ژانر ترسناک کار کردن، حرکت روی لبه تیغ بود

علی کیهانی:نمایش «بیست وسومین جلسه جن‌گیری آنه میشل» به نویسندگی و کارگردانی مسعود احمدی از شیراز روز یکشنبه دوم بهمن ساعت ۱۷ و ۱۹ در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر در بخش بین‌الملل روی صحنه رفت.

مسعود احمدی پیش‌ازاین دو بار در بخش نمایش‌نامه‌نویسی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور داشته است و این اولین حضور او به‌عنوان کارگردان در بخش بین‌الملل جشنواره است.

نمایش‌نامه‌های «مرلین مونرو»، «هدایت و انگشت و شرکا»، «شیاطین را فرا بخوان»، «سال گذشته در حرم» و «کندو» ازجمله آثار این هنرمند به شمار می‌آید.

در ادامه گفت‌وگو با مسعود احمدی نویسنده و کارگردان نمایش «بیست‌وسومین جلسه جن‌گیری آنه میشل» را می‌خوانید.

لطفاً درباره موضوع نمایش «بیست‌وسومین جلسه جن‌گیری آنه میشل» توضیح دهید. آیا این نمایش‌نامه واقعی یا مستند است؟

داستان این اثر درامی مستند از یازده ماه پایانی زندگی «آنه لیز میشل» دختر جوان آلمانی که پس از ورود به دانشگاه دچار حملات صرعی جنون‌آمیز می‌شود؛ که برخلاف نظر پزشکان که آن را نوعی پارانویا تشخیص داده‌اند؛ به اعتقاد کشیش کلیسا، او توسط ارواح تسخیر شده است و اجازه جن‌گیری توسط کلیسای مرکزی برای او دریافت می‌شود.

بله، من نمایش‌نامه این اثر را بر اساس تنها جن‌گیری که توسط کلیسا ثبت‌شده، به نگارش درآوردم.

ژانر ترسناک، در تئاتر مهجور است و خیلی مورد علاقه‌ کارگردانان برای اجرا نیست؛ چه شد که این متن را انتخاب کردید؟چرا متن کمدی برای اجرا انتخاب نکردید تا مخاطبان‌تان نیز زیاد باشد؟

من به جذب مخاطب از طریق ارائه آثار کمدی علاقه‌ای ندارم. درواقع با توجه به این‌که ژانر وحشت را دوست داشتم، ترجیح دادم تا در انتخاب سوژه از موضوع جن‌گیری بهره بگیرم.

قطعاً به جذب مخاطب تئاتر دقت داشته‌اید که این سوژه را برای اجرا انتخاب کردید.

بله، دقیقاً، قصد و نیت اصلی من برای اجرای نمایش «بیست‌وسومین جلسه جن‌گیری آنه میشل» مخاطب بوده است و در درجه اول به جشنواره فکر نمی‌کردم. همه تلاش من این بود تا با یک اثر متفاوت با تماشاگران ارتباط برقرار کنم که خوشبختانه این اتفاق افتاد.

در ایران شاهد اجراهای نمایش محدودی در ژانر وحشت و ترسناک بوده‌ایم و شاید این سبک آثار با انتقاد یا با سخره گرفتن اطرافیان جلو برود. شما چگونه توانستید این مراحل را پشت سر بگذارید؟

به‌شخصه در تئاتر ژانر ترسناک ندیده بودم و زمانی که کار را آغاز کردیم با انتقاد افراد بسیاری مبنی بر برداشت کمدی مخاطب از این نمایش مواجه شدیم و به تعبیری این امر حرکت روی لبه تیغ بود، ولی خوشبختانه این اثر در ژانر خود تأثیرگذار بود. تئاتر مثل سینما نیست که بتوانیم از تدوین، صداگذاری و کات‌های متفاوت در ارائه اثر استفاده کنیم. به همین دلیل برای ترسناک شدن این اثر بیشتر از طراحی صحنه، لباس، میمیک و بدن بازیگر بهره بردیم. برای این اثر در دوره‌های مختلف تمرین شده است و حدود هشت ماه برای اجرای این اثر وقت گذاشتیم و با افکت‌های موجود و مستنداتی که توانستیم آن‌ها را پیدا کنیم و خصوصاً حضور بازیگران و بازی‌های آن‌ها، اجراهای خوبی را پشت سر گذاشتیم.

بیشتر بخوانید:

دختر جن‌زده در جشنواره تئاتر چهل‌ویکم فجر/ امروز چه آثاری اجرا می‌شوند؟

اجراهای چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر کلید خورد/ ۱۲ نمایش برای روز نخست

حضور بی‌خبر وزیر در جشنواره/ اجرای تماشاخانه ایرانشهر جابجا شد!

آیا تجربه دیگری در حوزه کار تئاتر ترسناک دارید؟

من پیش‌ازاین اجرا، دو نمایش «شیاطین را فرابخوان» و «جن‌زده زیر لیل» را روی صحنه آورده‌ام که خداراشکر با استقبال خوب مخاطبان شیرازی مواجه شد. این نمایش حدود شش ماه پیش با بازی ایوب آقاخانی و بهاره رهنما و رامین راستاد در شیراز اجرا شد که مخاطبان استقبال خوبی هم از آن کردند اما متأسفانه نتوانستیم در اجرای جشنواره تئاتر فجر در کنارشان باشیم و طبعاً گروه بازیگران تغییر کردند که بازیگران اجرای جشنواره همه از هنرمندان شیراز هستند.

به نظر می‌رسد در کنار بازی‌ها، فضا و دکور در این نمایش برای ارتباط هرچه بهتر مخاطب با اثر جایگاه و اثرگذاری ویژه‌ای دارند؛ کمی درباره دکور این نمایش برای‌مان توضیح دهید.

دکور نمایش «بیست‌وسومین جلسه جن‌گیری آنه میشل» طوری ساخته و طراحی ‌شده است که بر اساس فرازوفرودهای نمایش‌نامه با آن بازی کنیم و با تکان دادن یا تولید صداهایی ترسناک احساسات ترس و هیجان را به مخاطبان القا کنیم.

کمی هم درباره رقابت‌های جشنواره تئاتر فجر صحبت کنیم.

اصل هنر برای رقابت نیست اما در هر شکل رقابت در جشنواره‌ها به سطح کیفی آثار کمک می‌کند اما متأسفانه در کنار نکات مثبت جشنواره، شلوغی و جمعیت گروه‌های نمایشی اجازه نمی‌دهد تا گروه‌ها کارهای یکدیگر را ببینند و این تبادل فرهنگی به‌طور شایسته و بایدوشاید اتفاق نمی‌افتد.

پیشنهاد شما برای بهتر شدن این روند چیست؟

قطعاً اگر زمان بیشتری برای حضور گروه‌ها در نظر گرفته شود و اجراها فشرده نباشد تا همه بتوانند آثار یکدیگر را ببینند، کمک‌کننده است. امیدواریم ستاد جشنواره برای گروه‌ها تا روز برگزاری اختتامیه در تهران اسکان بدهند و ما مجبور نشویم به شهرمان بازگردیم و دوباره برای اختتامیه به تهران بیاییم.

برای حضور در جشنواره تئاتر فجر و اجرای نمایش‌تان دچار چالش نشدید؟

با اینکه فکر من تنها به اجرا و ادامه فعالیت هنری است اما از طرف افراد متفاوت برای انصراف دادن گروه هجمه‌های زیادی به ما وارد می‌شود.

این درخواست‌ها تا همین الآن هم وجود دارد و این موضوع کار کردن را برای ما سخت و پیچیده کرده است.

من شخصاً در زمینه تئاتر و سینما فعالیت دارم و هیچ شغل دیگری ندارم و این حرفه منبع درآمد من است.

وقتی آثاری چون کارهای تروفو و… را نگاه می‌کنید، می‌بینید که در بحران‌های حساس سیاسی کشورهایی چون آلمان و فرانسه باز هم تئاتر و سینما سر جای خودشان بوده‌اند و به فعالیت ادامه می‌داده‌اند. به همین دلیل معتقد هستم هنر در هر شکل می‌تواند سیاسی و اعتراضی باشد اما نه با تعطیل شدن.

شیما پورسهم‌الدین، آرمیتا جمالی، مجید یزدان‌شناس، امین دولت‌خواه و سحر عباسی در نمایش «بیست‌وسومین جلسه جن‌گیری آنه میشل» ایفای نقش کردند.

مجید یزدان‌شناس (تهیه‌کننده)، محمدعلی بشنام، محمد ده بزرگی، نازنین اسکندری و محمدحسن کشاورزی (بازی‌سازان)، مسعود احمدی (طراح صحنه)، محمدحسن کشاورزی، امید مروج (ساخت دکور)، مهرداد سهامی (طراح نور)، مائده قاسم پور (طراح گریم)، نازنین اسکندری (مجری گریم)، شیما پورسهم‌الدین (طراح پوستر و بروشور، ساخت موسیقی و افکت)، فائزه جباری (اجرای موسیقی و افکت)، امیر کریمی‌نژاد (اجرای پروژکشن)، ابراهیم جمالی، احسان پارسا (مدیران تولید)، محمدعلی بشنام (مدیر صحنه)، مجید یزدان‌شناس، مهرداد سهامی (دستیار کارگردان)، مریم احمدی، مریم سجادی (طراح لباس)، آرمیدخت نعمتی (منشی صحنه)، امید مروج (مدیر فنی)، هانیه بهزادی، احسان پارسا (عکاس) و سید امین پرس (سرپرست گروه) دیگر عواملی هستند که مسعود احمدی را همراهی می‌کنند.

چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر به دبیری کوروش زارعی یکم تا یازدهم بهمن‌ در تهران در حال برگزاری است.

۵۷۲۴۵