گسترش نفوذ نهادهای حاکمیتی در سینما طی پنج سال اخیر

مهسا بهادری: برخی از منتقدان از وضع موجود و همچنین نقش برخی سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی در حمایت و تولید بخش زیادی از آثار از حاشیه‌های اولیه این دوره از جشنواره است، در جدول‌های زیر به سهم هر سازمان برای حمایت از آثار اشاره کردیم که در ادامه می‌بینید.

این گزارش حاکیست از میان این ۱۲ اثر، در ۶ فیلم تهیه کنندگان و بخش خصوصی نیز بخشی از سهامداران و شرکای فارابی و نهادهای فیلمسازی هستند. از میان ۱۷ فیلم ثبت نامی فارابی چند فیلم دیگر نیز به بخش نهایی راه نیافت و یا نسخه نهایی آن به جشنواره نرسید. توجه به الگوی قهرمان در دفاع مقدس، موضوع تاریخ اسلام، فیلم اجتماعی و طنز خانوادگی، موضوعات انقلاب اسلامی و مقاومت اسلامی، توجه به سینمای نوجوان، تولید در حوزه تاریخ معاصر از موضوعات سبد تولیدات امسال بنیاد فارابی است که با نظر هیأت انتخاب، مجوز حضور در دو بخش رقابتی «سودای سیمرغ» و «نگاه نو» جشنواره را به دست آوردند.

بنیاد سینمایی فارابی امسال ۱۲ فیلم سینمایی را در بخش های مختلف جشنواره تولید کرده بود. این فیلم ها با ۴۷ نامزدی در ۱۹ بخش مختلف، همچنین کسب ۱۱ سیمرغ رکورد دار بیشترین نامزدی و دریافت جایزه در جشنواره فیلم فجر شدند.

امسال و در چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر ۱۲ جایزه، سهم سازمان سینمایی سوره حوزه هنری بود که با اعلام برگزیدگان چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، آثار تولیدی سازمان سینمایی سوره با کسب ١٠ سیمرغ بلورین و ٢ دیپلم افتخار افتخار دیگری را به کارنامه پربار سوره افزودند.

همچنین با اعلام جوایز جشنواره فیلم فجر فیلم های سینمایی «مجنون» با ۴ سیمرغ و «پرویزخان» با ۲ سیمرغ و یک دیپلم افتخار و انیمیشن «ببعی قهرمان» با یک دیپلم افتخار محصولات سازمان اوج بودند.

این در شرایطی است که اگر به پنج سال گذشته بازگردیم، یعنی زمانی که نه مانند ۱۴۰۱ وضعیت کشور ناآرام بود و نه مانند ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ کرونا گریبان‌گیر همگان شده بود.

«روز صفر» وزارت اطلاعات ایران سرمایه‌گذار فیلم روز صفر بوده‌ روز صفر با ۵ سیمرغ بلورین بیش‌ترین جوایز این دوره از جشنواره را کسب کردند

از بین ۲۹ فیلمی که در سی و هشتمین دوره از جشنواره فیلم فجر حاضر بود، ۶ فیلم (مردن در آب مطهر، پدران، ابر بارانش گرفته، مغز استخوان، سینما شهر قصه و من می‌ترسم) با حمایت بنیاد فارابی ساخته شده‌اند و چهار فیلم (آبادان یازده ۶۰، روز بلوا، خروج و لباس شخصی) محصول سازمان اوج هستند.

ده فیلم با حمایت نهادهای حاکمیتی ساخته شدند و البته بخشی از فیلم‌ها هم جایزه نگرفتند و ۱۹ فیلم در همکاری با بخش خصوصی اکران شدند.

«لباس شخصی» با حمایت اوج در بخش سودای سیمرغ حضور نداشت. «خروج» ابراهیم حاتمی کیا اوج نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد، نامزد بهترین صدابرداری و صداگذاری، نامزد بهترین طراحی لباس، برنده بهترین چهره‌پردازی، برنده بهترین جلوه‌های ویژه بصری، «روز بلوا» سازمان اوج هیچ جایزی را به خود اختصاص نداد.

حالا همین مقیاس را وارد فضای چهل و دومین جشنواره فیلم فجر کنیم نه تنها بخش عظیمی از این آثار به ارگان‌ها و نهادها اختصاص دارد، بلکه حجم زیادی از جوایز هم به این آثار تعلق دارد، این بررسی‌ها در گذر زمان پنج ساله نشان می‌دهد که با افزایش حمایت نهادها و سازمان‌های دولتی، نقش تهیه‌کنندگان بخش خصوصی بسیار کمرنگ‌تر از قبل شده و در عین حال نقش ارگان‌ها و رویکردهای خاصی که در جشنواره داشتند، ظهور بروز پر رنگ‌تری داشته است.

۲۴۵۲۴۵