یک اپیدمیولوژیست: رنگ‌بندی کرونایی شهرها گمراه‌کننده است؛ هرکسی مخالف است بحث علمی کنیم

مظاهر گودرزی: از روزی که کرونا شیوع پیدا کرد پیک‌های متعددِ آن یکی بعد از دیگری آمدند و رفتند، طوری‌که حالا در سیر نزولی پیک پنجم قرار داریم. با آمد و رفت هر پیک تعداد زیادی از مردم به ویروس کرونا مبتلا شدند یا به‌همین دلیل جان خود را از دست دادند، همان‌هایی که هر روز تعدادشان بی‌نام و نشان در آمارهای کروناییِ کشور اعلام می‌شود. مرگ روزانه صدها نفر و ابتلای هزاران نفر به کرونا سبب شد که مقامات وزارت بهداشت تصمیم بگیرند برای کشور رنگ‌بندی کرونایی تعریف کنند. آن‌ها با هر بار هجوم کرونا، با رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد و آبی نقشه کشور را رنگ‌آمیزی کردند، در روزهایی که این ویروس شهرهای ایران را یک به یک فتح می‌کرد رنگ قرمز بیشتر دیده می‌شد، رنگی که نشان دهنده وخیم بودن اوضاع بود، اما درعوض با بهتر شدن شرایط، این رنگ آبی بود که در ترکیب رنگ‌بندی شهرهای کشور خودنمایی می‌کرد. بنابراین همین رنگ‌بندی‌ها تبدیل به ملاک و معیاری برای تشخیص وضعیت کرونایی کشور شد، ملاکی که حمید سوری، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران درباره آن به‌ هوشمند نیوز می‌گوید: «کاملاً گمراه کننده است.»

تناقض میان آمار کرونا و رنگ‌بندی نقشه کشور!

همان‌طورکه گفته شد، انتظار می‌رود هرچه موارد ابتلا و مرگ‌ومیر کرونا بیشتر باشد تعداد شهرها با وضعیت کرونایی قرمز هم افزایش پیدا کند، اما حداقل در مقایسه میان دو ماه به‌نظر می‌رسد این مسئله صادق نیست. تصاویر زیر نشان دهنده‌ی آمارهای ابتلا و مرگ‌میر کرونا در خرداد ماه(عکس یک) و مهر ماه (عکس دو) هستند. همان‌طورکه مشاهده می‌شود تعداد موارد مرگ‌ومیر در خرداد به‌عنوان ماهی که پیک چهارم کرونا در آن سیر نزولی دارد از مهرماه که پیک پنجم کرونا سیر نزولی خود را سپری می‌کند کمتر است.

با این وجود نقشه‌ی رنگ‌بندی کرونا در مهرماه با تعداد موارد مرگ و ابتلای بیشتر، نسبت به نقشه رنگ‌بندی خرداد ماه با تعداد موارد مرگ و ابتلای کمتر وضعیت بهتری را نشان می‌دهد، چیزی‌که بیان کننده یک تناقض است. همان‌طور که در تصاویر پایین دیده می‌شود در خردادماه هیچ شهر آبی در نقشه وجود ندارد، ۲۲ شهر در وضعیت قرمز، ۱۷۵ شهر نارنجی و ۲۵۱ شهر در وضعیت زرد توسط وزارت بهداشت گزارش شده است.(عکس سه) این درحالی‌ست که آخرین رنگ‌بندی شهرهای کشور که در روز ۲۴ مهر ماه منتشر شد خبر از ۹ شهر با وضعیت قرمز، ۱۰۶ شهر نارنجی، ۲۲۸ شهر زرد و جالب این‌که باتوجه به بدتر بودن آمارهای ماه مهر نسبت به خرداد، در این ماه(مهر) نقشه کرونایی کشور ۱۰۵ شهر با وضعیت آبی، یعنی عاری از ویروس را نشان می‌دهد.(عکس چهار)

تعداد موارد بستری معیار رنگ‌بندی کرونایی شهرها

وجود این تناقض سبب شد که آن را با کارشناسان مطرح کنیم. دراین‌باره دکتر حمید سوری، اپیدمیولوژیست به هوشمند نیوز می‌گوید: «مبنای قضاوت راجع به وضعیت اپیدمی در کشور اگر بر پایه رنگ‌بندی شهرها باشد اشتباه است، علت این است که عملاً رنگ‌بندی شهرها معید وضعیت خطر اپیدمی در مناطق مختلف نیست. رنگ‌بندی‌ها صرفاً بر پایه‌ی تعداد موارد بستری به ازای جمعیت است، اما بستری تنها یکی از متغیرهایی است که می‌تواند سطح خطر ناشی از اپیدمی را در مناطق مختلف نشان دهد. درحالی‌که متغیرهای دیگری هم مانند تعداد مرگ و ابتلا، نسبت تست‌های مثبت به کل تست‌ها، طغیان‌ها، تحرک جمعیتی، عدم رعایت پروتکل‌ها هم وجود دارند. بنابراین اساس قضاوت ما راجع به اپیدمی نمی‌تواند بر پایه‌ی رنگ‌بندی باشد، چراکه متاسفانه رنگ‌بندی‌ها ذهنیت کاذب ایجاد کرده و حتی سیاستگذارها و مدیران بخش‌های مرتبط با کرونا را گمراه کرده است.»

او ادامه می‌دهد: «لذا لازم است اولاً اساس رنگ‌بندی به‌کل تغییر جدی پیدا کند، دوم این‌که قضاوت ما برای خطر بر پایه‌ی این شود که سایر متغیرها را در یک مدل مناسب قرار دهیم و تحلیل کنیم.»

سوری در پاسخ به این پرسش که «اما انتظار می‌رود افزایش آمارها سبب تغییر رنگ‌بندی‌ها به سمت رنگ قرمز شود» بیان می‌کند: «این انتظار در شرایطی است که این متغیرها در محاسبه رنگ‌ها دخالت داشته باشند، که ندارند. یعنی اگر یک شهری روزی هزارتا مرگ داشته باشد بدون این‌که افراد در بیمارستان بستری شده باشند شما تغییری در رنگ آن شهر نخواهید دید، بر این اساس ممکن است وقتی یک یا دو مورد از موارد بستری به‌ویژه در شهرهای کوچک کم شود رنگ شهر تغییر پیدا کند درحالی‌که وضعیت خطر در آن شهر تغییری نکرده است. تعریف رنگ‌بندی براساس متغیرهایی که باید باشد نیست و این اشتباه است، مبنا غلط است و هرچقدر ما هم گفتیم گوش نکردند.»

او در پایان یادآور می‌شود: «من معتقدم باید مجموعه‌ای از عوامل تحلیل شود تا ما بتوانیم سطح خطر را در یک شهر بررسی کنیم، متاسفانه یکی از دلایلی که تعداد پیک‌ها در کشور ما نسبت به میانگین دنیا بالاتر است همین مسئله است که اساس قضاوت ما برای وضعیت خطر شهرها اشتباه است، بنابراین دچار اشتباه می‌شویم، با این تحلیل‌های غلط دچار ساده‌انگاری می‌شویم و مجدد پیک بعدی بالا می‌رود. این رنگ‌بندی‌ها کاملاً گمراه کننده است و هرکسی مخالف نظر من است دعوت می‌کنم با هم بحث علمی کنیم.»

۴۷۲۳۳