۱۲ روش رویارویی با افراد خودشیفته در محیط کار

کنارآمدن با افراد خودشیفته آسان نیست. صحبت‌های مبهم آنها، توجه بیش از حدشان به خود و درنظرنگرفتن دیگران، می‌تواند این حس بد را به شما بدهد که از شما سوءاستفاده می‌کنند. گاهی اوقات می‌توان از این افراد دوری کرد، اما اجتناب از این افراد در محیط کار به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. پس برای کنارآمدن و مقابله با آنها باید چاره‌ای اندیشید. در این مقاله ضمن توصیف رفتارهای افراد خودشیفته در محیط کار، درباره راهکارهای مقابله با آنها هم صحبت می‌کنیم.

خودشیفته کیست؟

کسی که اختلال شخصیت خودشیفته داشته باشد، منیت خود را بزرگ‌تر از چیزی که هست می‌بیند. او تمایل دارد نیازهای خود را بر سایرین ترجیح دهد و برای رسیدن به اهدافش از دیگران سوءاستفاده می‌کند. فرد خودشیفته به تحسین‌شدن اهمیت زیادی می‌دهد، اما چون آن را در روابط به دست نمی‌آورد، اغلب دچار مشکل می‌شود.

چنین فردی در محیط کار دردسرهای زیادی ایجاد می‌کند. این افراد معمولا برای جایگاه ریاست طمع می‌کنند و اگر به چنین جایگاهی برسند، به مدیرانی تبدیل می‌شوند که به کارکنان بی‌احترامی می‌کنند. بر اساس تحقیقات، مدیران خودشیفته استرس بیشتری به کارکنان تحمیل می‌کنند. دیگر ویژگی‌های مدیر خودشیفته عبارت‌اند از:

• بی‌احساس‌بودن؛
• حمایت از چاپلوسان؛
• داشتن انتظارات بیش از حد.

۱۲ ویژگی همکار خوشیفته

همکار خودشیفته رفتارهای مشخصی از خود نشان می‌دهد. شناخت این رفتارها به شما کمک می‌کند که خود را بهتر برای کنارآمدن و مقابله با آنها آماده کنید.

۱. دزدیدن اعتبار موفقیت‌ها

وقتی اوضاع خوب پیش می‌رود، خودشیفته همه اعتبار موفقیت انجام کار را به نام خودش می‌زند. او اغلب نقش دیگران در انجام کار را نادیده می‌گیرد.

۲. نپذیرفتن مسئولیت هنگام شکست‌ها

شخصیت خودشیفته به‌ندرت مسئولیت شکست‌ها را می‌پذیرد. او تمایل دارد تقصیرها را گردن دیگران بیندازد یا اگر چنین کاری ممکن نبود، از شدت شکست بکاهد.

۳. تقاضای توجه

فرد خودشیفته تمایل به تحسین‌شدن دارد، بنابراین می‌کوشد در محیط کار توجه دیگران را به خود و کارش جلب کند.

۴. شایعه‌سازی درباره دیگران

اگر فرد خودشیفته در محیط کار به کسی حسادت ورزد یا احساس خطر کند، درباره آن فرد شایعه‌سازی می‌کند. از این طریق بین افراد اختلاف می‌اندازد تا از آب گل‌آلود ماهی بگیرد و اهداف خود را عملی می‌کند.

۵. واکنش نامناسب به بازخوردها

فرد خودشیفته اصلا تمایلی به شنیدن نقد‌های سازنده ندارد. او به هر چیزی که منیتش را هدف بگیرد، واکنش شدید نشان می‌دهد. این واکنش یا دفاعی است یا از جنس پرخاشگری و عصبانیت.

۶. متقاعدکننده و جذاب

شخصیت خودشیفته می‌تواند خود را بسیار دوستانه و جذاب نشان دهد. آنها ممکن است نزد برخی از همکاران یا مشتریان محبوب باشند، چراکه می‌دانند چطور در برخورد اول عالی به نظر برسند.

۷. خود را بالاتر از قانون دیدن

افراد خودشیفته قوانین را هر زمان که لازم بدانند دور می‌زنند. البته این امتیاز ویژه را فقط حق خود می‌دانند.

۸. خشونت غیرمستقیم

خودشیفته‌ها عادت دارند در محیط کار طعنه‌های تندی به دیگران بزنند، هرچند بلافاصله بعد از این عمل آن را شوخی قلمداد می‌کنند.

۹. مداخله در گفت‌وگوها و یک‌طرفه‌کردن آنها

خودشیفته‌ها مایل‌اند مرکز توجه باشند. بنابراین هرگاه بتوانند وارد گفت‌وگوها می‌شوند و اغلب مایل‌اند جریان آن را به دست بگیرند.

۱۰. حسادت زیاد

هرچند به‌ظاهر مغرور به نظر می‌رسند، در باطن احساس تهی‌بودن و نداشتن اطمینان‌خاطر دارند. به همین دلیل سریع و شدید به همکاران دیگر حسادت می‌کنند، به‌خصوص آنهایی که موفق‌اند. حسادت به موفقیت همکاران از نشانه‌های بارز این افراد است.

۱۱. انتظارات بیش از حد از سایرین

هرچقدر هم تلاش کنید، همکار یا مدیر خودشیفته هیچ‌گاه راضی نمی‌شود. او همواره انتظارات بیجا و بیش از حد از شما خواهد داشت.

۱۲. زیرپاگذاشتن ارزش‌های اخلاقی و کاری

خودشیفته‌ها بیش از سایرین در معرض زیرپاگذاشتن ارزش‌ها و اصول کاری هستند. برای آنها هدف وسیله را توجیه می‌کند. پس ممکن است در مسیر رسیدن به اهدافشان، از دیگران سوءاستفاده کنند.

۱۲ روش برای مقابله با خودشیفته‌ها در محیط کار

صرف نظر از جایگاه شما در محیط کار،‌ همکاری مؤثر با سایرین یکی از اصول حرفه‌ای در محیط کار است. اگر همکارتان خودشیفته باشد، این کار دشوار می‌شود. با این حال باید با این مسئله تا حد امکان کنار آمد. به هر حال شما که نمی‌توانید به‌محض شناسایی فرد خودشیفته او را از کار برکنار کنید!

۱. مراقب سوءاستفاده عاطفی باشید

فرد خودشیفته می‌کوشد با پیچاندن حقیقت و زیر سؤال بردن احساسات طرف مقابل،‌ او را از نظر عاطفی بی‌اعتبار کند. این کار به روش‌هایی مانند دروغگویی عمدی و دستکاری واقعیت انجام می‌شود. آشنایی با این شکل از سوءاستفاده عاطفی می‌تواند شما را در برابر همکار خودشیفته محافظت کند.

۲. از شخصی‌کردن مسائل بپرهیزید

خودشیفتگی ربطی به شما و عملکردتان ندارد. شما مقصر این وضع نیستید. حتی گاهی ممکن است شما در میان دعوایی بی‌ربط بین همکار خودشیفته و کسی دیگر قرار بگیرید. به خودتان یادآوری کنید که مقصر نیستید. با شخصی‌کردن موضوع فقط عصبانیت، سرزنش و بی‌قراری بیشتری نصیبتان می‌شود.

۳. انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید

طبیعی است که آرزو کنید کاش همکارتان مسئولیت‌پذیری بیشتری داشت یا با سایرین بهتر رفتار می‌کرد. اما چنین تفکری منجر به رنجش بیشتری خواهد شد. به‌جای این تفکر، او را آن‌طور که هست بپذیرید. این پذیرش به‌معنای تأیید یا کنارآمدن با رفتار همکار خودشیفته نیست. بلکه به‌معنای پذیرش واقعیت محیط کاری شماست، واقعیتی که شاید نتوانید آن را به‌راحتی تغییر دهید.

۴. رفتارهای خشونت‌آمیز را مستندسازی کنید

متأسفانه فرد خودشیفته به‌رغم رفتار غیراخلاقی و تخریبگرش در محیط کار، اغلب قسر درمی‌رود. هروقت رفتار نامناسب و غیرحرفه‌ای مشاهده کردید،‌ آن را یادداشت و مستند کنید. شاید در حال حاضر نخواهید با این مستندات کاری کنید، اما اگر اوضاع وخیم‌تر شد، شاید لازمتان شوند.

۵. مرزهای مشخص تعیین کنید

به‌طور کلی مشخص‌کردن مرز‌های روشن و شفاف در محیط کاری امری ضرورت است. با حضور فرد خودشیفته، اهمیت این کار دوچندان هم می‌شود. این مرزها می‌توانند فیزیکی،‌ روانی و عاطفی باشند. شما شایسته احترامید و اگر همکارتان به این مرزها احترام نگذاشت، باید با او برخورد شود.

۶. از جدال بپرهیزید

خودشیفته‌ها به دادوقال شما اهمیتی نمی‌دهند. پس بهتر است هنگام بروز تنش از درگیری و توضیح زیاد خودداری کنید. اگر می‌خواهید چیزی بگویید، بهتر است مختصر و مفید باشد.

۷. محکم و استوار بمانید

خودشیفته‌ها تمایل زیادی به شخصیت‌های وابسته و ضعیف دارند، چراکه می‌توانند آنها را تحت‌سلطه بگیرند. بنابراین اگر بر ارزش‌ها و مرز‌های خود پافشاری کنید، آنها عقب‌نشینی می‌کنند.

۸. با مدیرتان مشورت کنید

اگر مشکلاتی که با همکار خودشیفته دارید جدی‌تر و تنش‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود، وقتش رسیده است که درباره این مسئله با مدیرتان گفت‌و‌گو کنید. در این حالت، حتما از مستندات استفاده کنید. هنگام توصیف مشکل، از بدگویی بپرهیزید و بر شرح رفتارها تمرکز کنید.

۹. درگیر شایعات نشوید

در کل در محیط کار درگیر شایعات نشوید. این قانون زمانی مهم‌تر می‌شود که با همکاری خودشیفته سروکله بزنید. آنها ممکن است از هرچه می‌گویید علیه شما استفاده کنند.

۱۰. مراقب تمجید‌ها و محبت‌های بیش از حد باشید

خودشیفته‌ها تمایل دارند به برخی افراد که آنها را خاص یا برتر می‌دانند نزدیک شوند. پس اگر شما را چنین بیابند، موجی از تمجید‌ها و محبت را به‌سمت شما روانه می‌کنند. این کارشان خوشایند به نظر می‌رسد، اما باید مراقب باشید. این محبت بیش از حد دوام کوتاهی دارد. در نهایت فرد خودشیفته می‌فهمد که شما هم مثل دیگران هستید و این می‌تواند منجر به خشم فراوانشان شود.

۱۱. مسائل شخصی خود را با کسی در میان نگذارید

محیط کار جای مناسبی برای درددل‌کردن درباره زندگی شخصی نیست. خودشیفته‌ها از این مسائل برای سوءاستفاده‌کردن نهایت استفاده را می‌برند. پس بهتر است با هرکسی در محیط کار درباره این مسائل گفت‌وگو نکنید. مراقب حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی هم باشید. نیازی نیست تمام همکارانتان شما را در آن محیط دنبال کنند.

۱۲. با بخش منابع انسانی صحبت کنید

اگر مدیرتان به موضوع رسیدگی نکرد یا حتی رفتار نامناسبی نشان داد. وقت آن رسیده است که با بخش منابع انسانی برای یافتن یک راه‌حل صحبت کنید. شما در جایگاه کارمند حق و حقوقی دارید. این بخش وظیفه دارد در صورت بروز مشکل، وارد عمل شود. در این زمینه نیز با مستندات پیش بروید.

جمع‌بندی

کنارآمدن و مقابله با فرد خودشیفته در محیط کار دشوارتر از روابط شخصی است، چراکه در محیط کار پیامدهای این مقابله می‌تواند سنگین‌تر از زندگی شخصی باشد و افراد بیشتری را درگیر کند. با این حال شما می‌توانید با حفظ رفتار حرفه‌ای،‌ پرهیز از درگیرشدن با رفتارهای تخریبگر آنها و نیز جلب حمایت و کمک‌گرفتن از دیگران، جلوی قربانی‌شدنتان را بگیرید.

چگونه با مدیر و همکاران خود تعامل موثری داشته باشیم.

چگونه در سازمان خود پله‌های ترقی را به‌سرعت طی کنیم.