پرونده ثبت جهانی کاروانسراهای ایران؛ از استقبال مردم تا اشکالات حریم

ارزیاب یونسکو به همراه تیم میراثی خود، پای در محوطه کاروانسرای رشتی در اردکان گذاشته است؛ اینجا آخرین مقصد در یزد برای ارزیابی است، با دقت و آرامش به فضا نگاه می‌کند.

شور و استقبالی که مردم محلی را به کاروانسرا کشانده، خودش حکایت از لبخندهایی دارد که آینده روشن کاروانسراها را حق خود می‌دانند؛ مردمی که پا به پای میراث فرهنگی در حفظ این ابنیه، سال‌های‌سال کوشیده‌اند و آن را بخشی از هویت خود می‌دانند.

از هر گوشه کاروانسرای رشتی، نوای حیات پیشه‌ای به گوش می‌رسد؛ از نوای موسیقی کودکانی که دوره آموزشی خود را در دل کاروانسرا می‌گذارنند تا صدای چیک چیک دارایی‌بافی کودکی که در گوشه دیگری از این بنا مشغول است.

ارزیاب همچنان که از دیدن چنین صحنه‌هایی به وجد آمده است، به پیرمرد سبدباف و پیرمرد جاروباف نگاه می‌کند. هر دو با ذوق کار می‌کنند، یکی آواز می‌خواند و دیگری هم لبخند زنان مشغول به فعالیت است.

صدای باد و بخشی از معماری بادگیر کارونسرا، ارزیاب را چنان به وجد آورده که با دقت به حفره‌های درون بادگیر دو طبقه و زیبای کاروانسرا نگاه می‌کند و از نوای باد و لمس آن، لذت می‌برد.

کاروانسرا و شور و نشاطی که با حضور ارزیاب به خود دیده است، چشم‌نوازترین صحنه‌هایی است که در کاروانسرای رشتی به چشم می‌آید و مشاور میراث فرهنگی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در دوره فعالیت خود به عنوان معاون میراث فرهنگی وزیر، پیگیری این پرونده را آغاز کرده، پرونده ثبت جهانی کاروانسراهای ایران را بسیار مهم و بزرگ می‌داند.

«محمدحسن طالبیان» در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: شش کاروانسرا از دوره‌های مختلف ساسانی تا قاجار را انتخاب کردیم که هر کاروانسرا ویژگی‌های منحصر به فرد خودش را دارد.

وی اضافه می‌کند: قرارگیری موقعیت کاروانسراهای منتخب در مسیر شبکه راه‌ها خصوصاً در شاهراه خراسان که از کربلا تا مشهد است برای ما اهمیت زیادی دارد.

طالبیان با بیان این که ۲۴ استان دارای کاروانسرا هستند که در استان یزد، کاروانسراهایی از شهرهای اردکان و میبد را انتخاب کردیم، می‌گوید: هر کدام از این کاروانسراها ویژگی‌های خاص خودش را دارد اما حریم این ابنیه نیز بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان این که بازدید میدانی اول از این پرونده طی مدت ۱۰ روز انجام شده است، تصریح می‌کند: ۱۰ روز بعدی نیز ارزیاب دیگری برای بازدید از کاروانسراها مجدداً خواهد آمد.

این مسئول با بیان این که ارزیاب و کارشناسان اشکالات را مشاهده و مکاتبه می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: ما همیشه تلاش خود را برای پیگیری این مسئله به بهترین شیوه انجام می‌دهیم و اشکالات مورد نظر را نیز برطرف می‌کنیم.

وی با بیان این که عمده‌ترین اشکالات مربوط به حریم کاروانسراهاست، می‌گوید: نحوه استفاده از کاروانسراها، تیرهای برق در حریم و ایجاد برج مخابرات در مجاورت بنا، جزو مهمترین اشکالات موجود بوده است، البته مسائلی مانند برنامه‌های استفاده دراز مدت از بناها و تهدیدات محیطی و طبیعی در خصوص کاروانسراها نیز موضوعی است که باید برای هر کدام از آن‌ها تدبیر شود.

طالبیان در پایان ضمن اشاره به این که مسائل فرهنگی و اجتماعی نیز در حوزه کاروانسراها بسیار مهم است، می‌گوید: ارزش‌های این کاروانسراها در نگاه جوامع محلی بسیار است و ارزیابان به این مقوله نیز توجه ویژه‌ای دارند که خوشبختانه استقبال بسیار قابل توجه مردم محلی تاکنون نشان داده که آن‌ها به ارزش‌های این بناها پی برده‌اند.

گفتنی است؛ در ادامه این پروسه، گزارش ارزیابی ارزیابان به ایکوموس گزارش می‌شود و متولیان باید بتوانند به سوالات آن‌ها پاسخ دهند تا فرایند ثبت تکمیل شود ولی این روند تا تیرماه سال ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت.

انتهای پیام