی که محصول هنری تولید می‌کند با توجه به مسیری که پشت سر گذاشته، دلش می‌خواهد به طور گسترده و در فضایی مناسب و امن با حضور تماشاگران که در واقع مهمترین سرمایه‌های فیلم محسوب می‌شوند اثرش را ارائه کند. اما فکر می‌کنم با توجه به شرایط فعلی بیماری کرونا در کشور و این که همه ما نگران سلامت همدیگر و وضع موجود هستیم، تصمیم به اکران آنلاین تنها راهی بود که می‌توانستیم برای نمایش فیلم انتخاب کنیم.

البته نگرانی از قاچاق شدن فیلم یا دانلود‌های غیرقانونی برای ما نیز وجود داشت، اما فیلم را اکران کردیم وهمچنان هم درخواست‌مان از همه کسانی که از سینما حمایت می‌کنند این است که فیلم را به شکل قانونی ببینند. با این تصمیم ما هم به چرخه کسانی پیوستیم که در خانه می‌مانند و رعایت می‌کنند تا هر چه زودتر بشود از این بحران عبور کرد. از طرفی فکر می‌کردیم که اکران آنلاین تنها شیوه و درست‌ترین راه برای دیده شدن فیلم در حال حاضر است.

«لتیان» بازیگر‌های شناخته شده و چهره‌ای دارد. فکر می‌کنید مخاطب برای دیدن بازیگران محبوبش تماشای این اثر را انتخاب می‌کند یا انتظار ذهنی که از قصه دارد؟

من معتقدم هر محصول هنری، مخصوصا فیلم، شامل یک پکیج است که بیننده‌هایی را با خود همراه می‌کند. الزاما همه بیننده‌های یک اثر به یک دلیل مشترک پای یک فیلم نمی‌نشینند. عده‌ای قطعا بخاطر حضور بازیگران فیلمی را می‌بینند و تعدادی دیگر نیز اصولا علاقه‌مند به سینما و فیلم دیدن هستند. در واقع عده‌ای فیلم دیدن هدف اصلی‌شان است؛ چه ایرانی و چه خارجی. برخی یک فیلم را بخاطر تم و موضوعش دنبال می‌کنند و پیگیر قصه آن هستند.

من فکر می‌کنم هر کس دلایل خودش را برای مجاب شدن برای دیدن یک فیلم دارد و این مسائل همه با هم شکل می‌گیرند. در نهایت اگر آن محصول دارای یک پکیج مناسب باشد، یعنی قصه مناسبی داشته باشد، فضای جذاب و بازیگران مورد علاقه تماشاگر هم حاضر باشند، همه این عوامل به دست هم می‌دهند تا مخاطب با شرایط راحت‌تر و امن‌تری سراغ دیدن یک فیلم برود.

در مقام کارگردان «لتیان» فکر می‌کنید چرا بیننده باید این فیلم را تماشا کند و اگر قرار باشد از مخاطب برای دیدن این فیلم دعوت کنید به چه دلیل او را به تماشای «لتیان» می‌خوانید؟

من تماشاگران را دعوت می‌کنم به دیدن فیلم‌ها و نه فقط فیلم خودم. مخصوصا در شرایط فعلی که در آن قرار داریم به نظرم فرصت خوبی است تا بیشتر فیلم ببینیم. اصولا فیلم دیدن به ما کمک می‌کند تا لحظاتی را بگذرانیم و خودمان را در فضای دیگری ببریم و برای دو یا سه ساعت هم که شده از نقطه دیگری به جهان و زندگی نگاه کنیم. اما در مورد فیلم «لتیان» خوشحال می‌شوم که همه علاقه‌مندان به سینما و تماشاگران این فیلم را به صورت قانونی ببینند، امیدوارم این اثر را دوست داشته باشند و از تماشای آن لذت ببرند. من فکر می‌کنم اگر این فیلم را در شرایط مناسبی ببینند با توجه به نکاتی که ما تلاش کردیم در این اثر وجود داشته باشد، از فضا و قصه آن لذت می‌برند. مخاطب «لتیان» اگر کمی با حوصله آن را تماشا کند مابه‌ازا‌هایی بنا به شرایط این روز‌های زندگی همه‌مان پیدا می‌کند، و به معانی برای زندگی اجتماعی در این اثر می‌رسد.

فیلم لتیان | ساخته علی تیموری | پخش: از فیلیمو

تماشا و دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی در فیلیمو  https://www.filimo.com/iranian