چرا نشان دادن تصویر کودکان نیازمند از سوی خیریه‌ها اشتباه است؟

پریسا پیرخندان، مددکار اجتماعی و مسئول کمیته مددکار اجتماعی انجمن حمایت از حقوق کودکان در گفت‌وگو با خبرآنلاین در این باره می‌گوید: «هرگونه انتشار تصویر کودکان و سوء استفاده ابزاری از آنان ممنوع است و نقض صریح حقوق کودک محسوب می­شود. این اعمال در قانون پیش­بینی شده است و طبق تعریف بند ت ماده ۱ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹ قراردادن کودکان در شرایط سخت و غیرمتعارف از مصادیق سوء­رفتار محسوب می­‌شود.»

پیرخندان در این باره می‌گوید: اهمیت رعایت حریم خصوصی کودکان، حق کودک بر کرامت انسانی، پیشگیری از قرار گرفتن کودکان در معرض آسیب­‌های جسمی و روانی در آینده و به طور کلی پیشگیری از هر وضعیتی که حیات یا سلامت جسمی یا روانی کودک را تهدید یا در معرض آسیب قرار می­دهد، از جمله مواردی است که در هرگونه اقدام مرتبط با کودکان باید در نظر گرفته شود و این ضرورت‌­ها به اندازه‌­ای است که نقض آنها در قوانین داخلی و بین­المللی جرم محسوب می‌­شود.

به گفته او اقداماتی که در حال حاضر از سوی برخی خیریه‌­ها و مراکز دولتی در سطح جامعه مشاهده می‌­شود به دلیل فرهنگ سنتی و دیرینه ارزشمند بودن کار نیک و یاریگری است که فی نفسه پسندیده و لازم است. اما باید توجه داشت که با رشد دانش و تغییر جوامع در حرکت به سمت توسعه، رویکردها نیز نیازمند بازنگری هستند.

مسئول کمیته مددکاری اجتماعی انجمن حمایت از حقوق کودکان ادامه می‌دهد: تمایل یاریگران برای ارتباط مستقیم با فرد کمک­‌گیرنده به دلیل مشاهده مستقیم شرایط دشوار، حصول اعتماد بیشتر،  تأثیرپذیری از مشاهده درد و رنج و فقر به علاوۀ امکان دستیابی به احساس رضایت درونی به واسطۀ مشاهدۀ مستقیم نتایج کوتاه مدت اقدام یاریگرانه بر کودکان در شرایط دشوار باعث شده که بسیاری از نهادها مواجهه مستقیم فقرا و اغنیا (کمک دهندگان و کمک گیرندگان) را ابزار دستیابی به اهداف خود اعم از جلب کمک­‌های مادی و غیرمادی کنند. چنین رویکردی یک رابطۀ یک طرفه به نفع کمک کنندگان است که فقط به رضایت خود می‌­اندیشند.

پیرخندان با تاکید بر اینکه در این رویکرد افرادی که دریافت کننده کمک‌­ها هستند به عنوان موجوداتی مفعول و منفعل بدون حق و احساس تلقی می‌­شوند که تنها وظیفه سپاسگزاری و قدردان بودن را باید بر عهده داشته باشند، می‌گوید: در حالی که این افراد فارغ از طبقه و نژاد و جنسیت، دارای حقوق و شأن انسانی بوده و حق برخورداری از کرامت انسانی و حریم خصوصی را دارند و در هر حالی محق احترام هستند. بنابراین برای اینکه بتوان جلب کمک و رعایت حقوق کودکان را همزمان داشت، لازم است تا نگاه و رویکرد به هدف و دستاوردهای یاریگری در جامعه و همچنین اعتماد به نهادهای اجتماعی تغییر کند.

جزئیات بیشتر این گزارش را اینجا بخوانید.

۴۷۴۷