کرونا! ما زنده‌ایم و نفس می‌کشیم

نرگس کیانی: کرونا در ایران یک‌ساله ‌شد؛ یک سال خوف و رجاء زیر بارش مرگ. تئاتری‌ها جزو نخستین کسانی بودند که با شیوع کرونا در اسفند ۹۸ به دستور ستاد مبارزه با کرونا، شغل‌شان را برای یک هفته از دست دادند. یک هفته‌ای که با تمدیدهای مدام و بی‌آن‌که چشم‌اندازی از چگونگی ادامه راه وجود داشته باشد تا ابتدای تیر  ۹۹ ادامه پیدا کرد.

پس از آن اهالی تئاتر، شاهد رفت‌وآمدی مدام میان تعطیلی و بازگشایی بودند، گشایشی که به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از تنها ۵۰ درصد ظرفیت سالن، دست داد اما علی‌رغم تعهد تئاتری‌ها به این شروط، پایدار نماند. در این فاصله، چند جشنواره تئاتری به شکل آنلاین برگزار شد و سرانجام جشنواره‌ تئاتر فجر، قفل سالن‌ها را باز کرد.

میزان استقبال بعد از بازگشایی چگونه بوده است؟  

با برگزاری جشنواره تئاتر فجر در بهمن امسال، قفل بسیاری از سالن‌های نمایشی هم باز شد.

از جمله این سالن‌ها، می‌توان به پردیس تئاتر شهرزاد اشاره کرد که محمد دشت‌گلی، مدیر آن، استقبال تماشاگران را از آثار روی صحنه رفته در این پردیس را «نسبتا خوب» می‌داند.  

او با اشاره به نمایش «مختلفیم» که از ۱۲ بهمن در سالن گلایل این پردیس روی صحنه رفته است، ادامه داد: «این اثر پرفروش‌ترین نمایش ما بعد از بازگشایی مجدد بود.»

«مختلفیم» به نویسندگی سبحان بابائی و کارگردانی آرمان شیرالی‌نژاد که طبق گفته دشت‌گلی با استقبال مواجه شده، روایتی است از دستخوشِ دسیسه‌ رهبرانِ ارشدِ خود شدن که داستان ملزم شدن فرماندهان برجسته‌ای از ارتش متفقین به ترور یکی از فرماندهان مشهور آلمانی را روایت می‌کند.  

مدیر شهرزاد: پس از بازگشایی‌ سالن‌ها، گروه‌های نام‌ونشان‌دارتر نسبت به جوان‌ها، تمایل کم‌تری به رفتن روی صحنه نشان دادند

داوود نامور، مدیر عمارت نوفل‌لوشاتو نیز که تماشاخانه تحت مدیریتش، کار مجدد خود را اول اسفند آغاز کرد، در این خصوص گفت: «نمی‌توان گفت استقبال بی‌نظیر بوده است اما دست‌کم می‌توان کم‌نظیر دانستش. تعداد تماشاگران با گذشته که کرونا وجود نداشت، قابل مقایسه نیست اما این که می‌گویند استقبالی نشده است را هم قویا رد می‌کنم.»

       این مطالب را هم بخوانید: 

      ◾️مقررات و الزامات بازگشایی سالن‌های تئاتر اعلام شد

      ◾️سالن‌های خصوصی تئاتر، روی تخت آی‌سی‌یو

مهدی علی‌نژاد، مدیر خانه‌نمایش مهرگان هم با اشاره به این که کارشان را از ۲۹ دی‌ماه با ۴ نمایش آغاز کرده‌اند، توضیح داد: «هفته اول با حضور تعداد کمی از تماشاگران مواجه شدیم به گونه‌ای که به طور متوسط از انگشتان دو دست بیشتر نبودند اما اوضاع از نیمه بهمن به این سو بهتر شد و ظرفیت ۵۰ درصدی که مجاز به استفاده از آن بودیم، در برخی شب‌ها پُر می‌شد.»

مدیر عمارت نوفل‌لوشاتو: سفیراوکراین پس از تماشای «هولودومور» گفت اثر می‌تواند موجب ایجاد یک رابطه فرهنگی دوستانه پس از فاجعه سقوط هواپیمای ۵۷۲ شود

علی‌نژاد در پاسخ به این که آیا گمان می‌کرد ظرفیت ۵۰ درصدی مُجازشده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا، پُر شود، گفت: «نه چنین تصوری نداشتم و فکر می‌کردم احتمالا سالن‌ها زیر سایه وحشت از ابتلا به کرونا، خالی می‌مانند اما رفته‌رفته متوجه شدم آدم‌هایی هستند که دل‌شان برای تماشای تئاتر روی صحنه تنگ شده است. البته می‌توان گفت این افراد حدودا همان تماشاگران ثابت تئاتر و کسانی‌اند که پیش از شیوع کرونا هم تئاتربین حرفه‌ای بوده‌اند و اکنون به سبب کم‌تر بودن تعداد اجراها و محدود شدن گزینه‌هایشان برای انتخاب، به تماشای همه اجراها می‌نشینند.»  

جوان‌هایی که بیش از حرفه‌ای‌ها ریسک می‌کنند

اگر نگاهی به فهرست کوتاه نمایش‌های روی صحنه رفته در این روزها بیندازیم، می‌بینیم سهم جوان‌ها  بیش از گذشته است؛ انگار اگر ویروس کرونا راه نفس بسیاری از مردم را بسته، ولی در عرصه تئاتر، راه تنفس تازه کارها را باز کرده است.

مدیر پردیس شهرزاد با اشاره به این‌که در شرایط فعلی، تئاتری‌های جوان‌تر، نسبت به حرفه‌ای‌ها، استقبال بیشتری از برگشتن روی صحنه کرده‌اند، گفت: «آن‌چه از ظاهر امر برمی‌آید این است که گروه‌های نام‌ونشان‌دارتر نسبت به جوان‌ها، تمایل کم‌تری به رفتن روی صحنه دارند که با تصور اولیه ما متفاوت بود.»

مدیر عمارت نوفل‌لوشاتو با اشاره به سرگیی بوردیلیاک، سفیر اوکراین در ایران به عنوان یکی از تماشاگران نمایش «هولودومور»، توضیح داد: «نکته جالبی که سفیر اوکراین پس از تماشای «هولودومور» به آن اشاره کرد، این بود که این اثر می‌تواند موجب ایجاد یک رابطه فرهنگی دوستانه پس از فاجعه سقوط هواپیمای ۵۷۲ باشد. آن‌چه او گفت از این نظر موجب تعجب من شد که چه زیبا می‌توان فرهنگ و هنر را تبدیل به مَفَری برای برقراری ارتباط دوباره، پس از یک رخداد فاجعه‌آمیز کرد.»

«هولودومور» به نویسندگی علی صفری و کارگردانی رها حاجی‌زینل، روایت خانواده دهقانی اوکراینی است که در زمانه قحطی ساختگی توسط استالین به نام هولودومور، برای بقا تلاش می‌کنند و نامور آن‌چه را سفیر اوکراین در مورد این اثر گفته است نشانی از حیات تئاتر و کارکرد همچنان موثر آن می‌داند.

رضایت از وضعیت فعلی در مقایسه با وضعیت پیشین  

با وضعیت این روزهای سالن‌های تئاتر به‌ویژه در بخش خصوصی، آیا می‌توان به تداوم کار این مراکز در چند ماه آینده امیدوار بود؟ آیا با چنین شرایطی، مدیران سالن‌ها از نظر اقتصادی و فرهنگی، باز بودن درها را به بسته شدن ترجیح می‌دهند؟

در پاسخ به پرسش بالا، دشت‌گلی، نامور و علی‌نژاد از جمله مدیران سالن‌های تئاتری هستند که باز بودن سالن‌ها و مجاز به استفاده از ۵۰ درصد ظرفیت را به تعطیلی کاملِ پیشین ترجیح می‌دهند، هرچند تعداد تماشاگران‌شان بسیار کم‌تر از دوران پیش از شیوع کرونا باشد.

آن‌ها ضمن تاکید بر به کار بردن تمام تلاش‌شان برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی، امیدوارند با ادامه پیدا کردن اجراها، تعداد تماشاگران نیز به وضعیت پیش از شیوع کرونا، بازگردد.      

۵۷۲۵۹