۱۱۰۰ اثر استان مرکزی در انتظار ثبت در فهرست ملی

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی در این استان تاکنون دو هزار اثر واجد ارزش و قابل ثبت در فهرست آثار ملی شناسایی شده که از این تعداد بیش از ۹۰۰ اثر اعم از محوطه‌های تاریخی، بناها، تپه‌ها، آثار ملموس و غیرملموس و… به ثبت ملی رسیده است.

مصطفی مرزبان، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی، با اشاره به اینکه سال گذشته ۱۰ اثر متشکل از ۵ اثر طبیعی و ۵ اثر ناملموس این استان در فهرست آثار ملی به ثبت رسید، گفت:

مسلما بناها و محوطه‌های تاریخی استان به‌عنوان مهم‌ترین و شاخص‌ترین آثار واجد ارزش آن، نیازمند حفظ و نگهداری و مرمت هستند و این امر نیاز به منابع مالی و بودجه دارد، بر همین اساس هر ساله سعی می‌شود که منابع مالی ملی و استانی تقویت شود تا مراتب حفظ و نگهداری به‌خوبی انجام گیرد.

وی با تاکید بر اینکه مرمت ابنیه تاریخی، منابع مالی خاص خود را در سطح ملی و استانی دارد که از این ظرفیت به‌خوبی بهره‌برداری می‌شود، افزود:

از این منابع طبق اولویت‌بندی در راستای رفع خطر بناها و محوطه‌های تاریخی استفاده و برای آن برنامه‌ریزی صورت می گیرد، اما اینکه بتوانیم یک اثر را مانند بازار تاریخی اراک به‌صورت کامل مرمت کنیم قطعا ممکن نیست چراکه با کمبود اعتبارات روبه‌رو هستیم.

مرزبان تصریح کرد:

در حوزه پژوهش محوطه‌های تاریخی نیازمند منابع مالی و بودجه مناسب هستیم و پیگیریم که در بحث تعیین و حفظ حریم بناهای تاریخی که مسئله بسیار مهمی است، امور طبق نظارت و نظر شورای فنی پیش برود.

وی با اشاره به اینکه استان مرکزی تپه‌های تاریخی فراوانی را در خود جای داده است، قدیمی ترین و مهم‌ترین تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی استان مرکزی به‌لحاظ قدمت را تپه تاریخی آوه در ساوه، تپه میلاجرد، محوطه ذلف آباد فراهان، دستکندهای خمین و تفرش و… دانست و گفت:

حفظ، نگهداری، کاوش و مرمت تمامی این آثار تاریخی نیازمند بودجه و اعتبار است، البته میراث فرهنگی وظیفه شناسایی این محوطه‌ها را دارد و سعی می‌کند با اعمال سیاست‌های مشخص حفظ و نگهداری این آثار تاریخی، آن‌ها را به‌شکل واقعی و اصیل در معرض دید عموم قرار دهد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی بیان کرد:

یکی از راهکارها و سیاست‌ها برای حفظ و نگهداری محوطه‌های تاریخی و بناها، واگذاری آن به بخش خصوصی است. به‌عنوان مثال، دستکندهای تفرش طی تفاهم نامه‌ای به‌منظور تکمیل زیرساخت‌ها به شهرداری تفرش واگذار شده است تا مورد بهره‌برداری قرار گیرد، همچنین در کنار آن منطقه ذلف‌آباد فراهان را میراث فرهنگی تحت مدیریت دارد و در معرض بازدید عموم قرار داده است.

وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی استان در سال‌های اخیر، در حوزه بودجه وضعیت رو به رشدی داشته و سعی می‌شود که در سال ۱۴۰۲ که هنوز اعتبارات ابلاغ نشده است بتوان در حوزه‌های مختلف بودجه‌های مناسبی دریافت کرد، گفت:

یکی از مشکلات جدی در حفظ و نگهداری بناها و محوطه‌های تاریخی در استان مرکزی، کمبود بودجه جهت تکمیل پروژه‌های مرمتی است.

مرزبان اضافه کرد:

در کنار کمبودهای بودجه‌ای، با کمبود نیروی انسانی نیز مواجه هستیم و با توجه به وسعت و تعدد آثار تاریخی، نیروی انسانی کافی جهت نظارت و سرکشی در اختیار نیست، به همین دلیل در این راستا از ظرفیت انجمن‌های فعال در حوزه میراث فرهنگی و داوطلبان در خود بناها و محوطه‌های تاریخی استفاده می‌شود.

وی اظهار کرد:

در سال جاری، استان مرکزی در سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برنامه‌ریزی مناسبی دارد، ۱۰ طرح عمرانی و پروژه‌های شاخص و اولویت‌دار اضطراری هر شهرستان مشخص شده است و بیش از ۷۰ پروژه فعال نیمه‌کاره نیز وجود دارد که از محل شورای برنامه‌ریزی استان بخشی از اعتبارات و از منابع مالی، باقی بودجه مورد نیاز آن‌ها تامین می‌شود. همچنین پروژه‌های پژوهشی و اکتشافی هر شهرستان مشخص است که بر اساس اولویت بناها، کارهای عملیاتی آغاز می‌شود به شکلی که قبل از نوروز ۱۴۰۲، مجوز ادامه کاوش تپه میلاجرد شهرستان کمیجان برای مدت دو ماه اخذ شد که کار کاوش آن در جریان است.