کوچکترین شهر ایران کجاست؟ | معرفی 10 شهر کم جمعیت ایران

در دهه‌های اخیر، شهرنشینی در ایران ۱۰ برابر رشد داشته است. مهاجرت مردم از روستا‌ها به شهر‌ها مهم‌ترین دلیل این افزایش بوده‌ است؛ البته عواملی مانند تبدیل روستا‌های بزرگ به شهر نیز بی‌تاثیر نبوده‌اند. در آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، جمعیت کشور ۷۹,۹۲۰,۰۰۰ نفر محاسبه شده است. از این تعداد، ۵۹,۱۴۷,۰۰۰ هزار نفر در شهر‌ها ساکن بوده‌اند که بیش از ۷۴ درصد از کل جمعیت را شامل می‌شوند.

از سال ۱۳۳۵ معیارهای مشخصی برای تبدیل روستا به شهر در نظر گرفته شد که از جمله آن، داشتن حداقل ۵,۰۰۰ نفر جمعیت بود. این مقدار در سال ۱۳۶۵ به ۱۰,۰۰۰ نفر افزایش یافت تا اینکه با تغییر دوباره قانون در سال ۱۳۷۱، مقدار کمینه برداشته شد و هر نقطه دارای شهرداری به‌عنوان شهر شناخته شد. در هر نقطه که از نظر موقعیت و اهمیت، تشکیل شهرداری، ضرورت داشته باشد؛ اما جمعیت آن به ۵,۰۰۰ نفر نرسد، وزارت کشور می‌تواند در آن محل دستور تشکیل شورای شهر و شهرداری بدهد. در سال‌های اخیر حد نصاب شهر شدن در ایران از ۱۰,۵۰۰ نفر به ۳,۵۰۰ نفر کاهش یافته است. در آخرین اصلاح قانونی در این خصوص آمده است، روستاهای مرکز بخش با هر جمعیتی، و روستاهای واجد شرایط چنانچه دارای ۳,۵۰۰ نفر جمعیت باشند شهر شناخته می‌شوند.

بر اساس اعلام نتایج نهایی سرشماری ۱۳۹۵ از بین ۱,۵۱۸ نقطه شهری کشور تعداد ۲۵ شهر جمعیتی کمتر از ۱,۰۰۰ نفر دارند که در استان‌های مختلف و وضعیت‌های جغرافیایی مختلف قرار دارند و هرکدام به دلایلی توانسته‌اند در سال‌های گذشته شهرداری تاسیس کنند و به‌عنوان شهر شناخته شوند. بنابراین، بر‌‌اساس اعلام مرکز آمار ایران، مساحت معیار مناسبی برای تشخیص کوچکی و بزرگی شهرها نیست، جمعیت به‌عنوان شاخص کوچک و بزرگی شهرها در نظر گرفته شده است. در این مقاله به معرفی ۱۰ شهر از کوچک‌ترین شهرهای ایران از نظر جمیعت می‌پردازیم.

با کوچک‌ترین شهرهای ایران آشنا شوید:

۱. سومار؛ کرمانشاه

• جمعیت: ۱۸۰ نفر
• آدرس: استان کرمانشاه، شهرستان قصر شیرین، شهر سومار (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: mcth.ir}

شهر سومار کم جمعیت‌ترین شهر ایران است و بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر ۱۸۰ نفر اعلام شد. سومار یکی از شهرهای شهرستان قصر شیرین در استان کرمانشاه است که در میان دره‌ها و بلندی‌های سارات، چغامان و اردوبان قرار دارد. این شهر در مرز ایران و عراق قرار دارد و فاصله آن با شهر مندلی عراق ۱۵ کیلومتر است و از نزدیک‌ترین مناطق ایران به بغداد محسوب می‌شود. سومار در زمان جنگ ایران و عراق به تصرف نیروهای عراقی درآمد. عملیات مطلع‌الفجر از جمله عملیات‌های جنگی انجام‌ شده در این منطقه بود.

سومار زمستان‌هایی با آب و هوایی ملایم و تابستان‌هایی نسبتا گرم دارد. کشاورزی و دامپروری رونق خاصی در این شهر دارد و محصولات باغی آن مرکبات، انگور و خرما است. نفت‌ شهر نیز از توابع آن دارای منابع گازی و نفتی است که هم‌ اکنون از آن‌ها استفاده می‌شود. در این منطقه، رودخانه دائمی کنگیر جاری است و انواعی از محصولات جالیزی در آن رشد می‌کند.

۲. بلاوه تره؛ ایلام

• جمعیت: ۲۶۴ نفر
• آدرس: استان ایلام، شهرستان چرداول، بخش زاگرس، شهر بلاوه تره (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: seeiran.ir}

بلاوه شهری در بخش زاگرس شهرستان چرداول استان ایلام است. با مصوبه تیر ۱۳۹۲ هیئت وزیران، روستای بلاوه به شهر تبدیل و به نام شهر بلاوه نامگذاری شد. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۶۴ نفر اعلام شد و عنوان دومین شهر کم جمعیت کشور را به خود اختصاص داد. مردم شهر بلاوه کرد هستند و به زبان کردی صحبت می‌کنند. آب این شهر از رودخانه چرداول تهیه می‌شود و محصول آن غلات و لبنیات است. 

۳. گزنک؛ مازندران

• جمعیت: ۳۱۹ نفر
• آدرس: استان مازندران، شهرستان آمل، بخش لاریجان، شهر گزنک (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: gashtool.com}

گزنگ یکی از شهرهای استان مازندران در شهرستان آمل است. شهر کوهستانی گزنک از سال ۱۳۷۹ به‌دلیل واقع بودن در مرکز بخش لاریجان به‌عنوان شهر به رسمیت شناخته شد و شهرداری گزنک از سال ۱۳۸۱ فعالیت خود را آغاز کرد. شهر گزنک بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، دارای ۳۱۹ نفر جمعیت بوده است و حدفاصل استان تهران و شهر آمل قرار دارد.

محور ترانزیتی هراز، گزنک را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم کرد. همچنین رودخانه کبیر هراز از کنار این شهر عبور می‌کند که باعث شکوفا شدن اقتصاد شهر از نظر تولید ماهیان سرد آبی شده‌ است. آب این شهر از چشمه سار و هراز تامین می‌شود و محصولات آن غلات و لبنیات، حبوبات و شغل اهالی آن زراعت است. راه‌های شهر گزنک مالرو است و دو زیارتگاه دارد. مردم آن نیز به زبان مازنی صحبت می‌کنند.

۴. فریم؛ مازندران

• جمعیت: ۳۶۹ نفر
• آدرس: استان مازندران، شهرستان ساری، بخش دودانگه، شهر فریم (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: seeiran.ir}

فریم از شهرهای استان مازندران در شمال ایران است که در بخش دودانگه شهرستان ساری و در ۶۵ کیلومتری ساری قرار دارد و به دودانگاه معروف است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر برابر با ۳۶۹ نفر جمعیت بوده است. فریم یکی از شهرهای تاریخی، زیبا و ییلاقی استان مازندران است که طبیعتی بکر و شگفت دارد. فریم از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های مناسبی برای رشد صنعت گردشگری برخوردار است.

این شهر تازه‌تاسیس از روستاهای امامزاده علی، شلدره، تلاوک، کهنه ده، قلقل، محمدآباد و جعفرکلا، دینه سر، علی آباد، کرچا و رسکت تشکیل شده است. شغل اصلی مردم این شهر کشاورزی و دامداری است. در شهر فریم واحدهای اداری و تجاری زیادی وجود دارند و همین امر باعث شده که مردم از روستاهای اطراف برای رفع نیاز و تهیه ملزومات زندگی به این شهر رفت و آمد داشته باشند. امروز به سبب افزایش جمعیت و رشد بافت انسانی جوامع، ساختار تقسیمات جغرافیایی و اقلیمی نیز به فراخور آن دست‌خوش دگرگونی می‌شوند.

۵. ماسوله؛ گیلان

• جمعیت: ۳۹۳ نفر
• آدرس: استان گیلان، شهرستان رشت، بخش فومن، شهر ماسوله (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: mojnews.com}

ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن، ۵۵ کیلومتری شهر رشت واقع است. این شهر در ناحیه‌ای کوهستانی و جنگلی در دامنه‌ای صخره‌ای با ارتفاع ۱,۰۵۰ متر از سطح دریا ساخته شده است. ماسوله در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن قرار دارد و از غرب به خلخال، از شمال به ماسال و از جنوب به طارم محدود شده است. جمعیت آن از سال ۱۳۲۰ بر اثر اصلاحات اراضی، توسعه راه‌ها و نیز زلزله خرداد ۱۳۶۹ مهاجرت‌ها در این ناحیه افزایش و جمعیت آن به‌شدت کاهش یافت. بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیتی بالغ بر ۳۹۳ نفر داشته است. 

روستای ماسوله که امروزه به شهر تبدیل شده است، یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی رشت و از معروف‌ترین نمونه‌های معماری پلکانی در جهان است. در سال ۱۳۵۴ نام شهر ماسوله با عنوان اولین شهر تاریخی زنده کشور و با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این شهر زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین اداره محیط زیست استان قرار دارد. شهر تاریخی و توریستی ماسوله یکی از نقاط تاریخی، سرسبز و خوش آب و هوای شمال ایران با هوای مه آلود، تابستان‌های خنک و زمستان‌های پربرف است که بومیان آن را تالشی‌ها تشکیل می‌دهند. 

۶. چناره؛ کردستان

• جمعیت: ۴۵۵ نفر
• آدرس: استان کردستان، شهرستان مریوان، بخش سرشیو، شهر چناره (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: akharinkhabar.ir}

شهر چناره در مرکز بخش سرشیو شهرستان مریوان در استان کردستان قرار دارد و در هفت کیلومتری جنوب سنندج به کرمانشاه واقع شده است. جمعیت این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۴۵۵ نفر بوده است. شغل اصلی مردم آن کشاورزی و باغداری است تعدادی کمی نیز به دامپروری مشغول هستند. در قدیم مردم شهر چناره اغلب شالیزار داشتند و برنج صدری کشت می‌کردند و کرمانشاه بازار اصلی فروش این محصول بود؛ ولی امروزه دیگر برنجی در آن کشت نمی‌شود.

در مورد وجه تسمیه شهر چناره باید گفت که این شهر از گذشته محل کاشت درخت چنار بود و در بعضی مواقع بیشه‌های انبوهی از چنار در شهر چناره کاشت می‌شد و همیشه در داخل شهر درخت چنار بود که گمان می‌رود به این دلیل اسم چناره را برای این شهر انتخاب کرده‌اند. این شهر قدمتی زیادی دارد، دو قبرستان در آن وجود دارد که یکی از آن‌ها خیلی قدیمی است و وجود دو مسجد در این شهر نشانگر قدمت طولانی آن است. از امکانات روستای چناره می‌توان به برق، تلفن ثابت و همراه، جاده آسفالته و مدرسه ابتدایی اشاره کرد. شهر چناره دارای دو واحد مرغداری، ۱۰ واحد گلخانه و یک واحد تولید بلوک زنی است. همچنین یک ساختمان مجهز به وسایل و امکانات زلزله نگاری وابسته به وزارت نیرو در شهر چناره دایر شده است.

۷. نیک پی؛ زنجان

• جمعیت: ۴۵۵ نفر
• آدرس: استان زنجان، شهرستان زنجان، بخش زنجان‌رود، شهر نیک‌پی (مشاهده روی نقشه) 

_{منبع عکس: rjzanjan.ir}

نیک‌پی شهری از توابع بخش زنجان‌رود شهرستان زنجان در استان زنجان است. روستای نیک‌پی در سال ۱۳۹۰ به شهر تبدیل شد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیتی بالغ بر ۴۵۵ نفر داشته است. نیک‌پی از لحاظ سابقه باستانی و تاریخی یکی از باسابقه‌ترین مناطق زنجان به شمار می‌آید. این منطقه دارای باغ‌ها، دره‌ها و مناطق طبیعی و گردشگری فراوانی است. همچنین کاروانسرای نیک‌پی در ۳۵ کیلومتری شمال‌غرب زنجان، بخش زنجان‌رود و در روستای نیک‌پی قرار دارد.

۸. بابارشانی؛ کردستان

• جمعیت: ۵۰۹ نفر
• آدرس: استان کردستان، شهرستان بیجار، بخش چنگ الماس،‌ شهر بابارشانی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: dana.ir}

بابارشانی شهری است که در غرب ایران، در شمال شرق استان کردستان و در نزدیکی استان‌های همدان و زنجان واقع شده است. این شهر در بخش چنگ الماس شهرستان بیجار قرار گرفته است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ این شهر ۵۰۹ نفر جمعیت دارد و از جمله شهرهای کوچک ایران محسوب می‌شود.

بابارشانی راه آسفالت ندارد و از آن راه شنی بیجار به گل‌تپه همدان می‌گذرد. کوه چنگ الماس و کوه حمزه عرب از کوه‌های پیرامون این شهر هستند و رودخانه تلوار نیز از سمت خاوری آن عبور می‌کند. شهر بابارشانی به خاطر وجود مرغدارهای متعدد در شهرستان بیجار واحد نمونه شده است که مرغداری امیر رنجبران و مرغداری زندیان از مهم‌ترین آن‌ها هستند. همچنین شیر شرکت‌های لبنیاتی شهرستان بیجار توسط یک گاوداری در شهر بابارشانی تامین می‌شود.

۹. خضرآباد؛ یزد

_{منبع عکس: ashkezarnews.ir}

شهر خضرآباد در بخش خضرآباد استان یزد واقع شده است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ این شهر ۵۳۵ نفر جمعیت دارد که در ۵۰ روستا ساکن هستند. خضرآباد شهری زیباست و مهم‌ترین منطقه آن مزرعه طاحونه نام دارد. از جاذبه‌های تاریخی و معنوی شهر خضرآباد می‌توان امامزاده سید کافی از نوادگان امام سجاد (ع) را نام برد. همچنین در انتهای محدوده خضرآباد غار طبیعی با قندیل‌های زیبا وجود دارد.

۱۰. گراب سفلی؛ کهگیلویه و بویراحمد

• جمعیت: ۵۴۵ نفر
• آدرس: استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان بویراحمد، بخش لوداب، شهر گراب سفلی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: irna.ir}

گراب سفلی شهری است در استان کهگیلویه و بویراحمد که در بخش لوداب از توابع شهرستان بویراحمد واقع شده است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵۴۵ نفر اعلام شد و به همین دلیل از کوچک‌ترین شهرهای ایران به شمار می‌رود. در سال ۱۳۸۷ در دور دوم سفر محمود احمدی‌نژاد، طرح گازرسانی به شهرهای گراب سفلی، قلعه رئیسی، دیشموک و ۸۰ روستا پیشنهاد شد.

اگر به این شهرها سفر کرده‌اید یا اطلاعات بیشتری از آن‌ها در اختیار دارید، تجربیات و اطلاعات خود را در بخش نظرات با کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

_{منبع عکس کاور: funibo.com}