۴۳ سال در اصلاح ماده ۱۰۰ تاخیر داریم/ باید گزارش ملی متروپل با محوریت دانشگاه تدوین شود

زهرا علی‌اکبری – بسیاری از کارشناسان در کلاب هاوس تخصصی هوشمند نیوز با موضوع «مقررات ساخت و ساز، چه کنیم متروپل ‎ها تکرار نشوند؟» به این نکته اذعان داشتند که قوانین در حوزه ساخت و ساز و حتی نگهداری به درستی اجرا نمی‌شوند.

بیشتر بخوانید:

باید رئیس آتش‌نشانان متروپل را اخراج می‌کردید!

متروپل، آینه تمام‌نمای خلاء نظارت بر بلندمرتبه‌سازی در ایران

در نشست سه ساعته خبرانلاین در کلاب‎‌هاوس که با حضور بیش از ۱۰ کارشناس ارشد حوزه ساخت و ساز، اعضای فعلی و پیشین سازمان نظام مهندسی وکسانی که سابقه نمایندگی شورای شهر را در کارنامه کاری خود داشتند، مساله قانون و قانونگذاری در این حوزه مورد بررسی دقیق قرار گرفت .

محسن بهرام غفاری، عضو موسس سازمان نظام مهندسی ساختمان در این نشست با تاکید بر اینکه حادثه متروپل آبادان یک‌بار دیگر ضرورت توجه به مسائل قانونی را روشن ساخت، تاکید کرد: استاندارد بودن ساختمان دغدغه اصلی همه ماست اما متاسفانه در شرایط کنونی چنین اطمینانی وجود ندارد.
وی افزود: بررسی‎‌ها نشان می‌دهد در قوانین ناپیوستگی‌هایی داریم و رهگذر این گسست‌های قانونی است، چنین خطاهای بزرگی در ساختمان‎‌سازی اتفاق می‎افتد. نکته اینجاست شما برای ساختمانی که در حال خرابی است می‌توانید امداد و نجات داشته باشید اما در حوزه علل زمینه ساز اما هیچ امداد و نجاتی ندارید.

غفاری به سابقه موضوع اشاره کرد و گفت: سال ۱۳۷۴ قرار شد قانون آزمایشی نظام مهندسی ساختمان به قانون جدیدی تبدیل شود. به هر حال در کشوری که شاهد وقوع زلزله‌ای به بزرگی زلزله منجیل و رودبار بود، این مساله اهمیت فراوانی داشت. مطالعات صورت گرفته‎‌ی ما در آن دروره‎‌ی زمانی در وزارت مسکن و شهرسازی نشان داد که مساله با اهمیت‌تری به نام کنترل ساختمان داریم که اهمیت آن در قیاس با نظام مهندسی، همچون کوه برابر فندق بود.
وی اضافه کرد: توجه نظام مهندسی معطوف بود به ایجاد تشکیلاتی تنظیم‌گر حرفه ای مهندسی که اشکال و الگوهای روشنی در دنیا داشته است اما مساله نظام کنترل ساختمان در کشور مفقودالاثر بوده و کماکان نیز مفقودالاثر است.
بهرام غفاری تاکید کرد: نتیجه همه نشست و برخاست‌ها اضافه شدن چند ماده به قانون نظام مهندسی برای کنترل ساختمان بود، مواد ۳۰ تا ۳۶ و مقرر گردید فرصت یک‌ساله‌ای لحاظ شود تا بتوانیم قانونی کارآمد برای کنترل ساختمان طراحی کنیم تا در هیات وزیران تصویب شده و به مجلس تقدیم شود.

وی در توضیح این مطلب افزود: در حقیقت با این تصمیم یک دنیای بزرگ در زیر یک چتر کوچکی به نام نظام مهندسی گیر افتاد و بعد از تغییراتی که در سال های بعد رخ داد، هیچ کسی به صرافت نیفتاد که قرار بود ما قانون کنترل ساختمان داشته باشیم .

قانون کنترل ساختمان چرا اهمیت دارد

غفاری با تاکید بر حادثه‌ی آبادان گفت: اتفاق بزرگی رخ داده و باید ریشه‏‌های این اتفاق را یافت. مساله این است که ساختمان اهمیت وافری برای بشر دارد. ما اساسا در ساختمان متولد می شویم، زندگی می‌کنیم، معالجه می شویم و تفریح می‌کنیم. بشر در معرض ساختمان است و هیچ محصولی نمی‌بینید که بشر به اندازه ساختمان در معرض آن باشد.
وی در ادامه افزود: ما امروز متروپل را می‎‌بینیم اما سال ۱۳۸۷ ، همین حادثه در سعادت‌آباد تهران رخ داد و سبب شد هفده کارگر جان خود را از دست بدهند. این دست حوادث در حال رخ دادن است و باید فکری به حال آنها کرد.

قانون خوب، اجرای بد

در ادامه‌ی این نشست بیژن خطیبی، نائب رییس انجمن پیمانکاران نیز نقبی به حادثه سال ۸۷ سعادت آباد و سال ۹۵ پلاسکو و سپس سال ۹۹کلینیک سینای اطهر و حادثه‌ی دلخراش متروپل در سال ۱۴۰۱ زد و گفت: من معتقدم قانون و آیین نامه خوب داریم اما اجرا نمی کنیم .
وی با تاکید بر اینکه وزارت راه و شهرسازی در حوزه نگهداری ساختمان ترک فعل کرده است، گفت: در همه جای دنیا ساختمان مسئول نگهداری دارد اما در ایران هنوز به این موضوع ورود نشده است.
وی با اشاره به فهرست ساختمان‎‌های ناایمن منتشر شده تاکید کرد: این فهرست بر مبنای اعلام سازمان آتش شنانی تدوین شده اما مهم این است که اگر در بحث سازه نیز ورود کنیم ، تعداد ساختمان‎های غیر ایمن بسیار بیشتر از این رقم است.

ضرورت تدوین گزارش ملی

در این نشست، علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت و معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری در دولت روحانی نیز به ذکر تجربه‌ی دولت پیشین در مواجهه به دو مساله سیل و حادثه پلاسکو پرداخت و گفت: در دولت پیشین برای دو اتفاق بسیار مهم گزارش ملی با حضور متخصصان و محوریت دانشگاه تدوین شد .

وی در توضیح این مطلب افزود: مساله سیل در بیست و پنج استان کشور مساله‌ای بسیار مهم و در ابعاد ملی بود و از سوی دیگر حادثه‌ی پلاسکو نیز حادثه‌ای بسیار بزرگ با سئوالات مهم افکار عمومی بود.در این دوره دولت وقت ترجیح داد برای اعتمادسازی و بررسی دقیق ماجرا و مطالبه از مدیران، گروهی متشکل از کارشناسان و متخصصان در سطح ملی با محوریت دانشگاه تشکیل دهد. در این گروه حتی نحوه مدیریت بحران نیز بررسی شد و در نهایت به همه مسئولان نیز اعلام شد که در خدمت این بررسی دقیق دانشگاهی باشند.

او به برگزاری کنفرانس خبری توسط این هیات کارشناسی اشاره کرد و گفت: متاسفانه به دلیل برخی سیاسی‌کاری‌ها رسانه‎‌های نزدیک به شهرداری وقت و صدا و سیما این نشست خبری را پوشش ندادند .
معزی پیشنهاد کرد با توجه به اهمیت مساله متروپل ، لازم است دولت نسبت به تعیین هیاتی ویژه ، برامده از جامعه متخصصین و دانشگاه برای ریشه‌‎یابی اقدام کند .

وی گفت: امروز نیازمند احیای سرمایه‌ی اجتماعی و بازگرداندن اعتماد عمومی هستیم. در عین حال بررسی دقیق می‎‌تواند به روشن شدن ابعاد ایمنی و استانداردهای ساخت و ساز کمک کند.

دور زدن قانون

در ادامه این نشست علی اعطا؛ سخنگوی شورای پنجم از منظر قوانین شهرداری مساله را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: بر اساس اطلاعاتی که مراجع رسمی از جمله استاندار و وزیر کشور اعلام کرده‌اند، روشن است این پروژه مشارکتی است. شخصا هم از سازمان نظام مهندسی استان خوزستان پرسیدم و تایید کردند شهرداری در این پروژه ذی نفع است .

وی در توضیح این مطلب افزود: زمانی که در شورای شهر بودم از شهرداری تهران خواستم پرونده‌های ساخت و ساز را بررسی کنند. ما سی مورد پروژه را شناسایی کردیم که واجد پروانه نیست. یعنی هیچ تیم مهندسی از حیث طراحی، نظارت و اجرا مسولیت فنی و حقوقی اینها را بر عهده نگرفته و این فرآیند طی نشده است.
شهرداری می‌گوید وقتی من در پروژه ای شریک هستم ، نیاز نیست از خودم پروانه بگیرم. درباره متروپل هم همین اتفاق افتاده است. این در حالی است که قانون باید لحاظ شود و شهرداری حتی در این صورت باید به قانون عمل کند.

تاخیر ۴۳ ساله در اصلاح ماده ۱۰۰

احمد خرم، رییس سابق سازمان نظام مهمدسی نیز در این نشست اعلام کرد: کسانی باید درباره حادثه متروپل پاسخ بدهند که ۴۳ سال اصلاح ماده ۱۰۰ را به تاخیر انداختند. مساله مهم این است که سازمان نظام مهندسی درباره پروژه اخطار داده است. سئوال مهم را باید جواب بدهید، چرا وقتی سازمان مهندسی اخطار کرده کار را نخواباندند؟ سازمان نظام مهندسی اختیاری برای تعطیلی پروژه ندارد. فقط طرح موضوع می‎‌کند اما شهرداری و قوه قضاییه می‌توانند بر اساس این اخطار ساختمان را تخریب یا جریمه کند.

وی در فایل صوتی که در اختیار هوشمند نیوز قرار داد، تاکید کرد: اگر خواستار مقابله با متخلفان بودیم دهه اول انقلاب باید عبارت «می‎‌تواند» را به عبارت «مکلف است» تغییر می‌دادیم. اگر می‌خواستیم نهادهای مدنی و تشکل‌های تخصصی در مقابل عملکرد جامعه مهندسی پاسخگو باشند نباید در این امور دخالت نمی کردیم. مجلس و مرکز پژوهشهای مجلس در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ دست به اصلاح قانون زد. امروز بگویند چه چیزی را اصلاح کردند؟ این چه اصلاحی است که دخالت ۱۰ درصدی دولت در سازمان نظام مهندسی را به ۸۰ درصد افزایش دادند.

وی گفت: در تهران ۱۲۷ برج روی گسل ساخته شده است و ۱۲۵ برج در معابر کمتر از ۱۰ متر اما کمیسیون ماده ۱۰۰ تخلفات را تبدیل به جریمه می کند تا شهرداری را تامین مالی کند و از تخلفات می‌گذرد.
وی با اشاره به اهمیت آنچه در متروپل رخ داد، گفت: کمی به خودمان بیاییم. تشکل مردم نهادی که باید جلوی قلدریهای دولت را بگیرد ، با این وضعیت بلااثر شده است. باید واقعیت‌ ها را به مردم گفت که چه کسی کوتاهی کرده است. این حادثه هم باید مانند پلاسکو بررسی جدی شود و خروجی این بررسی باید راه اندازی مباحث ۲۲ مقررات ساختمان و شناسنامه فنی و تقویت نهادهای مدنی و تشکل‌های مهندسی باشد.

۲۲۳۲۲۳