چگونه ترمه اصل را تشخیص دهیم؟

اشرف حاتمی مجومرد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به قدمت هنر رودوزی‌های سنتی ایران، از شروع فعالیت‌هایش و فراگیری و آموزش هنر سرمه‌دوزی، جواهر دوزی، مرواریددوزی، چهل تیکه دوزی و سوزن‌دوزی گفت و بیان کرد: ابزار اولیه هنر رودوزی‌های سنتی، ترمه اصیل ایرانی با جنس ابریشم است که برای رودوزی‌ها از مروارید و سرمه استفاده می‌شود. زیبایی کار با ترمه نشان‌دهنده اصالت هنر ایرانی است. همچنین از تکه پارچه‌های باقی‌مانده از ترمه‌ها چهل تیکه تولید می‌کنیم که کاربردهای زیادی دارد که رومیزی، کوسن و کیف از چهل تیکه‌های ترمه تهیه می‌شود.

حاتمی با اشاره به اینکه ۴۶ سال است که در زمینه آموزش و تولید فعالیت می‌کند، خاطرنشان کرد: ۵۹ سال سن دارم و اصالتاً اهل شهر یزد هستم و از چهار سالگی به سفارش مادرم پشت‌دار قالی نشستم و با فرش‌بافی و قالی‌بافی آشنا شدم. تا سوم متوسطه تحصیل کردم و در ۱۳ سالگی مدرک خیاطی گرفتم و یک سال و ۳ ماه کارآموزی در رشته‌های سوزن‌دوزی و خیاطی و تمام رشته‌های هنری مرتبط با فعالیتم را زیر نظر مربی‌ام خانم رضوی آموزش دیدم. و سپس در سال ۱۳۵۴ مدرک خود را گرفتم و از همان سال شروع به تولید کردم و در حال حاضر ۴۶ سال سابقه کار دارم.

وی با اشاره به شروع فعالیت‌هایش در قزوین گفت: از سال ۱۳۶۴ شروع به کار کرده و با گرفتن کارآموز و آموزش دادن به هنرجویان شروع به تولید و گرفتن سفارش از مشتریان کردم. سال ۱۳۸۲ مغازه کوچکی گرفتم و کار هنرجویان را در معرض نمایش و فروش گذاشتم و کم‌کم کارم را توسعه داده و با همکاری هنرجویان که دیگر خود استادکار شده بودند اولین کارگاه و بعد از مدتی دومین کارگاه را دایر سپس فروشگاهی برای فروش کالاهای تولیدی ایجاد کردم. همچنین در حال حاضر مغازه‌ای در بازار وزیر قزوین برای فروش تولیداتمان داریم که هنرجویان هم آثار خود را برای فروش می‌آورند.

حاتمی تصریح کرد: با حضور در نمایشگاه‌های اکثر استان‌ها که سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ در سراسر کشور برگزار شد، کار با ترمه ابریشمی و رودوزی‌های سنتی را به نمایش گذاشته‌ایم که مورد استقبال قرار گرفت. همچنین در سال ۲۰۰۶ با حضور در نمایشگاه کشور قرقیزستان، سال ۲۰۰۷ در کشور یونان و سال ۲۰۰۹ در کشور بوسنی، با فروش و تبلیغ آثار فاخر و اصیل ایرانی مورد استقبال دیگر مردم کشورها قرار گرفتیم. همچنین در سال ۲۰۱۱ با شرکت در نمایشگاهی که در تاجیکستان برپاشده بود به مدت ۳ روز کار آموزش به هنرجویان تاجیک را داشتم و تعدادی از تولیداتمان در نمایشگاه به فروش رفت، همچنین در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در کشور ترکیه و همچنین کردستان عراق شرکت داشتم.

این کارآفرین برتر با اشاره به اینکه مردم قزوین، هنردوست و علاقه‌مند به یادگیری هنرهای اصیل ایرانی هستند اظهار کرد: تمام هنرهایی را که می‌دانستم به مردم هنرپرور و هنرجویان قزوینی آموزش دادم و شاگردانم از همه گروه‌ها و شامل افراد معلول، سالم، نان‌آور خانواده هستند که همگی وارد بازار کار شدند و با کسب درآمد و استادکاری برای آن‌ها ایجاد اشتغال شده است. تا به امروز به ۱۸۰ هنرجو در رشته رودوزی‌های سنتی مدرک داده و ایجاد اشتغال کرده‌ام که در حال حاضر این هنرجویان در سطح کشور در شهرهایی مثل اهواز، کرج، زنجان، اردبیل، منجیل و تبریز مشغول به فعالیت هستند.

حاتمی بابیان اینکه در حال حاضر ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر با همکاری هم به تولید رودوزی‌های سنتی می‌پردازیم گفت: با همکاری تعداد زیادی از تولیدکننده‌ها و هنرجویان که در قزوین ساکن هستند و با خودم کار می‌کنند، از مشتری سفارش کار گرفته و انجام این سفارش‌ها به هنرمندان دیگر در سراسر کشور سپرده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه توریست‌ها و گردشگران استقبال خوبی از تولیدات رودوزی‌های سنتی دارند خاطرنشان کرد: در زمینه صادرات به کشورهای هلند، آمریکا، کانادا، آلمان و ترکیه فعالیت داریم که صادرات کالاهای سنتی به‌صورت چمدانی انجام می‌شود این‌گونه که در سطح کشور رابط‌هایی داریم که به کشورهای مختلف رفته و به‌جای داشتن پول، تولیدات رودوزی‌های سنتی فاخر را همراه خود برده و در کشورهای دیگر به فروش می‌رسانند و سفارش کار می‌گیرند که با این کار ارز وارد مملکت می‌شود. البته باوجود شرایط کرونا مدتی است در داخل و خارج از کشور فروش کمتری داشته‌ایم.

این هنرمند با اشاره به اینکه زیر کار باید پارچه اصیل ابریشمی ترمه باشد گفت: در حال حاضر ترمه‌هایی تولید می‌شود که کپی‌برداری شده است. ترمه‌ها را پلی‌استر می‌بافند که پارچه بی‌کیفیتی است و در زمان فروش به‌هیچ‌عنوان خریدار متوجه نمی‌شود. برای اطمینان خاطر از اصل بودن ترمه باید کمی از نخ آن را آتش زد که بعد از سوختن بوی خوبی می‌دهد و مثل پشم تمام می‌شود ولی پلی‌استر بعد از سوختن جمع و سفت شده و کیفیتی ندارد و برخلاف ترمه ابریشم که قیمت طلا پیدا می‌کند ترمه پلی‌استر هیچ ارزشی ندارد.

حاتمی بابیان اینکه در بازار ۲ نوع سرمه وجود دارد اظهار کرد: سرمه پاکستانی کیلویی ۶۰۰ هزار تومان هست که مواد زده‌شده به‌مرور خورده و سیاه می‌شود و می‌ریزد ولی سرمه هندی کیلویی یک میلیون تومان که موردقبول است که بعد از صدسال همان کیفیت و زیبایی را دارد. برای تولید رودوزی‌های سنتی به دلیل زحمت زیاد و ریز کاری‌هایی که دارد بهتر است از ترمه ابریشمی اصل و سرمه و مروارید و دیگر وسایل تزئینی باکیفیت بالا استفاده می‌شود.

انتهای پیام