۱۰ سنت زیبای ماه رمضان در سراسر جهان

_{نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۷/۰۲/۲۷ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۱/۲۸ به‌روزرسانی شده است.}

رمضان نهمین ماه تقویم اسلامی محسوب می‌شود  و مسلمانان سراسر جهان این ماه را که ماه نزول اولین آیه‌ قران است، روزه می‌گیرند. این مراسم سالانه به‌عنوان یکی از پنج رکن اصلی دین اسلام شناخته می‌شود. بر اساس احادیث مختلف، ماه رمضان با  توجه به مشاهدات حلال ماه ۲۹ تا ۳۰ روز به طول می‌انجامد. این ماه، زمان نیایش و عبادت محسوب می‌شود و کمک می‌کند تا با خدا ارتباط قوی‌تری برقرار کرد. با توجه به گستردگی و از آنجایی که اسلام دینی قدیمی است، می‌توان این دین را در فرهنگ‌ها و قوم‌های گوناگون به‌صورت‌های محلی و آمیخته با فرهنگ هر منطقه مشاهده کرد. این موضوع باعث شده است تا سنت‌های رایج این ماه در هر منطقه رنگ و بویی متفاوت به خود بگیرد. در این مطلب برخی از سنت‌های ماه رمضان را معرفی خواهیم کرد.

۱. گسترش شادی

با شروع ماه رمضان، مردمی که همدیگر را ملاقات می‌کنند شروع آن را با «رمضان مبارک» به یکدیگر تبریک می‌گویند.

۲. تمرکز کامل روی خدا

روزهای ماه رمضان با نماز شروع و پایان می‌یابد. مسلمانان همچنین در این مدت در مساجد حضور بیشتری دارند. در این مدت مردم مسلمان در طول روز از نوشیدن آب، خوردن غذا و انجام فعالیت‌های جنسی پرهیز می‌کنند و تنها دو وعده غذا به‌عنوان افطار و سحری میل می‌کنند.

۳. تلاش برای خوب بودن

مسلمانان در این ماه سعی می‌کنند به‌طور کامل از انجام گناهانی مانند طمع، شهوت، خشم، دروغ و شایعه ‍راکنی پرهیز کنند. کسانی که به‌دنبال انجام کارهای نیک هستند، ۲٫۵ درصد از کل دارایی‌های خود را به‌عنوان زکات به فقرا می‌بخشند.

۴. یادبود اولین روز نازل شدن قرآن بر پیامبر اسلام (ص)

در لیله‌القدر، مقدس‌ترین شب سال برای مسلمانان، مردم تا صبح دعا می‌کنند، چراکه اعتقاد دارند دعای آن‌ها در این شب هزاران برابر بهتر از بقیه‌ طول سال اجابت می‌شود.

۵. فانوس‌های زیبای مصر

فانوس‌ها در ماه رمضان یکی از زیباترین چشم اندازهای مصر را رقم می‌زنند. طبق افسانه‌ها، مصری‌ها در سال ۹۶۹ میلادی از ورود خلیفه معز الدین‌الله (خلیفه‌ چهارم از خلفای فاطمی در تونس و خلیفه‌ اول از خلفای فاطمی در مصر و چهاردهمین امام از امامان مذهب شیعه اسماعیلی) به قاهره، با روشن کردن صدها فانوس استقبال کردند. این مورد به‌صورت یک سنت درآمد و هنوز هم ادامه دارد.

۶. اعلام آغاز و پایان روز

در شهرهای مختلف جهان عرب، طلوع و غروب خورشید با شلیک یک توپ یادآوری می‌شود. در گذشته این کار به‌طور سنتی انجام می‌شد، بنابراین مردم می‌توانستند صدا را بشنوند و بر طبق آن عمل کنند، اما امروزه این کار تنها به‌صورت نمادین انجام می‌شود.

۷. گارانگائو

در روز چهاردهم ماه رمضان، در کشورهای حوزه‌ خلیج فارس جشنی به نام گارانگائو (Garangao) گرفته می‌شود. این سنت سرگرم کننده برای کودکان به‌عنوان پاداشی به خاطر گرفتن روزه در نیمی از ماه است. در طول این جشن، کودکان پس از نماز مغرب، لباس‌های سنتی پوشیده و با همراه داشتن یک کیسه تزئین شده، در اطراف محله‌ها قدم زده و با خواندن آواز گارانگائو و ضربه زدن به سنگ به‌عنوان ریتم، از دیگران میوه و  شیرینی دریافت می‌کنند. در گذشته به‌جای شیرینی خرما، برنج و گندم (مواد تشکیل‌دهنده‌ یک غذای قطری به نام هریس) هدیه می‌دادند.

۸. زدودن گناهان گذشته

در بخش‌هایی از کشور اندونزی، مسلمانان خود را در آبی که اعتقاد دارند مقدس است یا در چاه‌ها و چشمه‌های مقدس غوطه‌ور می‌کنند تا خود را از نظر معنوی و جسمی قبل از ماه رمضان پاکیزه کنند. این مراسم سنتی پادوسان نام دارد. در این مراسم همچنین بین اعضای سال‌خورده‌ خانواده غذا توزیع می‌شود.

۹. طبل زن ماه رمضان

شغل طبل زن‌ها یا درامرهای ماه رمضان که به‌عنوان مساهاراتی شناخته می‌شوند، این است که هر روز صبح با عبور از خیابان‌ها و نواختن سازی ضربی و خواندن آوازهای مذهبی مردم را برای سحری بیدار کنند. این سنت تا به امروز در کشورهای حومه خلیج فارس ادامه دارد.

۱۰. شکستن افطار

گرچه هر کشوری غذاهای خوشمزه‌ مخصوص خودش را برای افطار دارد، اما عموم مسلمانان، روزه‌ خود در این وعده‌ غذایی را با آب و خرما می‌شکنند. آماده شدن برای افطار معمولا از چند ساعت قبل از غروب آفتاب شروع می‌شود. برخی از مردم غذای اضافی خود را با فقرا به اشتراک می‌گذارند یا حتی آن‌ها را دعوت می‌کنند تا کنار یکدیگر افطار را میل کنند. در پایین برخی از محبوب‌ترین غذاهای مصرفی در ماه رمضان را معرفی می‌کنیم که در کشورهای مختلف طبخ می‌شوند:

بریانی: بریانی یک ظرف برنج ترکیبی از شبه قاره هند است. در سراسر این کشور و در برخی از مناطق اطراف آن، این غذا محبوبیت دارد. بریانی با ترکیبی از ادویه، برنج، عدس، گوشت و سبزیحات پخت می‌شود.

هلیم: هلیم یا حلیم غذایی محبوب در منطقه‌ خاورمیانه، آسیای مرکزی، پاکستان و هند است. اگرچه طعم این غذا از هر منطقه به منطقه‌ دیگر فرق دارد؛ اما ترکیب آن همیشه شامل گندم، جو، عدس و گوشت است.  انواع مختلفی از این غذا با نام کِشکِک در ترکیه، ایران، آذربایجان و شمال عراق، هاریسا در جهان عرب و ارمنستان و همچنین خچرا (Khichra) در پاکستان و هند و در نهایت حلیم حیدرآبادی در تلانگانا و هند پخت می‌شوند.

کوفته: کوفته غذایی است که از گوشت گوسفند درست می‌شود. این غذا در جنوب آسیا، خاورمیانه، بالکان و آسیای مرکزی طبخ می‌شود. در ساده‌ترین شکل کوفته شامل توپ‌هایی از گوشت چرخ کرده (معمولا گوشت گاور، مرغ، بره یا گوشت خوک) به‌همراه ادویه‌جات و پیاز است.

قتایف: قتایف دسر مخصوص عربی است که معمولا در ماه رمضان سرو می‌شود. این دسر به پنکیک عربی هم شهرت دارد. قتایف لایه‌ای از خمیر نازک است که با پنیر پر شده و در روغن فراوان سرخ می‌شود و در نهایت روی آن شربت شکر و گلاب می‌ریزند و با پودر پسته و خلال بادام تزئین می‌کنند.

شما چه سنت ویژه‌ای در ماه مهمانی خدا دارید؟ از آداب و رسوم شهر و دیار خود در ماه مبارک رمضان برای ما و سایر کاربران کجارو روایت کنید.