یک کارشناس خانواده: حذف غربالگری جنین باعث افزایش سقط‌های غیرقانونی می‌شود

مریم اردبیلی کارشناس خانواده گفت: مسئله سقط جنین در کشور ما جدی است و قطعا غیرقانونی و غیر شرعی است و ما مخالف آن هستیم و می خواهیم این تعداد که البته آمارها متفاوت است و عددهایی بین ۳۵۰ تا ۸۰۰ هزار نقل شده است کم شود ، حتی یک نفر آن هم فاجعه است و دلمان نمی خواهد به هیچ قیمتی خانواده ایرانی به حیات فرزندش پایان دهد و همه ما باید بر فرهنگ سازی برای خانواده ها تلاش کنیم تا هیچ کس به سمت سقط  جنین نرود.

او گفت: اما بحث غربالگری و متناظر آن بحث های مربوط به قانون سقط درمانی مصوب سال ۸۴ داستان جدایی دارد و شاید مخلوط شدن این بحث ها سوتفاهماتی ایجاد کرده است. غربالگری تست سلامت جنین است که در موردهای مختلف و بیماری های متعدد مادر و کودک سال هاست که انجام می شود که البته در روند آن ایراداتی وجود دارد مانند خیلی فرایندهای پزشکی که در سال های اول ایراداتی داشت و بعد رفع شد.

این کارشناس خانواده افزود: اولین ایراد غربالگری ما این است که این برنامه کشوری است و همه مادران باردار را بدون استثنا هدایت و توصیه اکید به مراحل غربالگری می کند که این اندازه شمول حداکثری لازم نیست یعنی تست های سلامت جنین به عنوان یک امکان باید برای همه فراهم باشد اما این فرایند باید کاملا اختیاری برای مادر و بدون ایجاد فشار و استرس ارائه شود و تنها در مواردی که خطر جانی مادر و یا خطر بالای ناهنجاری جنینی وجود دارد، می توان توصیه جدی نمود باشد اما  برای بقیه مادرها به اختیار خودشان باشد، این برنامه نباید فشار به همه کسانی بیاورد که مشکلی ندارند و علائم ریسکی بالایی هم برایشان نیست. این فرایند در خود وزارت بهداشت هم بررسی شد و متوجه اشکالاتش شدند و در آخرین گزارش شهریور ۹۹ به آن تصریح شده است.

اردبیلی گفت: اشکال شماره دو غربالگری این است که تکنیک ما طوری است که مثبت کاذبش نسبت به  کشورهای توسعه یافته زیاد است، در یک تحقیق مشخص شده که مثبت کاذب های آنها کمتر از ما است در نتیجه با توجه به توان بالای علمی و فناوری کشورما می توانیم تکنیک این را با توجه به فناوری ها و پیشرفت های محققان در زمینه توسعه ابزارهای تشخیصی، ارتقا دهیم.

وی افزود: نکته سوم وقتی افرادی جواب مثبت تست به دستشان داده می شود نباید رها شوند و مثلا به انها بگویند تستت مشکوک یا پرخطر است! این فشار عصبی زیادی به مادر وارد می کند و باید به او مشاوره داده شد که اولا بچه اش احتمال زیاد سالم است چون مثبت کاذب ها زیاد است و بعد هم امکان اینکه مراحل تکمیلی غربالگری را بدون فشار و استرس فراهم کنند، این را در قالب یک مشاوره غربالگری می توان اصلاح کرد. در نهایت هزینه های بالای تست های غربالگری نکته دیگر است که حداقل برای دهک های پایین جامعه با پوشش های بیمه شرایطش باید تسهیل شود تا خدا نکند مادری نگران عدم سلامت جنین شود اما چون پول تست دوم را ندارد، بچه اش را سقط کند.

کارشناس خانواده گفت: فرایند غربالگری ایراد دارد اما این ایرادات قابل اصلاح است ما عقیده داریم غربالگری مشکلاتی دارد اما راهکار مواجهه با این مشکلات رفع و اصلاح روند آن به نحوی است که هم مادرانمان اطمینان از سلامت جنین پیدا کنند و هم ایرادات در این مسیر پیش نیاید. بعضی می گویند چون این فرایند ایراداتی دارد، کل صورت مسئله را پاک کنیم درحالیکه از جهات مختلف این اشکال بیشتری ایجاد می کند یعنی اگر ما یک مسیر عقلانی متعادل را در نظر نگیریم ایرادات جدی می شود، چه از یک طرف بام بیفتیم که بدون اصلاح این روند را ادامه دهیم و چه اینکه از سوی دیگر بخواهیم قانون را حذف کنیم.

مریم اردبیلی گفت: بهرحال ما مادران نگران زیادی داریم که در سن بالا باردار می شوند یا سندرمی در خانواده داشته اند باید برای این مادر امکان قانونی چک کردن سلامت جنینش وجود داشته باشد، باید به نظر پزشک در این مسیر احترام بگذاریم پزشک هم افراد پرخطر را در این مسیر سوق دهد، از سویی می دانیم یک بررسی دقیق و جدی هم در انتهای این مسیردر قوه قضاییه و پزشکی قانونی  صورت می گیرد و به راحتی مجوز سقط را جز با اطمینان از ناهنجاری جنینی و عدم ولوج روح صادر نمی کند.

وی افزود: طبق آمار موجود ما در سال بین ۸ تا ۱۲ هزار سقط قانونی داریم که امکان بازنگری این موارد عسر و حرج وجود دارد. در هر صورت تا زمانی که هم شرایط قانونی و هم شرعی وجود دارد که در آن عسر و حرج مادر و جنین پیش بینی شده است این امکان برای مادران وجود دارد و تا وقتی تغییری نکند ، باید به قانون احترام بگذاریم و بخواهیم که شرایط برای فرزندآوری مردم تسهیل شود. بدیهی است هیچ مادری که تمامی این مراحل را گذرانده تمایل به سقط فرزند خود ندارد.

۴۷۲۳۱