چه کسی گفته آوازخوانی زیر پل خواجو ممنوع است؟/ «آهنگ‌های نامتعارف» می‌خواندند جلوی‌شان را گرفته‌اند

سمیه تاج‌الدین: از آنجایی که آوازخوانی زیرپل خواجو قدمتی طولانی دارد؛ اما متأسفانه اخیرا عواملی سبب شده تا برخی از نهادها مانع آوازخوانی مردم شوند و آوازخوانی را منوط به شرایطی خاص بدانند.

پیشتر در گفتگو با رضا شریعت استاد آواز و مدرس دانشگاه این موضوع را بررسی کردیم. او با بیان اینکه آوازخوانی زیر پل خواجو یکی از جنبه‌های فرهنگ شفاهی استان اصفهان است که سبقه‌ای طولانی دارد، گفت: هر بنایی، هر فرهنگی، هر شیوه‌ی معماری و هر نوع ادبیاتی موسیقی خود را می‌طلبد. بر این اساس شعر و موسیقی باید با آن بنا، معماری و فرهنگ متناسب باشد تا اگر توریستی می‌آید و از زیر پل خواجو گذر می‌کند، آوازی اجرا شود در خور و در شأن تاریخ و فرهنگ اصفهان.

در خصوص چرایی ممنوعیت آوازخوانی زیر پل خواجو با شهرام امیری مدیر روابط عمومی گردشگری اصفهان گفتگو کردیم تا صحت و سقم این موضوع را جویا شویم.

او اظهار داشت: ممنوعیتی در خصوص آوازخوانی زیرپل خواجو وجود ندارد و چنین چیزی نیست. میراث فرهنگی و پلیس اماکن هیچ‌گونه ممنوعیتی برای آوازخوانی زیرپل خواجو ایجاد نکرده‌اند.

امیری با اشاره به پیشینه‌ی آوازخوانی زیر پل خواجو که به بیش از چهارصد سال پیش بازمی‌گردد، یعنی به زمانی که پل ایجاد شد، افزود: احتمالا کسانی بودند که در آنجا “آوازهای نامتعارف” می‌خواندند که با موسیقی سنتی مد نظر ما متفاوت بود. شاید پلیس برای آن دسته از افراد که زیر دهانه‌ی پل تجمع می‌کنند و “آهنگ‌های به روز” می‌خواندند ممنوعیت ایجاد کرده باشد.

وی با تأکید بر اینکه شاید به صورت مقطعی گشت پلیس یا ایستگاه پلیس این کار را ممنوع کرده باشد؛ اما به صورت رسمی و کتبی نبوده است، گفت: کسی کاری به کار آوازخوانان ندارد. اصلا نمی‌شود جلوی آوازخوانی را گرفت.

او در ادامه گفت: با پلیس اماکن صحبت کردم و آنها هم گفتند که جلوگیری از این کار در شرح وظایف ما نیست و مسئولیتی هم نداریم. شاید طی چند ماه اخیر به دلیل حساسیت‌هایی که بود، گشت پلیس این اقدام را انجام داده باشد.

امیری در پاسخ به این مطلب که پیش از اعتراضات اخیر نیز چنین ممنوعیتی بوده‌است، گفت: شاید گشت پلیس به صورت مقطعی چنین کاری کرده باشد؛ اما اینکه به صورت ضابطه‌مند پلیس یا شورای فرهنگی استان یا اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و … در آن دخیل بوده باشد، رسما وجود ندارد.

وی تصریح کرد: این نیست که کسی برود و بخواند و بازداشت شود. شاید زمانی که زاینده رود موقتی باز شده است، پلیس نگرانی‌هایی داشته که مانع شده و حساسیت نشان داده است یا به خاطر بحث‌های امنیتی مانع تجمع شده است؛ اما به صورت رسمی نیست و مقطعی است.

او در ادامه چنین گفت: بخشی از موسیقی اصفهان آواز خواندن زیرپل است، اما باید براساس قواعد و قوانین جامعه باشد. گاهی افراد “آهنگ‌های امروزی” می‌خواندند، گاهی از اطراف اصفهان با موتور می‌آمدند و تجمع می‌کردند که پلیس تذکر می‌داد. اما ممنوعیت نبوده است.

بیشتر بخوانید:

به منظور بررسی این نوع نگاه که چرا زیر پل فقط باید موسیقی سنتی خواند، چرا آوازخوانی باید منوط به شرایطی خاص باشد، چرا برای هنر باید محدودیت ایجاد کرد، چرا هر کس با هر سبکی نمی‌تواند آنجا بخواند و اگر قرار باشد آوازخوانی ضابطه مند باشد، دستورالعملی داده شود تا بر اساس آن اجرا شود، رضا شریعت استاد آواز گفت: کیفیت آوازخوانی مهم است. در هر سبکی، هم موسیقی خوب و هم موسیقی بد وجود دارد. موسیقی غذای روح است. سبک مهم نیست. باید هر نوع سبکی در نوع خوب و با کیفیتش اجرا شود. حتی معتقدم که چرا فقط آقایان آواز بخوانند، خانم‌ها هم باید بخوانند.

این استاد آواز اظهار داشت: متأسفانه برخی از افراد به معماری این بنای مهم اهمیت نمی‌دهند؛ چراکه برخی از افراد آوازهای مبتذل می‌خوانند، همزمان هم دست می‌زنند و هم پای می‌کوبند که این موضوع نه تنها سبب آسیب رساندن به بنا می‌شود بلکه صورت زیبایی هم ندارد.

او گفت: برخی از افراد در آنجا آتش روشن می‌کنند. حتی برخی از افراد رفتارهای ناهنجار از خود نشان می‌دهند که در شأن فرهنگ شهری اصفهان نیست. از سوی دیگر باید این مسائل مدیریت و ساماندهی شود تا به سمت سیاق گذشته برود. پیشتر اگر استاد آواز پیشکسوتی بود، جوان‌ترها از او کسب اجازه می‌کردند و سپس می‌خواندند.

شریعت افزود: ما اهالی موسیقی موافق برگزاری آوازخوانی با سیاق گذشته خود هسیتم تا سنت پیشینیان محفوظ بماند. اما امروز با توجه به اینکه همه چیز مدرن شده است؛ خواستار مدیریت مدرن این موضوع هستیم.

۵۷۲۴۹