کشف کوچک‌ترین سنگ‌نوشته ساسانی ایران؛ کتیبه‌ای به اندازه قوطی کبریت

ابوالحسن اتابکی، دکترای تاریخ، از کشف کوچک‌ترین سنگ‌نوشته باستانی با قدمتی حدود ۱٬۶۰۰ سال در استان فارس خبر داد. به گفته او، این کتیبه در «اواخر دوره ساسانی» بر دیواره صخره‌های دشت مرودشت حکاکی شده است.

این سنگ‌نوشته در ابعاد ۴ در ۷ سانتی‌متر ـ معادل یک قوطی کبریت ـ ایجاد شده و با ابزاری به قطر ۰٫۵ میلی‌متر نگاشته شده است. اتابکی این اثر را «شاهکاری از هنر ناب ایرانی در دوره ساسانی» دانست و تأکید کرد کشف چنین آثار ارزشمندی می‌تواند به نماد هویتی کشور و زمینه‌ساز جذب گردشگر تبدیل شود، اما ضعف ساختاری و مدیریتی در حوزه میراث فرهنگی فارس مانع بهره‌برداری مناسب از آن است.

نجمه ابراهیمی، پژوهشگر تاریخی، درباره محتوای این سنگ‌نوشته گفت:

متن شامل ۹ سطر به خط پهلوی کتابی و فارسی میانه است که دو سطر نخست آن به دلیل رسوبات صخره‌ای پوشیده شده است. او افزود: این کتیبه توسط یکی از اهالی شهر باستانی استخر نگاشته شده و موضوع آن «اعمال نیک (کرفه) و گناه (ویناه)» در باورهای مذهبی ساسانیان است.

به گفته ابراهیمی، سنجش ثواب و گناه بر اساس باور به دنیای پس از مرگ و جاودانگی روان از موضوعات محوری آیین زرتشتی در دوره ساسانی به شمار می‌رفته است. او یادآور شد این مفاهیم در کتیبه‌های «کرتیر» و همچنین در متونی چون «بندهش»، «وندیداد»، «ارداویراف‌نامه»، «دینکرد» و دیگر آثار مذهبی زرتشتی نیز تکرار شده و بر جدایی بهشت و دوزخ برای روان انسان‌ها تأکید داشته است.

این سنگ‌نوشته هم‌اکنون تحت مطالعه دکتر اتابکی قرار دارد و قرار است نتایج آن به‌زودی در نشریات علمی منتشر شود.