کارتر، چند روز پس از پیروزی انقلاب: آمریکا نمی‌توانست جلوی سقوط شاه را بگیرد/ کیسینجر: دولت کارتر باید مسئولیت از دست دادن ایران را قبول کند

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، چند روز پس از پیروزی انقلاب، اختلاف نظر میان سیاستمداران رده‌بالای دولت آمریکا درباره‌ی وقوع انقلاب در ایران بالا گرفت. کیسینجر وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی دولت‌های نیکسون و فورد، عقیده داشت مسئولیت از دست دادن ایران با کارتر است،‌ خود کارتر می‌گفت آمریکا قادر نبوده وضع سابق را در کشوری که مردم آن خواهان تغییر بودند حفظ کند و از آن سو جرج بال معاون وزارت خارجه‌ی دولت جانسون تقصیرها را متوجه کیسنجر می‌دانست. در همین رابطه روز چهارشنبه ۹ اسفند ۱۳۵۷، روزنامه‌ی اطلاعات به نقل از یونایدپرس از واشنگتن نوشت:

جیمی کارتر رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که «دولت آمریکا ممکن است پیوندهای بیش‌تری با دولت جدید اسلامی ایران که هدف خصومت فزاینده‌ی چپ‌گرایان (متحدان دیروز خود) قرار گرفته است برقرار کند.»

کارتر گفت: «از دولت آمریکا کاری ساخته نبود تا جلوی نیروهای پیچیده‌ی اجتماعی، سیاسی و مذهبی را که منجر به سقوط شاه شد بگیرد.»

کارتر در مصاحبه‌ی مطبوعاتی خود گفت: «دولت جدید ایران بر آن است که مناسبات حسنه‌ای با آمریکا برقرار کند و آمریکا نیز می‌خواهد به بهترین وجهی با تغییرات در ایران مواجه شود.»

کارتر سیاست آمریکا را در قبال آن دسته کشورها که رژیم مورد حمایت آمریکا در آن‌جا سقوط می‌کند، روشن کرد و گفت: «آمریکا ممکن است پس از سقوط شاه پیوندهای نظامی خود را با ایران اعاده کند.»

کارتر گفته است: «ما برای حفاظت منافع آمریکا از راه ایجاد اتحادهای تازه، دوستی‌های تازه، مناسبات متقابل تازه، مناسبات تجاری تازه، مناسبات امنیتی تازه با دولت جدید اسلامی ایران بیش‌ترین تلاش خود را به کار خواهیم برد.»

کارتر گفت: «هواداران پیروزمند امام خمینی اعلام کرده‌اند که خواهان هم‌کاری و مناسبات بسیار دوستان با آمریکا هستند و نیز خواهان از سر گرفته شدن صدور نفت شده‌اند.»

کارتر گفت: «ارزیابی شخص من آن است که دولت جدید تصمیم جدی دارد که در مورد دوستی نزدیک با آمریکا و صدور نفت اقدام کند و به انجام این کار قادر خواهد بود.» اما کارتر در مورد از دست رفتن ایران به عنوان یک متحد غرب حاضر به اظهار نظری نشد و گفت: «بدیهی است که ایران مال ما نبود که آن را از دست بدهیم. ما مالک ایران نیستیم و هرگز نه قادر و نه خواهان کنترل امور ایران بوده‌ایم» و اضافه کرد: «آمریکا نمی‌توانست یعنی قادر نبود وضع سابق را در کشوری که مردم آن خواهان تغییر بودند حفظ کند.»

کارتر افزود: «تلاش برای این‌که گناه حوادث ایران را به گردن یک فرد در آمریکا بیندازیم نوعی اتلاف وقت و نادیده گرفتن این حقیقت است که مردم ایران خود تصمیم به تغییر حکومت خویش گرفته بودند.»

کیسینجر وزیر خارجه‌ی پیشین آمریکا اعلام کرده است دولت کارتر باید مسئولیت از دست دادن ایران را قبول کند. اما جرج بال معاون پیشین وزارت خارجه‌ی آمریکا (در دوران زمام‌داری جانسون) شخص کیسینجر را به فراهم کردن زمینه‌ی سقوط شاه متهم ساخته است.

۲۵۹۵۷