کاروانسرای کوهاب نطنز؛ شکوه معماری و هنر عصر صفوی

حسین یزدانمهر در گفت‌وگو با ایسنا درباره کاروانسرای تاریخی کوهاب نطنز، اظهار کرد: نطنز به علت قرار گرفتن در راه‌های فرعی و به‌عنوان حلقه متصله به شاهراه‌های بازرگانی همواره دارای اهمیت و جایگاه ویژه‌ای به لحاظ بازرگانی و تجارت دارد. شکل‌گیری چند کاروانسرا در محدوده استحفاظی آن مؤید این موضوع است و آنچه مسلم است کاروانسرا در ارتباط با رونق تجارت و اقتصادی شکل گرفت و عواملی نظیر کاربرد نظامی و مسائل ارتباطات پستی در توسعه و تکامل آن تأثیرگذار بودند.

وی افزود: نطنز در دوره حکومت صفویان به ویژه در زمان شاه‌عباس اول مورد توجه بوده و کاروانسرای کوهاب یکی از نمونه کاروانسراهایی است که در دوره صفویه و در زمان شاه‌عباس اول بنا شده و این کاروانسرا با وجود فراز و نشیب در طی چهار قرن اخیر توانسته اسکلت اصلی خود را حفظ کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نطنز، تصریح کرد: کاروانسرای کوهاب از نمونه‌های چهار ایوانی است که سه ایوان آن شاه‌نشین و یک ایوان آن ورودی بنا است و دور تا دور بنا با حجره‌های زیبا محصور شده و دارای چهار شترخان است که بیشترین فضای درونی این کاروانسرا را تشکیل می‌دهد.

یزدانمهر گفت: مصالح بنا عمدتاً سنگ, آهک و آجر است و این بنا توسط شخصی به نام «ابوالمعالی برزرودی» ساخته شد، به همین دلیل کاروانسرای ابوالمعالی نیز خوانده می‌شود. «ابوالمعالی» از امیران مقرب شاه عباس بود که به آقا میر نیز شهرت داشت. ایشان در حقیقت وزیر حضور و مجلس نویس شاه‌عباس به حساب می‌آمدند. این کاروانسرا تا دوره پهلوی مورد استفاده عموم مردم قرار داشت.

وی ادامه داد: کاروانسرای کوهاب دارای ۲۳ اتاق، چهار ایوان، یک حیاط بزرگ، جلوخان و سردری با کتیبه سنگی است. سردر کاروانسرای کوهاب ارتفاع بسیار زیاد و بر روی این سردر یک کتیبه سنگی وجود دارد. روی این کتیبه سال ساخت کاروانسرا به همراه سازندگان آن با خط ثلث نوشته شده است. علاوه بر آن، در پشت بام کاروانسرا اتاق‌های دیده‌بانی قابل مشاهده‌اند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان نطنز گفت: کاربرد این اتاق‌ها برای نگهبانی و محافظت از کاروانیان بود.در قسمت شمالی کاروانسرای کوهاب نطنز و در دو طرف دروازه ورودی، ۱۰ صفه وجود دارد. صفه ها ایوان‌ها یا تالارهایی هستند که دارای سقف هستند. این ۱۰ صفه، زمانی که کاروانسرا شلوغ بود و همه اتاق‌ها پر می‌شدند، مورد استفاده قرار می‌گرفت.

یزدانمهر خاطرنشان کرد: در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ با اعتبارات تخصیص یافته از جانب اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان مرمت این اثر تاریخی در دستور کار قرار گرفت و پس از مرمت اساسی اعم از سبک‌سازی و استحکام‌بخشی پشت‌بام این مکان در سال ۱۳۹۴ تحویل صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی وزارتخانه شد و سپس توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی با تغییر کاربری به هتل بوتیک قلعه کوهاب نام‌گذاری شده و در سال ۱۴۰۱ مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

انتهای پیام