۳۹ میلیون سجامی در بازار سهام

 ابهام در سیاست خارجی کشور و سرنوشت نامعلوم برجام چنان بر پیکر بورس‌بازان می‌تاخت که در آن سوی میدان سرمایه‌گذاران درگیر با معمای چندمجهولی سکاندار جدید پاستور، روزهای پرافت‌وخیزی را پشت سر می‌گذاشتند.

اما رفته‌رفته با روشن‌تر شدن مختصات گشایش‌های سیاسی و تثبیت نسبی رفتار ارز و بازگشت دامنه نوسان متقارن ۵ درصدی و جذاب شدن قیمت سهام پس از ریزش‌های پیاپی، موجی از امیدواری نسبت به برگشت شاخص و آغاز روند تعادلی آن شکل گرفت؛ به طوری که بر اساس آمار به دست آمده از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، تعداد ثبت‌نام‌های سجامی برای سرمایه‌گذاری در بورس تا پایان تیر1400 به 38 میلیون و 924 هزار مورد رسیده است.

تازه‌ترین آمارهای سامانه سجام نشان می‌دهد در تیر ماه سال‌جاری 112 هزار و 263 احراز هویت در سامانه سجام صورت گرفته است. ورود این تعداد ثبت‌نام شده نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران حقیقی، امید خود را نسبت به بورس 1400 به عنوان بازاری امن در مقایسه با سایر بازارهای رقیب همچنان از دست نداده‌اند. گرچه این آمار نسبت به نیمه نخست سال 99 با افت چشمگیری مواجه شده است. آنچه اعداد و ارقام ثبت شده در سامانه سجام نشان می‌دهد در 6ماه ابتدایی سال گذشته به صورت میانگین ماهانه یک میلیون و 470 هزار احراز هویت جدید در سامانه سجام انجام شده بود.

اما مسیریابی شاخص کل بورس از ابتدای سال تا تیرماه نشان می‌دهد داغ‌ترین ماه معاملات بورس تهران پس از ماه‌ها ریزش قیمت با رشد ۲/ ۱۲ درصدی به چهارمین ماه امسال اختصاص پیدا می‌کند. اما این همه ماجرا نیست. با وجود سیگنال‌های مثبت اولیه نسبت به آغاز فصل جدیدی از تعادل در روند داد و ستدها، تیرماه نسبت به سه ماه قبل از آن با کمترین میزان درخواست‌کننده کد معاملاتی مواجه شده است.

به هر روی آمارها نشان می‌دهد در تیر ماه سال‌جاری 112 هزار و 263 احراز هویت در سامانه سجام انجام شده و تعداد تجمیعی ثبت‌نام کدهای معاملاتی در سجام به 38 میلیون و 924 هزار نفر رسیده که از این میزان 32 میلیون و 448 هزار و 544 نفر فرآیند احراز هویت را به پایان رسانده‌اند.

البته حرکت شاخص در تیر ماه به گونه‌ای بود که افت قیمت سهام در سه ماه نخست سال، در این ماه جبران شد. این ماه ورود محتاط‌آمیز حقیقی‌ها با تداوم ابهام در خصوص احیای برجام، انتظار برچیده شدن سایه مدیریت دولتی بر قیمت‌گذاری دستوری، تعیین‌تکلیف انتخابات ریاست جمهوری و توقف هیجانات ارزی در آ‌ن‌سوی بازار سرمایه، مهم‌ترین متغیرهای سیاسی و اقتصادی بر تداوم رشد قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای بود. آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر با احتساب سهامداران عدالت کل کدهای موجود در سامانه 58 میلیون نفر برآورد می‌شود.

  ردپای گسترده عدالتی‌ها در سجام

همانگونه که می‌دانیم با وجود وضعیت نامساعد بازار سرمایه در نیمه دوم سال 99، آمار صدور کدهای صادره شده همراه با نوسان در روندی لاک‌پشتی رو به فزونی گرفت. آن هم در شرایطی که شاخص در نامطلوب‌ترین وضعیت ممکن به سر می‌برد. اما اجبار سیاستگذار به سجامی شدن سهامداران عدالت روند صدور کدهای بورسی را وارد فاز جدیدی از رشد کرد و بر سرعت بورسی شدن سهامداران افزود. بررسی آمار ثبت‌نام در سامانه سجام نشان می‌دهد بیش از 90 درصد کدهای صادر شده از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه برای صاحبان سهام عدالت صادر شده است. چندی پیش رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت اقتصاد اعلام کرد که حدود ۳۰ میلیون از ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت، روش غیرمستقیم را انتخاب کرده و سهامدار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت شدند و باید افرادی را انتخاب کنند تا به عنوان هیات‌مدیره شرکت‌های مذکور، فعالیت کنند.

بر همین اساس اگر فردی بخواهد در مجامع رای دهد، اولین قدم این است که احراز هویت شود؛ احراز هویتی که از طریق سامانه سجام صورت می‌گیرد. با این حال آخرین آمارها از فوت بیش از سه میلیون مشمول سهام عدالت خبر می‌دهد.

  استان‌های پیشتاز در تیرماه

از 89 هزار و 120 نفری که در تیرماه در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند، استان تهران با 18هزار و 880 نفر ثبت‌نام‌کننده در صدر جدول درخواست‌کنندگان کد معاملاتی قرار دارد. این در حالی است که پایتخت‌نشینان در ماه‌های پایانی سال 99 در رتبه دوم درخواست‌کنندگان قرار داشتند. پس از تهران، اصفهانی‌ها با 6 هزار و 387 نفر رتبه دوم را در اختیار گرفتند. استان‌های خوزستان، کرمان و خراسان رضوی در رتبه‌های بعدی بیشترین ثبت‌نام کد بورسی در چهارمین ماه از سال ۹۹ قرار دارند. در انتهای جدول نیز استان ایلام با 555نفر ثبت‌نام‌کننده در تیرماه قرار دارد.

  سیاستگذاری‌های اثرگذار بر روند بازار

بازار از ابتدای تیر تا پایان این ماه رشد 2/ 12درصدی را تجربه کرده و پشت این رونق دلایل متعددی قرار دارد. ناامیدی از بازارهایی همچون بازار رمزارزها، ارز، طلا و مسکن و مهم‌تر از آن سودآوری شرکت‌های بورسی و کاهش نرخ سود بانک‌ها نسبت به نرخ تورم، سبب شده شاهد ورود نقدینگی تازه به بازار سهام باشیم. همان‌گونه که می‌دانید بارها در گزارش‌های مختلف به طور مفصل به این موضوع پرداخته شده که پتانسیل رشد مجدد قیمت سهام، باعث شده پای سرمایه‌گذارانی که به دلیل سرخوردگی از این بازار خارج شده بودند، با توجه به انتظارات و چشم‌انداز نسبتا مثبتی که تحلیلگران برای این بازار ترسیم می‌کنند دوباره به بورس باز شود.

 به هر روی ورود سرمایه‌گذاران جدید و بالطبع ورود نقدینگی تازه به بازار در کنار مزیت‌هایی که دارد می‌تواند در صورت عدم‌زیرساخت‌های مناسب از سوی سیاستگذاران بورسی دردسرساز شود. شواهد نشان می‌دهد بعد از افت قیمت سهام در بورس تهران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیان کمتری به سهامداران تحمیل کردند. ازاین رو همان‌طور که بارها به آن اشاره شده وقتی مردم به جای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری تصمیم می‌گیرند به صورت مستقیم وارد بازار شوند، اتفاقات غیرمترقبه‌ای رخ می‌دهد. رفتارهای هیجانی سهامداران صفوف فروش را طولانی می‌کند و بازار را از روال طبیعی خارج می‌کند.

در این میان توصیه می‌شود متولیان بازار ضمن استفاده از ظرفیت ایجاد شده بازار تلاش خود را در کنار توسعه عرضی بازار سهام با افزایش عرضه اولیه شرکت‌های بزرگ، افزایش شناوری سهام و دوطرفه کردن بازار، در جهت توسعه بازار بدهی و طراحی ابزارهای جدید بورسی ادامه دهند. به عبارت دیگر اتخاذ چنین سیاست‌هایی می‌تواند موجب افزایش جذابیت نرخ بهره بدون ریسک در بازار سهام، کاهش رشد پول و افزایش شبه‌پول و در نهایت جلوگیری از ابرتورم شود تا علاوه بر حل تنگناهای مالی به روش غیرتورمی، مانع از فرار ناگهانی سرمایه از بازار سهام شود.