۱۵ بازی استراتژیک برتر رایانه‌ای

برترین‌ها: شناخت سبک‌های مختلف و تجربه کردن آن‌ها از مزایایی است که دارندگان رایانه‌های شخصی بیش‌تر از هر فرد دیگری آن را تجربه می‌کنند. قصد دفاع از هیچ پلتفرمی را نداریم، اما باید قبول کرد که به علت نوع کنترل خاص رایانه‌های شخصی و استفاده از موس و کیبرد در کنار دسته ها، این پلتفرم

کد خبر : 4333
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۹ - ۲۰:۳۶
۱۵ بازی استراتژیک برتر رایانه‌ای


برترین‌ها: شناخت سبک‌های مختلف و تجربه کردن آن‌ها از مزایایی است که دارندگان رایانه‌های شخصی بیش‌تر از هر فرد دیگری آن را تجربه می‌کنند. قصد دفاع از هیچ پلتفرمی را نداریم، اما باید قبول کرد که به علت نوع کنترل خاص رایانه‌های شخصی و استفاده از موس و کیبرد در کنار دسته ها، این پلتفرم دوست داشتنی، توانایی اجرا کردن تمامی سبک‌ها را دارد.

اما بی شک یکی از زیباترین و جذاب‌ترین سبک‌هایی که به طور خاص به رایانه‌های شخصی اختصاص داشته اند و با وجود انتشار بر روی کنسول‌های خانگی، هنوز هم برروی رایانه‌های شخصی از بهترین سیستم کنترلی بهره می‌برند، بازی‌های سبک استراتژیک هستند. سبکی که علاوه بر توانایی‌های مورد نیاز در دیگر سبک ها، فکر کردن و برنامه ریزی را بیشتر از همیشه طلب می‌کند.

سبکی که علاوه بر سرگرم کردن، در اکثر مواقع، شبیه به کلاس درسی است که در آن خطا و اشتباه جزایی نابخشودنی ندارد (کجا چنین کلاسی پیدا می‌کنید؟) سبکی که مثل معلمی دوست داشتنی، و به شیوه پدر و مادرها، درس‌های زیادی را به مخاطبانش می‌آموزد. برنامه ریزی، مسئولیت پذیری، درک درست از کنترل منابع و شیوه استفاده از آن ها، تفسیر دقیق ارزش منابع انسانی (و یا چیزی شبیه انسان)، آشنایی با تاریخ و نبرد‌های بزرگ تاریخی، درکی دقیق از تاکتیک‌های نظامی و حتی اموزش مسائل فرهنگی و اجتماعی، از مواردی هستند که یک بازی در سبک استراتژیک می‌تواند به مخاطبانش آموزش دهد؛ و این اموزش، دقیقاً به واسطه ذات تعاملی یک بازی ویدئویی، ارزش و تاثیری به مراتب بیشتر از ادبیات، سینما و حتی (با کمی شجاعت) مدارس کشورمان دارد؛ و به واسطه همین ارزش بالای آموزشی- سرگرمی است که سبک استراتژیک را سبکی مهم و ارزشمند در میان بازی‌های ویدئویی می‌دانیم، سبکی که مخاطبش را وادار به فکر کردن می‌کند.

مقاله پیش رو، بی شک تاثیر پذیرفته از سلیقه نویسنده در انتخاب بازی هاست، اما به یاد داشته باشیم که هدف، به هیچ عنوان ارزش گذاری و یا مقایسه عناوین حاضر در لیست نیست. لیست پیش رو، بیش از ارزش گذاری و مقایسه عناوین مطرح شده، قصد معرفی آن‌ها و ایجاد شناختی هرچند ساده را دارد. شناختی که در مسیر رسیدن به هدف تعیین شده مقاله حرکت می‌کند. به همین جهت، مقاله بدون هیچ گونه رتبه بندی نوشته شده و هیچ یک از بازی‌های موجود در نظر نویسنده، ارزشی بیشتر و یا کمتر از عناوین دیگر ندارند.

Crusader Kings II

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

” شما در ابتدا به عنوان یکی از فرماندهان سرزمین ایرلند غربی برای جنگ با کشور همسایه در قلمروتان آماده جنگ می‌شوید؛ تا این که در یک حادثه و به وسیله حمله یک خرس بزرگ، چند هفته قبل از شروع و درگیری جنگ کشته می‌شوید. در ادامه مجبور هستید تا بازی را با پسر شخصیت اصلی بازی ادامه دهید.

بعد از مرگ و سوزاندن جسد فرمانده سرزمین، متوجه خواهید شد که مردم سرزمین‌تان هنوز به شما وفادار هستند و اصلا لازم نیست به فکر به تجهیز یک ارتش جدید و استخدام مزدوران باشید. در ادامه ارتش شما به پیروزی‌های زیادی دست پیدا خواهد کرد و در نهایت دشمن متجاوز را شکست می‌دهید، اما بعد از چند ماه نبرد جانانه، در یک مبارزه‌ی تن‌به‌تن آسیب جدی به شما وارد می‌شود.

اکنون در اوج بدشانسی و زمانی که پسر‌های شما همگی کم‌سن‌وسال هستند و توانایی رهبری ارتش را ندارند، مادر آن‌ها در نقش ناجی سرزمین وارد می‌شود و عنوان جانشین شما، موظف است تا یکی دیگر از اشراف‌زادگان را به عنوان فرمانده موقت ارتش انتخاب کند. “
شاید در نگاه اول انتظارش را نداشته باشید که داستان یادشده، هیچ ارتباطی با عناوین استراتژیک داسته باشد. کمتر پیش می‌آید که المان داستان و در کل بخش داستانی در بازی‌های استراتژیک نقش مهمی را ایفا کنند. Crusader Kings II بیشتر محبوبیت خود را مدیون روایت داستان است؛ به جرات می‌توان گفت که شیوه داستان‌سرایی در این بازی، یک سروگردن از بازی‌های استراتژیک دیگر بالاتر است. بیشتر حوادث رویداد‌های مهم بازی در طول روایت داستان‌های جالب و جذابی به یکدیگر راه پیدا می‌کنند.

شما قادر خواهید بود که هر زمان از تاریخ را برای شروع بازی انتخاب کنید. نکته دیگر این که فعالیت‌ها و تصمیمات شما در طول بازی، نتیجه نهایی و عواقب کار شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از طرف دیگر ویژگی‌ها و قابلیت‌های کاراکتر‌های مختلف نیز به صورت تصادفی انتخاب می‌شود. مثلاً پادشاه سرزمین اسکاندیناوی در طول یک بازی می‌تواند یک انسان خوب و شجاع باشد و در بازی دیگر امکان دارد یک فرد شراب‌خوار و بی‌مسئولیت که به هیچ وجه به فکر منافع کشور خود نیست.

از طرف دیگر گیم‌پلی و روایت داستان Crusader Kings II، شما را به یاد عناوینی مانند سری Stronghold خواهد انداخت و حس نوستالوژی بازیکنان ایرانی را به این بازی برانگیخته خواهد کرد. شیوه جنگیدن میان امپراطوری‌ها با یکدیگر و استفاده از المان‌های استراتژی یکسان میان این دو بازی، از نکات قابل توجه وجه تشابه میان آن‌ها است.

این همه تنوع و تغییر‌پذیری و همچنین پویا بودن داستان بازی، می‌تواند شما را ساعت‌ها پای بازی بنشاند و به نوعی بزرگ‌ترین نقطه قوت Crusader Kings II را رقم بزند. البته این نکته را فراموش نکنید که برای خبره شدن در Crusader Kings II نیاز به صبر و انگیزه بالا و ساعت‌ها سروکله زدن با گیم‌پلی آن است. قطعا از تجربه این عنوان استراتژی زیبا پشیمان نخواهید شد و متوجه خواهید شد که در جایگاه خودش بازی بسیار شایسته و خوش‌ساختی است.


Endless Legend

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

Endless Legend توسط استودیو امپلیتود (Amplitude Studios) برای رایانه‌های شخصی ویندوزی و سیستم‌عامل مک عرضه و در سال ۲۰۱۴ کمپانی آیسبرگ (Iceberg) وظیفه انتشار این بازی را به عهده گرفت. ماموریت اصلی بازی، به سلطنت رسیدن در جهان «Auriga» است که برای رسیدن به این هدف باید کنترل یکی از هشت نژاد مختلف در بازی را به عهده بگیرید و تلاش خود را برای حکم‌فرمایی مطلق به کار بگیرید.

بازی Endless Legend یا همان «افسانه بی‌پایان»، یک استراتژی فانتزی و بر پایه سیستم نوبتی است که در اصطلاح به سبک ۴X مشهور است. اصطلاح ۴X مربوط به ژانری از بازی‌های استراتژی نوبتی است که با کنترل یک امپراطوری یا حکومت‌های مختلف در طول بازی، کاوش (eXplore)، توسعه (eXpand)، استثمار (eXploit) و منهدم کردن نژاد حریف (eXterminate) صورت می‌گیرد.

مانند بسیاری از بازی‌های استراتژیک دیگر، جریان پیشروی در طول بازی هم از راه سیاست و روابط دیپلماسی با حکومت‌های همسایه صورت می‌گیرد و هم می‌توانید به وسیله جنگ و نبرد‌های بزرگ هدف نهایی خود را عملی کنید. در حین روند بازی و با گذشت زمان، ساخت تکنولوژی‌های جدید و جست‌وجو برای کشف سرزمین‌های جدید و حتی ساخت و گسترش شهر‌های جدید از جمله فعالیت‌هایی است که باید انجام دهید.

بعد از کسب نمرات قابل قبولی مانند ۸۹ از ۱۰۰ از سوی PC Gamer US و ۸ از ۱۰ از سوی گیم‌اسپات، به این نکته پی خواهید برد که Endless Legend یکی از بهترین استراتژی‌های نوبتی در دنیای بازی‌های ویدئویی را در اختیار دارد. یک بازی با محتوای بسیار عمیق و متمایز از سایر بازی‌های هم‌رده خود که همراه با نژاد‌ها و حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی مجذوب کننده، قهرمان‌های مختلف و متنوع، تجربه ناب اکتشاف و کاوش سرزمین‌های داخل بازی و خیلی چیز‌های عالی دیگر؛ توانسته تا یک عنوان زیبا استراتژی را نمایش بگذارد. البته نباید از گرافیک و جلوه‌های بصری خوب بازی در کنار این موارد غافل شد.

Endless Legend تا به این جای کار توانسته است تقریبا ۹ هزار رای مثبت را در فروشگاه استیم به نام خود ثبت کند. جالب است بدانید که این بازی هنگام انتشار با مبلغی در حدود ۳۰ تا ۴۰ به بازار عرضه شد و بعد از فروش و استقبال خوبی که از این بازی به عمل آمد، مشخص شد که با وجود گران‌قیمت بودن بازی، گیمر‌هایی هستند که حاضر به پرداخت چنین مبلغ بالایی برای یک بازی استراتژیک می‌شوند. Endless Legend در بین منتقدین نیز عنوان محبوبی به شمار می‌رود به طوری که میانگین امتیاز ۸۲ درصد را از خودش در متاکریتیک به ثبت رسانده، امتیازی مثبتی که توانسته آن را در جمع بهترین بازی‌های این ژانر قرار دهد.

بازی Endless Legend به حدی با استقبال خوب هواداران به همراه بود که سازندگان این بازی تصمیم گرفتند بسته‌های الحاقی (DLC) متفاوتی را برای نسخه اصلی این بازی عرضه نمایند. بسته‌هایی که همچنان مورد توجه گیمر‌ها قرار گرفت و موفق شد در ادامه این سری را به یکی از محبوب‌ترین بازی‌های ژانر نقش‌آفرینی – استراتژیک تبدیل کند. بسته‌های الحاقی Endless Legend هم‌اکنون از پرفروش‌ترین بازی‌های فروشگاه استیم (Steam) به شمار می‌رود.

در بسته الحاقی Tempest شاهد ظهور یک حکومت جدید به نام Morgawr هستیم که به صورت نیرو‌های اهریمنی در بازی ظاهر می‌شوند. این حکومت از نیرو‌های دریایی بسیار قدرت‌مندی بهره می‌برد و سعی می‌کند هرج و مرج را در سراسر بازی گسترش دهد. Inferno نیز یکی دیگر از بسته‌های الحاقی خوب بازی «افسانه بی‌پایان» بود که شما را با نژادی جدید به نام Kapaku»» آشنا می‌کرد. شخصیت‌های نژادی که بسیار چابک و باهوش هستند و همچنین می‌توانید به وسیله این نژاد، موجوداتی به نام گولم (Golems) را برای انجام کار‌های سخت به خدمت بگیرید.


Sudden Strike ۴

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

هر گاه بحث بازی‌های استراتژی نظامی در میان باشد، قطعا نامی از سری Sudden Strike به عنوان یکی از بهترین‌های این ژانر یاد می‌شود. Sudden Strike یک سری استراتژی همزمان است که در دوران جنگ جهانی دوم رخ می‌دهد و در دهه‌ی ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰ مورد استقبال عمومی قرار گرفته بود.

طرفداران این بازی باید خوشحال باشند که جدیدترین نسخه از این سری محبوب که اتفاقا بهترین آن هم محسوب می‌شود، در سال‌های اخیر برای PC و PS۴ منتشر شد. این بازی در استودیوی کایت گیمز (Kite Games)، واقع در شهر بوداپست کشور مجارستان، ساخته شد و با بازخورد خوب منتقدین همراه بود.

Sudden Strike ۴ شامل چندین سناریو مختلف می‌شد که جبهه‌های مختلف جنگی را با تاکتیک‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد تدارک دیده بود. بخش داستانی بازی همچنین دارای ۲۰ سناریو مختلف در بخش تک نفره بود. بخش تک‌نفره‌ی بازی شامل سه قسمت اصلی است که در طول بازی شما می‌توانستید کنترل یکی از ارتش‌های انگلیس، آمریکا، آلمان و یا شوروی را در اختیار بگیرید. Sudden Strike ۴ نیز در ارائه محتوا بسیار عالی عمل کرده بود و بیش از ۱۰۰ یگان مختلف در بازی وجود داشت. از هواپیما‌های بمب افکن Heinkel He۱۱۱ آلمان و تانک‌های روسی T-۳۴ گرفته تا هواپیمای انگلیسی Hawker Typhoon و تانک Panzerkampfwagen VI Tiger ارتش نازی‌ها.

استراتژی نبرد و شیوه جنگاوری شما، در این بازی اهمیت به‌سزایی دارد. شما توانایی این را دارید که از بین ۹ فرمانده مختلف، یکی را انتخاب کرده و لشکر خود را برای مقابله با دشمنان تقویت و رهبری کنید. در طول بازی باید با استفاده از تاکتیک خود، ابتدا نقاط ضعف دشمن را بیابید و سپس به آن‌ها حمله کنید و محاصره‌شان کنید. همچنین قابلیت Pause یا توقف زمان در Sudden Strike ۴ به شما این امکان را می‌دهد که به بهترین نحو سمت دشمن را آنالیز و بررسی کنید و بتوانید بهترین استفاده را از موقعیت‌های ممکن ببرید.

تمامی جناح‌های جنگی داخل بازی دارای سلاح‌های ویژه و منحصربفرد خود هستند. اما با این وجود، چهار تیپ پیاده‌نظام، تانک، هواپیما و توپخانه در میان تمامی نیرو‌های جنگی حاضر در بازی یکسان است. استفاده و به‌کارگیری این عناصر نظامی، کاملا بستگی به نوع سبک بازی شما و دقت انتخاب و استفاده از آن‌ها دارد. به طور مثال نیرو‌های زرهی و تانک‌ها برای تخریب موانع سنگین و اسحکامات و توپخانه‌ها برای دفاع از تهاجم‌های سنگین دشمن استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه بیشتر بازی‌ها در ژانر استراتژیک از مشکل ضعف گرافیکی رنج می‌برند و در مجموع گرافیک این نوع بازی‌ها پایین است، Sudden Strike ۴ از نظر پردازش گرافیکی عالی عمل کرده است و کیفیت بالایی دارد. بدون در نظر گرفتن طراحی عالی پیش‌زمینه‌های بازی مانند پیاده نظام‌ها، تغییرات آب و هوایی، سازه‌ها و واحد‌های زرهی و انفجاره‌های مهیب، باید گفت که اثرات و افکت‌های صوتی این بازی نیز بسیار عالی کار شده و همه المان‌های صوتی این بازی از صدای سریع مسلسل‌ها گرفته تا آتش توپخانه‌ها و صدا‌های انفجار آن‌ها به زیبایی طراحی شده است.

شاید یکی از نقاط ضعف بازی که باعث آزار بازیکنان شده بود، صدای کارکتر‌های بازی است که فاقد هیجان کافی و گیرایی بود. خب در یک بازی که بخش داستانی حائز اهمیت است، گفتگو‌های میان شخصیت‌های بازی الویت بالایی دارد و این موضوع مایه‌ی تاسف است که عدم ارتباط عمیق میان بازیکنان و کارکتر‌ها برقرار نشود.


Warhammer ۴۰,۰۰۰: Dawn of War II

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

به جرات می‌توان گفت که Warhammer ۴۰,۰۰۰: Dawn of War II یکی از بهترین عناوین استراتژی-نقش‌آفرینی همزمان است که توسط رلیک اینترتینمنت ساخته شده و به وسیله کمپانی به‌یادماندنی THQ برای سیستم‌عامل ویندوز منتشر شد. به گفته سایت گیم‌اسپای، سری Warhammer، یک اثر برتر دورگه از استراتژی‌های همزمان و بازی‌های نقش‌آفرینی است. به جرات می‌توان گفت که این بازی از پیشتازان ژانر عناوین استراتژی-نقش‌آفرینی است و بیشتر بازیکنان علاقه‌مند به این سبک، قطعا با این بازی خاطره‌های زیادی دارند.

این بازی نسبت به عناوین هم‌سبک خود دارای گیم‌پلی متفاوت و تغییرات زیادی است. یکی از این اساسی‌ترین تغییرات نسبت به بازی‌های استراتژیک دیگر، نبود سیستم ساخت‌وساز پایگاه‌ها و ساختمان‌ها و المان‌های مربوط به آن است. همچنین Dawn of War II دارای عناصر ریشه‌ای و قدیمی مربوط به بازی‌های سبک نقش‌آفرینی است.

المان‌هایی از قبیل دریافت ماموریت‌های متنوع، بالا بردن سطح کاربری و یادگیری قابلیت‌های جدید در طول بازی، که همگی آن‌ها را به عنوان ویژگی‌های ژانر نقش‌آفرینی می‌شناسند.

Dawn of War II دارای یک بخش تک نفره به صورت غیرخطی است که در میان سیارات مختلف اتفاق می‌افتاد و شما باید به عنوان یک نیروی ارتش فضایی مستقل با دشمنان به مبارزه بپردازید. هر چند جذابیت بخش تک نفره به پای بخش چندنفره نمی‌رسد، اما این دلیل نمی‌شود که از این بخش غافل شویم. مانند بخش چندنفره، بخش داستانی نیز از گروه‌های مختلفی تشکیل شده است که ادامه به بررسی بعضی از آن‌ها می‌پردازیم.

شاخص‌ترین گروه میان این مبارزان، دسته‌ای از تفنگداران فضایی هستند. در حقیقت این تفنگ‌داران اصلی‌ترین گروه در این بازی هستند و حالت تک نفره بازی نیز در اختیار این گروه قرار گرفته است. سربازانی که این گروه را تشکیل می‌دهند، انسان‌هایی هستند که لباس‌های فضایی پوشیده‌اند و یک اسلحه و شمشیر یا اره برقی در دست دارند. سربازان این گروه از نیرو‌های شاخص و برتر Dawn of War II هستند و پس از سال‌ها نبرد توانسته‌اند در مقابل دشمنان ایستادگی کنند.

«orc» نام یکی دیگر از گروه‌ها است. نکته جالب درباره آن‌ها این که طراحی در نظر گرفته شده orc‌ها کاملا شبیه هم است. اما بر اساس بخش داستانی، orc‌ها از نظر فرهنگ و شیوه زندگی متفاوت هستند. همچنین این گروه پرجمعیت‌ترین جنگنده‌های بازی را تشکیل می‌دهند. با همه این تفاسیر، آن‌ها بسیار جنگ‌طلب هستند و این روحیه جنگندگی، آن‌ها را به زیرمجموعه‌های زیادی تقسیم کرده و آتش جنگ سالهاست که میان آن‌ها شعله‌ور است.

«Elder»‌ها از باستانی‌ترین و بافرهنگ‌ترین نژاد‌های بازی هستند که از پیشرفته‌ترین گروه‌ها نیز محسوب میشوند. سربازان این گروه از سرعت بسیار بالایی برخوردارند و میتوانند ناپدید شوند. در واقع هوش نیرو‌های این نژاد از قدرت بالایی برخوردار است. این گروه هم دارای سلاح‌های گرم هستند هم از سلاح سرد استفاده می‌کنند.

«Tyranids» نام گروه دیگری از موجودات بازی است که بسیارخونخوار و خشن عمل می‌کنند و هر چه را که بر سر راه خود ببینند نابود می‌کنند. اعضای این گروه موجوداتی بیگانه هستند که به غارت و نابودی سیارات دیگر شهرت دارند. سربازان این گروه از ترکیبات بیولوژیکی موجودات مختلف تشکیل شده‌اند و بدن آن‌ها فقط برای جنگیدن و نابود کردن دشمنان‌شان ساخته شده است. همچنین سلاح‌های اعضای این گروه با جسم‌شان ترکیب شده است؛ به عنوان مثال برخی از سربازان این گروه پنجه‌هایی مانند شمشیر دارند. یا اینکه تیر‌هایی که بعضی از اعضای این گروه پرتاب میکنند مثل سلاح‌های دفاعی حیوانات است که از بدن‌شان خارج می‌شود.

در یک کلام، اگر قصد تجربه یک بازی استراتژی فانتزی با رگه‌های نقش‌آفرینی و یک نبرد پرچالش معرکه را دارید، Warhammer ۴۰,۰۰۰: Dawn of War II یک پیشنهاد عالی برای شماست. تجربه ناب میان نژاد‌های گوناگون و فراز و نشیب‌های درگیری‌های چندنفره.


Stronghold Crusader

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

برای بسیاری از ما گیمرها، واژه اعتیاد در دنیای بازی‌های رایانه‌ای و به ویژه ژانر استراتژیک با سری بازی‌های Stronghold معنا شده بود. برای جامعه‌ای که با سبک استراتژی زیاد آشنا نبود، گیم‌پلی این بازی با بسیاری از بازی‌های هم‌نسل خودش فرق داشت. دیالوگ‌های فارسی‌سازشده که با شنیدن هر یک از آنها، یک دنیا نوستالوژی برای طرفداران‌اش زنده می‌شد.

محیط و گیم‌پلی بازی بسیار ساده طراحی شده بود، ولی تمام جزئیات نظامی و سیاسی در محیط بازی مشهود بود. حتی گرافیک معمولی بازی هم باعث نمی‌شد تا از بازی دلسرد شوید. بازی‌های زیادی در ژانر‌های مختلف هستند که طرفداران‌شان انتظار نسخه‌های بازسازی‌شده آن‌ها را می‌کشند که قطعا سری Stronghold همیشه پای ثابت آن‌ها بوده است. بعید است که این مجموعه بازسازی شود و بتوانیم دوباره دیالوگ معروف «سرباز کماندار عرب» را بشنویم!

یادم است که کتاب‌های تاریخ دوران مدرسه را می‌خواندیم و بعضی از اتفاق‌های آن‌ها را در این مدل بازی‌ها پیدا می‌کردیم. جهان بازی Stronghold هم تقریبا همچین حس و حالی را داشت، به تصویر کشیدن دنیای زیبای اروپای شرقی و خاورمیانه و پرداخت به موضوع یکی از بزرگترین نبرد‌های تاریخ بشر، یعنی جنگ‌های صلیبی. داستان نبرد میان مسیحیان و مسلمانان که مقصد نهایی‌اش فتح سرزمین مقدس بود.

اجازه دهید کمی به محیط بازی بپردازیم. بازی مانند دیگر عناوین مطرح آن روزها، یک نبرد استراتژی هم‌زمان بود. شما هم می‌توانستید یک حاکم ستمگر باشید که به وسیله زور و تهدید بر مردم سرزمین‌تان حکومت می‌کنید یا این که کمی سیاست به خرج دهید و با دلسوزی و مهربانی آن‌ها را در اختیار کامل خود درآورید. عجیب است که چطور یک بازی در حدود ۱۵ سال پیش توانسته تا اینقدر خلاقانه عمل کند.

یکی از ویژگی‌های مهم دیگر بازی، شیوه حکومت و پادشاهی بود. همه ما بازی‌های استراتژیک زیادی را تجربه کردیم و می‌دانیم که ساختن یک ارتش قدرتمند از ارکان اصلی این ژانر بازی است. ماجرا در Stronghold اینگونه نبود و علاوه بر تشکیلات نظامی و قدرت‌های تدافعی، شما باید به فکر ساختن یک اقتصاد روبه رشد و روابط دیپلماسی با سایر سرزمین‌ها باشید.

اینکه بازی را چگونه شروع کنید و پایه‌های حکومت خود را بر چه چیز‌هایی بنا کنید، کاملا به تصمیم‌های خودتان بستگی دارد. شما در ابتدای بازی این فرصت را داشتید که از میان سربازان و نیرو‌های نظامی و یا مواد اولیه و پول موردنیاز، یکی را انتخاب کنید. در اختیار داشتن سربازان و پشتیبانی نظامی در ابتدای بازی، برای کسانی که قصد حمله به سایر حکومت‌ها را داشتند، مورد بسیار مناسبی به نظر می‌آمد.پ

اینکه بازی را چگونه شروع می‌کردید زیاد مهم نبود، شما باید همیشه دو کار اولیه را در الویت خود قرار می‌دادید؛ یکی این که انبار مشخصی را برای نگاه داشتن مواد خام درست کنید و دیگری تولید یک انبار مواد غذایی بود. خب طبیعی است که شما برای هر فعالیت و یا ساخت‌وسازی نیاز به به منابع خام دارید و باید این منابع را در جایی نگه‌داری کنید. قطعا نیروی انسانی نیز نیاز به مواد غذایی دارد. انبارداری و نگرش «ذخیره‌سازی مواد اولیه» یکی از حیاتی‌ترین قسمت‌های Stronghold بود.

از دیگر المان‌های شگفت‌انگیز Stronghold، سیستم دریافت و پرداخت مالیات بود. برای گرفتن مالیات شما چندین گزینه پیش رو داشتید؛ یکی این که اصلا مالیاتی نگیرید که در این حالت مردم سرزمین را خوشحال می‌کنید. حالت دیگر این بود که مالیات سنگینی تعریف کنید که طبیعی است مردم برای پرداخت آن به مشکل می‌خوردند. البته ایجاد بنا‌های تفریحی مانند بار و یا پارک می‌توانست تا حدی مردم را راضی نگه دارد.

ساختن ارتش در Stronghold لذت دیگری داشت. شما باید تمام وسایل سپاه را خودتان تامین کنید. طبیعی است که برای ساخت شمشیر و نیزه نیاز به آهن و فولاد خواهید داشت. اینجاست که باید معادن استخراج آهن را برپا کنید و در کنارش به فکر ساختن کارگاه ساخت سلاح و زره باشید. همچنین برای ساختن دژ مستحکم و قلعه خود باید یک معدن سنگ را کشف کنید و همه این منابع را در همان انبار مواد اولیه ذخیره کنید.

طرفداران سری Stronghold می‌دانند که نوشتن از این اثر ماندگار به همین راحتی‌ها نیست و چندین مقاله نیاز است تا از خاطره‌ها و نقاط قدرت این بازی بیشتر بنویسیم. ولی همین قدر کافی است تا بدانید مجموعه Stronghold از بازی‌های استراتژیک خوش‌ساخت بوده است. هرچند که بازی در وب‌سایت‌های مختلف نمرات بالایی دریافت نکرد، اما در خاطرات گیمر‌های ایرانی به عنوان یکی از بازی‌های خوب و خاطره‌انگیز یاد می‌شود.


HomeWorld

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Relic Entertainment

ناشر: Sierra Studios

سال انتشار: ۱۹۹۹

این عنوان را می‌توان جزو عناوینی دانست که پایه و اساس شکل گیری یک استدیو خلاق و سبک بازی سازی آن‌ها را می‌سازد. عنوان Homeworld اولین ساخته استدیو خوشنام و موفق این روزها، یعنی استدیو Relic Entertainment است. یک بازی کاملاً استاندارد در سبک استراتژی همزمان که داستان جست و جوی بازماندگان سیاره Kharak به دنبال خانه‌ای جدید را روایت می‌کند.

مردم ساکن سیاره Kharak که با نام کوشان شناخته می‌شوند. پس از یافتن یک کشتی فضایی باستانی، به ماهیت اصلی و سیاره‌ای که روزی خانه‌شان بوده پی می‌برند. این کشف جدید، قبایل سیاره را متحد می‌کند تا به هر نحوی شده به سیاره مادری‌شان بازگردند. پس از گذشت یک قرن، کوشان‌ها موفق می‌شوند با ساخت یک کشتی مادر و دست یافتن به تکنولوژی هایپر اسپیس، توانایی سفر‌های فضایی را به دست بیاورند. کشتی مادر توانایی حمل ۶۰۰۰۰۰ (ششصد هزار) مسافر را دارد، اما کوشان‌ها از توانایی هایشان مطمئن نیستد. به این ترتیب، ناوگان کوشان‌ها برای اولین سفر فضایی که یک آزمایش است آماده می‌شود، اما پس از اولین تله‌پورت، کاپیتان ناوگان، دکتر Karan S’jet متوجه می‌شود که به جای کشتی پشتیبان در مقصد، ناوگانی متخاصم از نژاد فضایی دیگری در انتظارشان است.

پس از شکست دادن مهاجمان فضایی، ناوگان کوشان به سیاره Kharak بازمی‌گردند تا خانه‌شان را نابود شده توسط نژادی بیگانه تماشا کنند. پس از این واقعه است که ساکنان کشتی مادر، به فرماندهی دکتر S’jet سفری پر خطر و پر ماجرا را برای رسیدن به خانه مادری مردم کوشان، یعنی سیاره Hiigara آغاز می‌کنند.

آن چه که Homeworld را تبدیل به بازی دوست داشنی و موفقی می‌کند، محیط کاملاً سه بعدی بازی و امکان حرکت در تمامی جهت‌ها بود.

همانطور که مشخص است، Homeworld در بخش داستانی بسیار غنی و جذاب دنبال می‌شود و بخش تکنفره پر و پیمانی دارد. این بخش از ۱۶ مرحله اصلی تشکیل شده که در در هر مرحله از آن، هدف‌هایی پیرو داستان بازی برای به انجام رساندن تعیین می‌شوند. گیم پلی، به سبک بازی‌های استراتژیک همزمان در جمع اوری منابع، کنترل آن ها، ساخت یک ناوگان فضایی و سپس حمله به دشمن و دستیابی به اهداف مشخص شده خلاصه می‌شود. اما آن چه که Homeworld را تبدیل به بازی دوست داشتنی و موفقی می‌کند، محیط کاملاً سه بعدی بازی و امکان حرکت در تمامی جهت‌ها بود.

Homeworld، ساخته زیبای استدیو Relic Entertainmen به علت ساختار پیوسته مراحل بخش یکنفره، فضای سه بعدی و گرافیک چشم نواز بازی در خلق فضا مورد ستایش منتقدان قرار گرفت، به عقیده بسیاری از منتقدان، Homeworld و ساختار پیوسته مراحلش در کنار محیط کاملاً سه بعدی، انقلابی در سبک استراتژی همزمان ایجاد کردند. نسخه ریمستر شده این بازی زیبا در سال ۲۰۱۵ منتشر شد که حاوی دو نسخه ابتدایی سری است و توانسته امتیاز بسیار خوب ۸۶ را در سایت متاکریتیک به ثبت برساند.


Rise Of Nations

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Big Huge Games

ناشر: Microsoft Game Studios

سال انتشار: ۲۰۰۳

پیدایش تمدن‌ها و دنبال کردن سیر تاریخی تحولات آن‌ها تا نقطه‌ای که در آن حضور داریم، یکی از زیباترین تجربیاتی است که بازی‌های ویدئویی در اختیارمان قرار داده‌اند. بازی زیبا و دوست داشتنی Rise of Nations یکی از معدود عناوینی است که توانسته چنین تجربه‌ای را در سبک استراتژیک همزمان خلق کند. این بازی دوست داشتنی که در کشور خودمان هم طرفداران بسیار زیادی دارد، با الگو برداری از سری Civilization و مخلوط کردن المان‌های یک بازی استراتژیک نوبنی با سبک همزمان، توانست به یکی از بهترین بازی‌های ساخته شده در سبک استراتژیک بدل شود. این عنوان بیش از ۱۸ تمدن مختلف را شامل می‌شد که در هشت دوره تاریخی متوالی رشد کرده و به کمال می‌رسیدند.

گیم پلی بازی، تاکید ویژه‌ای بر موضوع قلمرو داشت. محدوده نزدیک به سکونتگاه مرکزی بازیکنان، به عنوان قلمرو اصلی ان‌ها شناخته می‌شد. این قلمرو به وسیله ساخت شهرها، قلعه ها، پیشرفت تکنولوژی در درخت تکنولوژی بازی، جنگیدن و یافتن منابع گسترش پیدا می‌کرد و می‌توانست منابع و ثروت بیشتری برای تمدن مورد نظر به ارمغان بیاورد.

یکی از جذاب‌ترین عناصر بازی، موضوع اصطحلاک بود، با وارد شدن نیرو‌های بیگانه به مرز‌های قلمرو تمدنی دیگر، اصطحلاک برروی نیرو‌های دشمن اثر می‌کرد، به این صورت که اگر نیرویی بدون پشتیبان در مرز‌های دشمن باقی می‌ماند، به مرور زمان سلامتی خود را از دست می‌داد. این موضوع ساده، نبرد‌های بازی را بسیار جذاب و البته تاکتیکی می‌کرد.

هر ۱۸ تمدن متفاوت در Rise of Nations در هر هشت دوره زمانی مختلف قابل بازی بودند و درست همانند سری Civilization هر تمدن نیرو‌های مختص به خود را بر اساس ویژگی‌های فرهنگی و تاریخی در اختیار داشت. همچنین از ویژگی‌های خاص گیم پلی، می‌توان به تمرکز بازی به سه موضوع دفاع، حمله و اقتصاد اشاره کرد. نیروی اقتصاد و کنترل منابع یکی از مهمترین و در حقیقت نیرو محرکه اصلی تمدن شما بود. به صورتی که به هیچ عنوان نمی‌توانستید با اقتصادی شکست خورده پیروز جنگی نابرابر با تمدنی قدرتمندتر در زمینه اقتصادی باشید (چقدر آشنا!).

همچنین همچون بازی کهن شطرنج، در Rise of Nations برنامه ریزی و اینده نگری نقش بسیار مهمی داشت، چرا که یک حرکت اشتباه در مراحل ابتدایی بازی می‌توانست عواقبی جبران ناپذیر در سال‌های بعدی و دوره‌های تاریخی بعدی داشته باشد. به عنوان مثال، احداث و پایه گذاری یک شهر در مناطقی که فاقد منابع مناسب بودند، به بهانه دور بودن از دیگران و جلوگیری از جنگ، بی شک باعث باخت شما می‌شد، چرا که کمبود منابع، با بیشتر شدن جمعیت و نیاز‌های شهر، وقایعی همچون کمبود ارتش، نیروی دفاعی و در انتها نابود شدن تمدنی باستانی را موجب می‌شد.

بازی بزرگی که توانست استاندارد‌های بسیاری را وارد سبک استراتژی همزمان کند و تاثیر زیادی بر بازی‌های بعد از خود داشته باشد.

Rise of Nations توسط یکی از خالقان اصلی Civilization ۲ یعنی آقای Brian Reynolds طراحی و ساخته شد، حضور Brian Reynolds وجود شباهت‌های بسیار این عنوان با سری دوست داشتنی تمدن را توضیح می‌دهد، اما نکته مهم این است که آقای رینولدز توانست المان‌های اصلی یک بازی کاملاً نوبتی، مثل قلمرو، اصطحلاک، ساخت عجایب، مبارزات مبتنی بر شرایط زمین و گذر زمان را در قالب یک بازی همزمان بهینه سازی کند.

این موضوع مهم، به قدری تاثیر گذار و پر اهمیت است که به سادگی، Rise of Nations را تبدیل به یکی از بهترین بازی‌های استراتژیک تاریخ کند. بازی بزرگی که توانست استاندارد‌های بسیاری را وارد سبک استراتژی همزمان کند و تاثیر زیادی بر بازی‌های بعد از خود داشته باشد.

استقبال از Rise of Nations به قدری خوب بود که تیم سازنده بسته‌های الحاقی و نسخه‌های متفاوتی را بر اساس آن منتشر کند، بسته‌هایی که عناصر افسانه‌ای را به بازی می‌افزود. همچنین نسخه‌ای کامل از بازی با نام Extended Edition در سال ۲۰۱۴ در استیم منتشر شد که بهبود‌های گرافیکی بسیاری را شامل می‌شد. سری Rise of Nations به طور کلی بیش از یک میلیون نسخه فروش داشته است. لازم به ذکر است که پس از ورشکستگی ۳۸ Studios (صاحب امتیاز سری) امتیاز ساخت سری به دست مایکروسافت افتاده است.


Age Of Empires II

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Ensemble Studios

ناشر: Microsoft Game Studios

سال انتشار: ۱۹۹۹

عصر پادشاهان، یکی از ان عناوینی است که فراموش کردنش برای ما ایرانی‌ها کار سختی است. سری زیبا و جذابی که به علت المان‌های خاص گیم پلی و ایجاد تغییراتی بنیادین در سبک استراتژیک همزمان، توانست نامش را به عنوان یکی از مهم‌ترین بازی‌های سبک ماندگار کند.

پس از موفقیت چشم گیر نسخه اول این سری، سازندگان دست به ساخت دومین نسخه زدند، با توجه به اینکه موتور بازی سازی یکسانی در ساخت نسخه دوم به کار برده میشد، انتظار می‌رفت که روند ساخت کوتاه‌تر از حد معمول باشد، اما به علت وجود مشکلاتی در بازی، روند ساخت نسخه دوم یک سال بیشتر از حد انتظار به طول انجامید و این درحالی بود که مشکلات ذکر شده در نسخه نهایی هم وجود داشتند.

Age of Empires II بر روی ساخت و احداث شهر‌ها متمرکز بود، بازیکنان همانند هر بازی دیگری در سبک استراتژی همزمان، با جمع اوری منابع اقدام به گسترش شهر‌ها و سپس ساخت ارتش می‌کردند و در نهایت با حمله کردن به دشمنان ان‌ها را شکست می‌دادند، اما موضوع مهم در رابطه با Age of Empires II وجود تجارت در بازی بود. ناوگان‌های تجاری و کاروان‌ها نقشی بسیار مهم در بازی ایفا می‌کردند.

از آن جایی که طلا به عنوان اصلی‌ترین منبع بازی، می‌توانست برای به دست اوردن دیگر منابع مبادله شود، به دست اوردن این فلز گرانبها در بازی بسیار اهمیت پیدا می‌کرد. به دنبال این موضوع، تجارت خانه‌ها (Market) و بندرگاه‌ها مناطقی بودند که شما در ان‌ها امکان خرید کردن داشتید، همچنین تجار حاضر در این مکان ها، می‌توانستند با تمدن‌های دیگر ارتباط برقرار کرده و تجارت بپردازند.

هر مسیر تجاری سودی مشخص را برایتان به ارمغان می‌اورد که به محض رسیدن کاروان تجاری به بندر یا تجارتخانه مستقیم به جیبتان واریز می‌شد، مسیر‌های تجاری را برای اولین بار شما تعیین می‌کردید، اما پس از یک بار، بازی به طورخودکار به تجارت ادامه می‌داد، یکی از مسائل جالب در رابطه با تجارت این بود که کاروان‌های تجاری شما می‌توانستند با تجارتخانه و یا بندرگاه‌های نیرو‌های دشمن هم ارتباط برقرار کرده و تجارت کنند، اما این نوع تجارت خطراتی مثل حمله نیرو‌های دشمن به محموله‌های تجاری را به همراه داشت.

گیم پلی بازی تمامی استاندارد‌های لازم در سبک را داشت و در کنار آن با وارد کردن مواردی همچون تجارت و دوره‌های تاریخی و عنصر مهم پیشرفت کردن، استاندارد‌های جدیدی را به سبک استراتژی اضافه می‌کرد.

گیم پلی بازی تمامی استاندارد‌های لازم در سبک را داشت و در کنار آن با وارد کردن مواردی همچون تجارت و دوره‌های تاریخی و عنصر مهم پیشرفت کردن، استاندارد‌های جدیدی را به سبک استراتژی اضافه می‌کرد. Age of Empires II شامل دوره‌های عصر تاریک یا قرون وسطی، عصر فئودالی، عصر قلعه یا اواخر قرون وسطی و عصر پادشاهی میشد و در نهایت با رسیدن به دوره رنسانس پایان می‌پذیرفت.

در کنار این پنج دوره، بازی ۱۳ تمدن متفاوت را شامل می‌شد که هریک ویژگی‌های خاصی را به همراه داشتند. Age of Empires II علاوه بر اعصار گوناگون، پنج بخش تکنفره مجزا داشت که هریک بر اساس وقایع تاریخی ساخته و در بازی قرار داده شده بودند.

در این بخش‌های تکنفره شما در نقش رهبران بزرگ قرار می‌گرفتید و در وقایع مهمی در طول تاریخ جهان نقش آفرینی می‌کردید. این وقایع قیام ویلیام والاس، قهرمان اسکاتلندی برای رسیدن به آزادی در مقابل نیرو‌های بریتانیا، جنگ بزرگ و خونین چنگیزخان مغول و هجومش به آسیا و اروپا، قیام فردریک بارباروسا (فردریک اول، پادشاه روم)، دفاع جانانه صلاح الدین ایوبی، رهبر مسلمانان در جنگ‌های صلیبی از اورشلیم و در نهایت مبارزات ژان-دارک را شامل می‌شدند.

گیم پلی جذاب و دوست داشتنی و البته اعتیاد آور سری، در کنار بخش تکنفره غنی و جذاب، حالت‌های مختلف بازی، و همچنین بهبود‌های عظیمی که بازی نسبت به نسخه قبلی خود داشت، باعث شد که این عنوان موفق به فروش دومیلیون کپی شود و بازخور‌هایی مثبت را از سوی منتقدان و مخاطبان دریافت کند. موفقیت چشم گیر Age of Empires II این بازی را به یکی از به یاد ماندنی‌ترین بازی‌های سبک و یکی از عناوین کلاسیک در میان بازی‌های ویدئویی بدل کرده است. بازی زیبایی که حتی با گذشت ۱۸ سال، هنوز هم ارزشمند و دوست داشتنی است. لازم است اشاره کنم که در سال نسخه HD و بهبود یافته این عنوان زیبا در سال ۲۰۱۳ برای رایانه‌های شخصی منتشر شده است.


Command & Conquer

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Westwood Studios

ناشر: Virgin Interactive Entertainment

سال انتشار: ۱۹۹۵

سری Command & Conquer یکی از به یاد ماندنی‌ترین بازی‌های سبک استراتژیک است، داستان زیبا و میان پرده‌های زنده بازی، در کنار گیم پلی جذاب و سبک‌های متفاوتی که جناح‌های مختلف برای پیروزی در پیش می‌گرفتند، این بازی را به یکی از زیباترین بازی‌های سبک استراتژیک تبدیل کرده است. در تاریخی متفاوت با دنیای ما و پس از برخورد یک شهاب سنگ به زمین، در خاک ایتالیا، ماده‌ای ناشناخته به نام تایبریوم که قدرتی بسیار دارد، بر روی سطح زمین ظاهر می‌شود.

در همین بین، محفلی مخفی و باستانی با نام Brotherhood Of Nod مدعی می‌شود که راه استفاه از این ماده را یافته و می‌تواند با استفاده از ان به پیشرفت علم و تکنولوژی کمک کند. این انجمن مخفی طی مدتی کوتاه، کنترل بیش از ۵۰ درصد از تایبریوم را به دست می‌گیرد. در این بین، یک حلمه تروریستی ساختمان تجارت جهانی در وین را هدف قرار می‌دهد.

طبق اطلاعات به دست آمده، به نظر می‌رسد که Brotherhood Of Nod مسئول این حمله باشد، به همین دلیل شورای امنیت سازمان ملل به فکر مبارزه با این انجمن افتاده و دست به تشکیل نیرویی بین المللی می‌زند تا در مقابل Brotherhood Of Nod ایستادگی کند. اما انجمن هم بیکار ننشسته و پیروان بسیاری را در اختیار دارد، همچنین رهبر مرموز این نیروها، فرمانده کین، با هوش و نقشه‌های شومش، سرنوشت عجیبی را برای جهان در نظر گرفته است.

داستان بازی در دو بخش تکنفره مجزای بازی، که در یکی از آن‌ها کنترل Global Defense Initiative و در دیگری کنترل Brotherhood Of Nod را بر عهده می‌گیرید دنبال می‌شود.

داستان بازی در دو بخش تکنفره مجزای بازی، که در یکی از آن‌ها کنترل Global Defense Initiative و در دیگری کنترل Brotherhood Of Nod را بر عهده می‌گیرید دنبال می‌شود. بخش داستانی به طور خاص توسط فیلم‌های کوتاهی که به عنوان میان پرده نمایش داده می‌شوند روایت می‌شود، این فیلم‌های زیبا، توسط دست اندر کاران استدیو Westwood تهیه و حتی بازی شده اند و در این میان، فقط یک بازیگر حرفه‌ای، یعنی Joseph D. Kucan، نقش فرمانده نیرو‌های Brotherhood Of Nod را برعهده دارد.

این میان پرده‌های زیبا و به یادماندنی از عوامل بودند که سری C&C را خاطره انگیز و ماندگار کردند. اما Command & Conquer در کنار داستان زیبا و پر کشش، در بخش گیم پلی هم عالی ظاهر شده بود. در این بازی پس از احداث یک مرکز فرماندهی، جمع اوری تنها منبع مورد نیاز برای پیشرفت، یعنی تایبریوم مورد اهمیت قرار می‌گرفت. بازیکنان با جمع اوری تایبرویم باید به ساخت نیرو‌های جدید، ساختمان‌ها و پیشرفت تکنولوژی دست می‌زدند.

بازی دو جناح کلی را شامل می‌شد که هریک ویژگی‌های متفاوتی داشنتند، Global Defense Initiative نیرو‌هایی گران قیمت و بسیار قدرتمند و مقاوم را در اختیار داشت که برای حملاتی کشنده و برنامه ریزی شده مناسب بودند. در مقابل Brotherhood Of Nod از نیرو‌هایی پرتعداد، اما بسیار ارزان استفاده می‌کرد که با جنگ‌های نامنظم قصد تخریب دشمن را داشتند. ایجاد دو نوع گیم پلی کاملاً متفاوت در دو جناح متفاوت جنگ، باعث می‌شد که گیم پلی بازی از تنوع بسیاری برخورداد باشد.

همچنین نسخه اصلی بازی در سال ۱۹۹۵ بخش چندنفره‌ای را شامل می‌شد که از ۴ نفر به طور همزمان پشتیبانی می‌کرد. Command & Conquer با دریافت امتیاز ۹۴ از متاکریتیک نشان داد که بازخورد‌هایی بسیار مثبت را از سمت منتقدان دریافت کرده است، همچین فروش سه میلیون نسخه‌ای بازی، نشان دهنده موفقیت بی مثال این عنوان در میان بازی‌بازهاست.


Total War: Rome

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: The Creative Assembly

ناشر: Activision

سال انتشار: ۲۰۰۴

Total War: Rome به عنوان نماینده کلی سری Total War در این لیست حضور دارد. سری بی مثالی که با ادغام کردن دو زیر سبک استراتژی همزمان و نوبتی، توانست به فرمولی بی مثال دست پیدا کند. فرمولی که با منتشر شدن چندین و چند عنوان متفاوت، همچنان موفق و دوست داشتنی و حتی در مواقعی تازه ظاهر می‌شود. اما در میان همه نسخه‌های سری، Rome به واسطه مشخصات خاص گیم پلی و همچنین بهره بردن از شرایط تاریخی خاص، توانست به یکی از محبوب‌ترین‌های سری بدل شود.

بازی وقایع تاریخی مهمی در سال‌های پایانی جمهوری رم و سال‌های ابتدایی آغاز امپراطوری روم را شامل می‌شود. وقایعی که منجر به جنگ‌هایی تاریخی شدند که بسیاری از آن‌ها در بازی بازسازی شده‌اند. Total War: Rome در بخش کمپین شما را در نقش یکی از سه خانواده بزرگ روم قرار می‌دهد، هریک از این سه خانواده اهداف، ساختمان ها، صفات و در نهایت ابزار‌هایی خاص را در اختیار دارند که ان‌ها را در راه رسیدن به امپراطوری روم مورد استفاده قرار می‌دهند.

گیم پلی بازی به دو بخش متفاوت تقسیم می‌شود، در حالت عادی، بازی به مانند عناوین نوبتی، نقشه بزرگی را در اختیارتان قرار می‌دهد، فعالیت‌های سیاسی، ساخت و پیشرفت شهر و همچنین حرکات ارتش شما در این حالت کنترل می‌شود. اما با برخورد دو ارتش به یکدیگر، بازی وارد حالت کاملاً همزمان شده و نبردی بزرگ را پیش رویتان قرار می‌دهد، در طی این نبردها، شما کنترل تمامی نیرو‌های حاضر در جنگ را برعهده می‌گیرید، سرعت‌های متفاوت در حرکت کردن، فرمان‌های بسیار دقیق و پیچیده و مبارزات کاملاً تاکتیکی بازی در حالت همزمان، نبرد‌های Total War: Rome را یکی از به یاد ماندنی‌ترین نبرد‌های استراتژیک تبدیل می‌کردند.

بازی وقایع تاریخی مهمی در سال‌های پایانی جمهوری رم و سال‌های ابتدایی آغاز امپراطوری روم را شامل می‌شود. وقایعی که منجر به جنگ‌هایی تاریخی شدند که بسیاری از آن‌ها در بازی بازسازی شده‌اند.

اما بازی در بخش نوبتی هم بسیار وسیع و جذاب بود. در این بخش علاوه بر فعالیت‌های سیاسی، مانند فرستادن جاسوس یا قاتل به شهر دشمن، فرستادن دیپلمات برای مصالحه و مذاکره، باید شهر‌ها را کنترل کرده و سلامت و شادی مردم را در کنار قدرت بخشیدن به ارتش خودتان حفظ می‌کردید. شهر‌ها ساختمان‌های متفاوتی را شامل می‌شدند که همگی قابلیت ارتقا داشتند.

ساختمان‌هایی مثل دانشگاه که تضمین کننده پیشرفت علمی شما در طول بازی بودند؛ و یا ساختمان‌هایی مثل آمفی تئاتر‌ها یا معابد که موجب شادی مردم می‌شدند، همچنین احداث دیوار‌ها و قلعه‌ها استحکامات شهر و در نتیجه قدرت دفاعی آن را افزایش می‌داد. با پیشرفت شهر‌ها و قوی‌تر شدن ارتش، حمله کردن و به دست گرفتن شهر‌های دشمن مدنظر قرار می‌گرفت. در صورت داشتن شهر‌های بیشتر، کنترل مالیات و راضی نگه داشتن مردم از شرایط به وظایف شما افزوده می‌شد، چرا که در صورت نارضایتی مردم، می‌بایست با شورش‌ها مقابله می‌کردید.

Total War: Rome از آن دست بازی‌هایی بود که توانست موارد بسیار زیادی را به بازی‌های سبک استراتژیک اضافه کند، مواردی که هم پایه و اساس سری را شکل داد و هم تاثیرات بسیاری بر دیگر عناوین سبک استراتژیک گذاشت. موفقیت این عنوان اینده سری Total War را تضمین کرد و همچنین باعث شد که در سال ۲۰۱۲ شاهد انتشار دومین نسخه از عنوان Total War: Rome باشیم. نسخه‌ای که نتوانست موفقیت بازی قبلی را تکرار کرده و امتیاز متای ۷۶ را کسب کرد.


XCom ۲

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Firaxis Games

ناشر: ۲ K Games

سال انتشار: ۲۰۱۶

بعد از موفقیت دور از انتظار عنوان نه چندان بزرگ X-Com: Enemy Unknown، شماره دوم از این سری پا به عرصه گذاشت تا تبدیل به یکی از بهترین بازی‌های حال حاضر سبک استراتژیک شود. یک استراتزیک نوبتی و درست و حسابی دیگر از استدیو Firaxis Games که در طول سال‌های گذشته ثابت کرده، تاج پادشاهی این سبک را برسر نهاده است. XCom ۲ برپایه جنگ‌های نامنظم و کاملاً تاکتیکی و تعداد نفرات بسیار کم ساخته شده است. گیم پلی کاملاً تاکتیکی و نوبتی بازی، در کنار حالتی خارج از مبارزه که شما را برای ساخت و پرداخت مناسبات لازم هر نبرد آزاد می‌گذارد کامل می‌شود.

داستان بازی وقایعی در سال ۲۰۳۵ را روایت می‌کند. زمانی که پس از وقایع X-Com: Enemy Unknown و خیانت شورای ملل به نیرو‌های XCom این سازمان حالا تبدیل به نیرویی کوچک شده که مقاوت‌هایی را در مقابل بیگانگان از خود نشان می‌دهند. زمین حالا توسط نیرو‌های مهاجم بیگانه کنترل شده و نیرو‌های XCom یا کشته شده، یا پنهان شده و یا به شکل گروه‌هایی کوچک در حال مقاومت هستند. بازی از جایی اغاز می‌شود که یکی از گروه‌های کوچک مقاومت موفق می‌شوند “فرمانده” را از دست نیرو‌های بیگانه نجات داده و با دزدیدن یک منبع انرژی، مرکز فرماندهی avenger را دوباره راه اندازی کنند. به این ترتیب، شما در نقش فرمانده قرار می‌گیرید تا با نبرد‌هایی کوچک، خرابکارانه و بزن در رو گونه، حساب بیگانگان را کف دستشان بگذارید.

XCom ۲ با وارد کردن المان‌های نقش افرینی و استفاده از عناصر اصلی سبک تاکیتک نوبتی، توانست به موفقیت چشم گیری دست پیدا کند.

XCom ۲ با بهبود‌هایی که در نسخه دوم ایجاد شده بود، درخشید و توانست به یکی از بهترین‌های سال ۲۰۱۶ تبدیل شود. گیم پلی بازی به دو بخش تقسیم می‌شود. در بخش ابتدایی شما در مرکز فرماندهی Avenger حضور دارید و باید به ارتقا سلاح ها، ابزارها، شخصی سازی نیرو‌ها و تمرین دادن ان‌ها برای بهتر شدن بپردازید. در این بخش مشخص می‌شود که هر یک از نیرو‌ها کلاسی مشخص داشته و توانایی‌های متفاوتی در نبرد از خود نشان می‌دهند، به همین دلیل، انتخاب سلاح مناسب و استفاده درست از توانایی سرباز‌ها نقش بسیار مهمی در بازی دارد.

پس از خروج از Avenger و وارد شدن به میدان نبرد، بازی یکی دیگر از قابلیت هایش را نمایش می‌دهد، هر سرباز، درست همانند دنیای واقعی، اهمیت بسیاری برایتان خواهد داشت، کسب امتیاز تجربه و پیشرفت کردن توسط ان‌ها باعث می‌شود که جان هر سرباز اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. با این حال، می‌توانید در مواقع حساس و در صورت زخمی شدن نیروها، به کمک نیروی دیگری او را از میدان نبرد خارج کنید. با کشته شدن نیرو‌ها هم می‌توانید به وسیله برگردان جسد او، ابزار‌ها و سلاح هایش را بازیابی کنید. در این نسخه همچنین برای اولین بار شاهد وجود هداف جانبی در طی ماموریت‌ها هستیم، ماموریت‌هایی که به علت تکیه تاکتیکی بازی، نقشه هایشان به صورت کاملاً تصادفی ساخته می‌شود، به این ترتیب، شناخت محل عملیات و ساختمان‌ها قبل از هرگونه درگیری نقشی مهم دارد. این موضوع تنوع بازی را به شدت افزایش داده و باعث می‌شود که ماموریت‌ها در هر بار تکرار بازی کاملاً متفاوت به نظر برسند.

XCom ۲ با وارد کردن المان‌های نقش افرینی و استفاده از عناصر اصلی سبک تاکیتک نوبتی، توانست به موفقیت چشم گیری دست پیدا کند. امکان Loot کردن دشمنان، کسب امتیاز تجربه و پیشرفت کردن در طول بازی، XCom ۲ را به عنوان کاملاً متفاوت تبدیل کرده است. این بازی با بازخورد‌های بسیار مثبت از سوی منتقدان رو به رو شد، استقبال بسیار از این عنوان باعث شد تا سازندگان بسته الحاقی War of the Chosen که امکانات و نیرو‌های بسیاری را به بازی اضافه می‌کند را برای انتشار در سال ۲۰۱۷ در نظر داشته باشند.


Company Of Heroes ۲

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Relic Entertainment

ناشر: Sega

سال انتشار: ۲۰۱۳

Company of Heroes ۲ این بار بر جبهه شرقی و نیرو‌های شوروی در جنگ جهانی دوم تمرکز کرده است. اکثر وقایع بازی در میان جنگ جهانی دوم رخ داده و ماجرا‌های تلخ نیرو‌های متفقین در نبرد‌های سرنوشت ساز را پوشش می‌دهند. بدون شک باید گفت که این عنوان، با نواوری‌های بسیار سازندگانش، توانست استاندارد‌هایی جدید را به سبک استراتژیک همزمان اضافه کند. در این بازی برای اولین بار شاهد این بودیم که میدان دید نیروها، به طور دقیق بازسازی و در بازی پیاده سازی شده است.

به این ترتیب که به جای دوربین همیشگی بازی‌های استراتژیک این بار ان چه که در یک میدان نبرد قابل رویت است، به طور کامل به میدان دید نیروهایتان بستگی دارد. همچنین نیرو‌های شما می‌توانند در ساختمان‌ها پناه گرفته و از عوارض محیطی به عنوان سنگر و یا مناطقی مناسب برای مقاومت بهره ببرند. این موضوع در کنار قدرت تخریب بسیار زیاد موتور قدرتمند بازی، جذابیت بسیاری را به بازی اضافه کرده است.

نیرو‌های دشمن با شناسایی نیرو‌های سنگر گرفته و با اتش سنگین می‌توانند باعث خرابی ساختمان‌ها شوند و آسیب‌هایی جدی را به نیرو‌های پناه گرفته وارد کنند. به عنوان مثال، اگر نیرو‌های شما در یک ساختمان چوبی سنگر گرفته باشند، نیرو‌های دشمن به کمک شعله افکن‌ها و اتش زدن ساختمان می‌توانند شما را وارا به خارج شدن کنند. همچنین یکی دیگر از موارد جذاب در گیم پلی Company of Heroes ۲ شرایط آب و هوایی است، از آنجایی که اکثر وقایع بازی در جبهه‌های شرقی رخ می‌دهد، هوای سرد و طوفان‌ها می‌توانند برایتان بسیار مشکل آفرین باشند.

سرباز‌ها در آب و هوای سرد دچار سرما زندگی و یخ زدگی می‌شوند و این موضوع می‌تواند موجب کشته شدن آن‌ها شود، یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر سرنوشت جنگ ها، اجرای فرمان ۲۲۷ استالین در جنگ است. طبق این فرمان، نیرو‌های حاضر در میدان جنگ، می‌توانند به هر سربازی که قصد عقب نشینی داشته باشد، بنا به اراده خود شلیک کنند. اجرای این فرمان در بازی، سختی‌های بسیاری را در نبرد‌های بزرگ می‌افریند. چرا که با برگرداندن نیرو‌هایی که جلوتر بوده اند، فقط مدت زمان کوتاهی برای بازگشت به جنگ خواهید داشت، در غیر این صورت این نیرو‌ها کشته خواهند شد.

توانایی اجرای تاکتیک‌های نبرد‌های نامنظم و همچنین بازسازی نبرد‌هایی مهم همچون نبرد استالینگراد در بازی، Company of Heroes ۲ را تبدیل به عنوانی کرد که به این راحتی‌ها فراموش نخواهد شد.

نواوری‌های جذاب گیم پلی در Company of Heroes ۲ باعث شد که این عنوان در سال ۲۰۱۳ به شدت مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یکی از بزرگترین بازی‌های استراتژیک همزمان سال شناخته شود، اجرای فرمان‌های جنگی، استفاده از تاکتیک‌های نظامی دقیق، تاثیر گذاری بسیار محیط، توانایی اجرای تاکتیک‌های نبرد‌های نامنظم و همچنین بازسازی نبرد‌هایی مهم همچون نبرد استالینگراد در بازی، Company of Heroes ۲ را تبدیل به عنوانی کرد که به این راحتی‌ها فراموش نخواهد شد.

این بازی در کنار گیم پلی کامل و بسیار زیبایش، با ارائه و روایت داستانی که سرنوشت Lev Isakovich در جنگ را پیگیری می‌کند، توانست تبدیل به عنوانی کامل باشد که در همه بخش‌ها موفق ظاهر شده است. شماره اول سری با کسب متای ۹۰ موفقیت چشم گیری کسب کرده بود، اما شماره دوم بنا به پیشرفت‌های چشمگیر و جذابیت بسیارش، برای قرار گرفتن در لیست انتخاب شد، لازم به ذکر است که قرار گرفتن شماره دوم در لیست به معنای کم شدن ارزش شماره ابتدایی نیست.


StarCraft ۲

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Blizzard Entertainment

ناشر: Blizzard Entertainment

سال انتشار: ۲۰۱۰

این بازی به واسطه منتشر شدن یک سه گانه، هنوز هم محبوب و شناخته شده است. سری استارکرافت و داستان بی نظیرش، روایت انسان‌هایی است که از زمین تبعید شده و سعی دارند تا در سیاره‌ای دیگر زندگی کنند، داستانی جیمی رینور افسانه‌ای وعشق جاودانش به سارا، ملکه خنجرها. داستان شماره دوم، مدتی پس از وقایع بازی ابتدایی و با بازگشت کاپیتان جیمی رینور به جبهه جنگ علیه زرگ ها، نژادی حشره گونه که قصد سلطه بر کهکشان را دارند آغاز می‌شود. داستانی که طی سه گانه شماره دوم و به شیوه‌ای بی نظیر روایت می‌شود.

شیوه‌ای که شاید همتایش را در هیچ بازی استراتژیک دیگری شاهد نباشیم. روایت داستان به وسیله میان پرده ها، اهداف ماموریت ها، دیالوگ‌هایی که در میان ماموریت‌ها رد و بدل می‌شدند و همچنین، انتخاب‌های شما، انتخاب‌هایی که روند داستانی را تغییر داده و حتی باعث کسب نیرو‌های جدید و یا مراحلی کاملا متفاوت می‌شدند. StarCraft ۲ شاید در امتیاز متا و خاطره انگیز بودن از شماره اولش پیشی نگرفته باشد. اما در سال ۲۰۱۰ استاندارد‌های بازی‌های استراتژیک را به طور کلی دچار تغییر کرد. سبک و سیاق طراحی مرحله و پیوستگی این طراحی با موضوعات داستانی بازی به قدری دقیق و زیبا بود که منجر به خلق سه گانه‌ای افسانه‌ای شد.

گیم پلی بازی بسیار ساده دنبال می‌شد، برداشت منابع و کنترل دقیق آن ها، سپس ساخت ارتش و در نهایت اقدام به حمله به دشمن، اما این طراحی مراحل بود که StarCraft ۲ را تبدیل به عنوانی بی نظیر کرد. در بخش تکنفره، مراحل بسیاری وجود دارند که همگی برپایه داستان بازی طراحی شده اند. این داستان درگیر کننده و زیبا، به نوعی پیش می‌رود که در طول بخش تکنفره حتی دو مرحله شبیه به هم نیز نخواهید یافت، هر مرحله در این بخش، از فرمولی متفاوت پیروی می‌کند. به عنوان مثال در یک مرحله بدون داشتن هیچ مرکز فرماندهی و منابعی، با تعدادی نیرو باید دست به حمله‌ای سریع بزنید.

در مرحله بعدی در روز هنگام توانایی گشت و گذار و پیشرفت دارید و شب‌ها باید در مقابل موج انسان‌های آلوده به ویروس مقاومت کنید. در مرحله‌ای دیگر، سطح سیاره که پوشیده از ماگما است مدام بالا امده و افزایش پیدا می‌کند و در چنین شرایطی حفظ جان کارگران و نیرو‌های نظامی اهمیت بسیاری خواهد داشت و در نهایت در یکی دیگر از مراحل، به کمک چهار قهرمان که شباهت بسیاری به سری WarCraft دارند، باید به دل دشمن بزنید.

طراحی مرحله بی نظیر، در کنار نیرو‌های جذاب و حق انتخابی که بازی در اختیار شما قرار می‌داد، به علاوه سبک و سیاق عجیب گیم پلی در کشتی فضایی مادر که به طور کامل متفاوت از مراحل بود، باعث شد که StarCraft ۲ پس از شماره اول، به عنوانی یکی از بهترین ساخته‌های Blizzard و در نهایت به عنوان یکی از بهترین بازی‌های استراتژیک همزمان تاریخ شناخته شود.


WarCraft ۳

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Blizzard Entertainment

ناشر: Blizzard Entertainment

سال انتشار: ۲۰۰۲

گفتن از این بازی، کاری بیهوده است. کمتر بازیبازی یافت می‌شود که حتی یک بار هم این عنوان بی نظیر را تجربه نکرده باشد. وجود داستانی عمیق و بی نظیر که در سری World Of WarCraft ادامه پیدا کرد و خلق شخصیت‌هایی مثل لیچ کینگ، WarCraft ۳ را تبدیل به یکی از بهترین بازی‌های تاریخ کرده است.

ترکیب شدن قهرمانان و اضافه شدن المان‌های نقش آفرینی به یک بازی استراتژیک همزمان باعث شد تا گیم پلی بازی از عمقی باورنکردنی برخوردار شود. عمقی که در کنار داستان بی نظیر، گرافیک عالی و طراحی مرحله که کلاسی درسی بود برای طراحی بازی‌های بعدی سازندگان، مخاطبان را حیرت زده کرد. مکانیک‌های گیم پلی همچون دیگر عناوین Blizzard ساده بودند.

ساخت یک مرکز فرماندهی، جمع آوری منابع که در نهایت ساخت ارتشی که توانایی شکست دادن دشمن را داشته باشد. اما عنصری مثل قهرمانان WarCraft ۳ را از دیگر عناوین مشابه متمایز می‌کرد. در این عنوان، نیرو‌هایی متفاوت و بسیاری قدرتمند در بازی حضور داشتند که اکثرا از شخصیت‌های اصلی داستان بودند. این نیرو‌ها برخلاف دیگر نیرو‌های حاضر توانایی‌های بسیاری داشته و همچنین امتیاز تجربه کسب می‌کردند وبه واسطه این امتیاز می‌توانستند مهارت‌های ویژه‌ای کسب کنند.

قهرمانان در WarCraft ۳ به قدری قدرتمند و محبوب شدند که استفاده از آن‌ها در بازی‌های استراتژیک مرسوم شد. همچنین وجود این قهرمانان و المان‌های خاص نقش آفرینی بود که منجر به ساخت مادی مثل Dota شد. به طور کلی باید گفت که WarCraft ۳ یکی از مهم‌ترین و جاودان‌ترین بازی‌های تاریخ است. بازی بزرگی که با محتوای الحاقی تاج و تخت یخ زده، همه را میخکوب کرد و داستانی را آغاز کرد که هنوز هم به پایان نرسیده، در وسعت داستانی سری WarCraft همین کافی است که بدانید بیشتر از ۱۵ جلد رمان بر اساس داستان سری، توسط نویسندگانی خبره نگاشته شده. این سری که الهام‌های بسیاری از نوشته‌های تالکین گرفته، دنیای اساطیری مختص به خود را دارد، هنوز هم پتانسیل بسیاری برای خلق و پیشبرد قصه در مقابل خود خواهد دید. با گذشت بیش از ۱۵ سال از عرضه شدن WarCraft ۳ این بازی هنوز هم تازگی داشته و به هیچ عنوان کهنه نشده است.


Civilization ۴

۱۰ بازی استراتژیک برتر رایانه ای

سازنده: Firaxis Games

ناشر: ۲ K Games

سال انتشار: ۲۰۰۵

سری Sid Meier’s Civilization یکی دیگر از آن سری بازی‌هایی است که توسط سید میر افسانه‌ای ساخته شده است. سری فراموش نشدنی و جاودانی که توانسته فقط با عرضه ۶ نسخه، انقلابی عظیم در سبک استراتژیک نوبتی ایجاد کند. دیدن سیر تحول تاریخی تمدن‌های بزرگ در این بازی، یکی از لذت بخش‌ترین تجربیاتی است که یک بازی می‌تواند در اختیار مخاطبانش قرار دهد. عجایب کهن جهان و ساختن آن ها، گذاشتن اولین ستون تمدنی که قرن‌ها بعد تبدیل به قدرت برتر جهان می‌شود، شنیدن صدای بزرگترین رهبران جهان و گوش کردن به موسیقی بی نظیر محلی در کنار گیم پلی شگفت انگیز سری، Civilization را به یکی از بزرگترین بازی‌های تاریخ تبدیل می‌کند.

شماره چهارم برای اولین بار روابط سیاسی و دیپلماتیک را به سری وارد کرد و توانست شگفتی بیافریند.

گیم پلی بازی به طور کلی نوبتی است و با مهاجرانی آغاز می‌شود که قصد دارند سکونت گاهی را برای خود احداث کنند. با احداث اولین شهر ها، تمدن شما شکل گرفته و طی سالیان بسیار پیشرفت می‌کند. درخت تکنولوژی سری در شماره چهارم وسعت چشم گیری داشت و مواردی بسیار جذاب را شامل می‌شد. بازی در زمینه نبرد‌ها پیشرفت کرده بود و بازهم تاکید بیشتری بر عنصر قلمرو می‌کرد، قلمرویی که با پیشرفت شما روز به روز بزرگتر شده و محدوده بیشتری را در بر می‌گرفت، Civilization ۴ روش‌هایی متفاوت برای پیروزی را در مقابلتان قرار می‌داد، پیروزی به واسطه علم، سلطه جهانی، فرهنگ و در نهایت پیروزی دیپلماتیک که در این عنوان تاکید ویژه‌ای برآن شده بود. شماره چهارم برای اولین بار روابط سیاسی و دیپلماتیک را به سری وارد کرد و توانست شگفتی بیافریند. روابط دوستانه دیپلماتیک در کنار خنجر‌هایی که از پشت وارد می‌شدند، بازی را تبدیل به یک تونل وحشت سیاسی می‌کرد.

هوش سیاسی و نیاز به برنامه ریزی و فکر کردن، Civilization ۴ را تبدیل به عنوانی کاملا سیاسی می‌کرد. عناصر گیم پلی بازی، یعنی پیشرفت فرهنگی، علمی، نظامی و اقتصادی در کنار روابط خاص سیاسی، شرایطی پیچیده را در بازی ایجاد می‌کرد که موجب می‌شد مخاطبان برای پیروزی دست به نقشه‌هایی پیچیده بزنند. متاسفانه این روند خاص در شماره پنجم ادامه پیدا نکرد، درست است که روابط دیپلماتیک در شماره پنجم وجود داشت، اما این روابط به هیچ عنوان عمق شرایط سیاسی Civilization ۴ را نداشتند.

خوشبختانه، این عمق دوست داشتنی در شماره ششم بازگشت و این بازی را تبدیل به یکی از بهترین بازی‌های تاریخ کرد، عنوانی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد و توانست نظر مثبت مخاطبان و منتقدان را جلب کند. شماره ششم سری با کسب امتیاز از متاکریتیک، توانست به بهترین بازی استراتژیک سال ۲۰۱۶ بدل شود.



لینک منبع

آموزش مجازی مدیریت عالی حرفه ای کسب و کار Post DBA
+ مدرک معتبر قابل ترجمه رسمی با مهر دادگستری و وزارت امور خارجه
آموزش مجازی مدیریت عالی و حرفه ای کسب و کار DBA
+ مدرک معتبر قابل ترجمه رسمی با مهر دادگستری و وزارت امور خارجه
آموزش مجازی مدیریت کسب و کار MBA
+ مدرک معتبر قابل ترجمه رسمی با مهر دادگستری و وزارت امور خارجه
ای کافی شاپ
مدیریت حرفه ای کافی شاپ
خبره
حقوقدان خبره
و حرفه ای
سرآشپز حرفه ای
آموزش مجازی تعمیرات موبایل
آموزش مجازی ICDL مهارت های رایانه کار درجه یک و دو
آموزش مجازی کارشناس معاملات املاک_ مشاور املاک
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.