چرا پسته اینقدر گران است؟/ افت ۵۰ درصدی صادرات پسته؛ صادرکنندگان خوشنام هم به مشکل خوردند

امسال تولید محصول پسته در جهان شاهد افزایش بوده است. در سال ۲۰۲۳ بیش از یک میلیون تن پسته در جهان برداشت شده است.‌ بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته در جهان، آمریکاست که ۵۰ درصد تولید پسته را در اختیار دارد. امسال تولید پسته در آمریکا ۶۵۰ هزار تن در سال بوده است. ایران، دومین تولیدکننده بزرگ پسته در جهان است. تولید پسته امسال در کشور ما هم رشد داشته و نسبت به پارسال ۲ برابر شده است.

سال گذشته تولید پسته در ایران تحت تاثیر عوامل محیطی مانند سرمازدگی کاهش داشت و حدود ۱۱۰ هزار تن پسته از باغات کشور برداشت شد امسال اما شاهد افزایش میزان تولید این محصول بوده‌ایم و تولید به ۲۱۰ هزار تن رسیده است.

بیش از ۹۰ درصد پسته تولیدی ایران صادر می‌شود و تنها حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار تن در داخل کشور مصرف می‌شود. امسال اما صادرات پسته هنوز روی غلتک نیفتاده و پیش‌بینی می‌شود صادرات پسته نسبت به سال‌های گذشته کاهش یابد. دبیر انجمن پسته کشور با انتقاد از وضع مقررات بازدارنده در مسیر صادرات محصول پسته به همشهری آنلاین گفت: رفع تعهد ارزی بزرگ‌ترین مانع پیش روی صادرکنندگان خوشنام ما است و به این دلیل ما نتوانستیم صادراتمان را به خوبی پیش ببریم.

حسین رضایی با اشاره به کاهش قابل توجه صادرات پسته نسبت به سال‌های گذشته بیان کرد: میزان صادراتی که در مهرماه امسال انجام شده است ۵۰ درصد کمتر از سنوات قبل است این در حالی است که امسال سال پسته بود و تولید ما خوب بود.

چرا پسته ارزان نمی‌شود؟

در حالی شاهد افزایش تولید پسته هستیم که قیمت‌ این محصول در بازار همچنان بالا و در برخی ارقام به بالای یک میلیون تومان هم می‌رسد. برای نمونه، در خشکبارفروشی‌های شهر تهران قیمت هر کیلو پسته اکبری به یک میلیون تا یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان هم می‌رسد. در این میان، هر کیلو مغز پسته درجه یک ممتاز هم بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است.

دبیر انجمن پسته کشور در مورد قیمت پسته گفت: امسال رقمی که کشاورز تعیین می‌کند ۲۰ تا ۲۵ درصد پایین‌تر از قیمت سال گذشته است که علت آن به افزایش تولید و بروز مشکل در مسیر صادرات برمی‌گردد.

رضایی در مورد نحوه تعیین قیمت پسته بیان کرد: قیمت پسته را ما تعیین نمی‌کنیم بلکه وابسته به بازارهای جهانی است و از آنجا که بیشترین تولید را آمریکا دارد، این کشور قیمت‌ها را تعیین می‌کند.

این مقام صنفی ادامه داد: در حال حاضر، قیمت پسته در بازارهای جهانی بر اساس سایز و رقم پسته متفاوت و به طور میانگین ۷ تا ۸ دلار قیمت‌گذاری شده است. عامل اصلی کشف قیمت پسته در بازارهای داخلی هم دلار است و اگر فرض کنیم که قیمت روز هر دلار ۵۰ هزار تومان است قیمت هر کیلو پسته معمولی حدود ۳۵۰ هزار تومان است.

دبیر انجمن پسته در مورد علت بالا بودن قیمت پسته در تهران گفت: بهترین و باکیفیت‌ترین جنس در تهران عرضه می‌شود بر این اساس اونس پسته‌ای که بالای ۸۰۰ هزار تومان است ۱۸ تا ۲۰ است یعنی درشت‌ترین و لوکس‌ترین پسته است که کاملا دستچین و خندان و بدون هیچ خرابی‌ای است و ارزش هر یک کیلوی چنین پسته‌ای برابر با ۳ کیلو پسته معمولی است.

رضایی در پاسخ به اینکه آیا پسته ارزان می‌شود؟ گفت: قیمت پسته قابل پیش‌بینی نیست و همانطور که اشاره شد به چند مولفه وابسته است و ممکن است ظرف یک ماه آینده قیمت‌ها بالا یا پایین برود که در این میان اگر صادرات رونق بگیرد و بازار روان باشد قطعا روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد.

۲۱۷