چرا ترک شریک عاطفی سوءاستفاده گر دشوار است؟ چه باید کرد؟

وقتی مردم می‌بینند شخصی درگیر رابطه عاطفی با فردی سوءاستفاده‌گر است، معمولا تعجب می‌کنند که چرا این شخص همچنان به رابطه‌اش ادامه می‌دهد. ترک این نوع رابطه ممکن است ترسناک، پیچیده و بسیار سخت باشد. در واقع ممکن است شخص بارها برای ترک رابطه تلاش کرده باشد، اما هر بار به هر دلیلی موفق نشده باشد. در این مقاله، درباره ترک رابطه عاطفی سوءاستفاده‌گر صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.

نشانه‌های رابطه آلوده به سوءاستفاده عاطفی

۱. سوءاستفاده الگوی مشخصی دارد

همه ما ممکن است گاهی کاری کنیم که ناخواسته به شریک زندگی‌مان یا فردی که با او در رابطه هستیم آسیب برسانیم، اما افراد سوءاستفاده‌گر معمولا این کار را عمدا انجام می‌دهند. گاهی این آزار فیزیکی است، یعنی شریک عاطفی‌تان عمدا به شما آسیب می‌رساند یا شما را تهدید به کشتن می‌کند. گاهی هم این آزار سوءاستفاده عاطفی است و احساس می‌کنید مدام بی‌ارزش می‌شوید، فریب می‌خورید یا بهتان بی‌احترامی می‌شود. فرد آزارگر از سلاح‌های روانی مانند تحقیر و ترس برای منزوی‌کردن یا تنبیه طرف مقابلش استفاده می‌کند.

۲. سوءاستفاده یک‌طرفه است

در چنین رابطه‌ای یکی از طرفین کنترل‌گر است، یعنی تمام قدرت را در اختیار گرفته است و دیگری را کاملا کنترل می‌کند. این فرد کنترل امور مالی را از شما می‌گیرد و اختیاری به شما نمی‌دهد. علاوه بر این، مدام می‌خواهد بداند کجا هستید و چه‌کار می‌کنید.

۳. رابطه پر از شرم و تحقیر است

نه‌‌‌تنها باید همیشه مراقب آنچه می‌گویید باشید، بلکه هر لحظه ممکن است حرف توهین‌آمیزی بشنوید و پیش هرکسی تحقیر شوید. وقتی هم که به شریک عاطفی خود اعتراض کنید، خودش را بی‌گناه می‌داند و می‌گوید: «من که حرف بدی نزدم، تو زیادی حساس شدی!»

۴. فرد آزارگر دمدمی‌مزاج است

فرد سوءاستفاده‌گر همیشه هم بد رفتار نمی‌کند. در چرخه سوءاستفاده مرحله‌ای وجود دارد که فرد خوب رفتار می‌کند، گل می‌خرد و همه کارهای درست را انجام می‌دهد، اما به‌محض اینکه احساس خطر کند، این رفتارهای خوب تغییر می‌کنند.

چرا به‌هم‌زدن رابطه عاطفی با فرد سوءاستفاده‌گر سخت است؟

۱. امید به بهترشدن اوضاع

شاید فرد امیدوار است که اوضاع بهتر شود. ممکن است شریک عاطفی‌اش به او قول داده باشد که تغییر می‌کند و از او فرصت دیگری خواسته باشد. گاهی سوءاستفاده در رابطه دوره‌ای است و ممکن است بعد از مدتی رخ بدهد که همه‌چیز عالی و شگفت‌انگیز بوده است. امید به بهترشدن اوضاع یکی از رایج‌ترین دلایلی است که افراد را در این رابطه نگه می‌دارد.

۲. تجربه ترومای گذشته

افرادی که یک عمر تروما یا سوءاستفاده را تحمل کرده‌اند، ممکن است احساس کرختی و بی‌حسی داشته باشند و نتوانند آنچه را که اتفاق می‌افتد پردازش کنند. ممکن است این مسئله واکنش نشان‌دادن به سوءاستفاده شریک عاطفی‌ را دشوارتر کند.

۳. مقصردانستن خود

گاهی ممکن است فرد احساس سردرگمی کند و خودش را مقصر سوءاستفاده طرف مقابل بداند. در این شرایط فرد خودش را درمانده، بی‌ارزش و ناتوان می‌بیند و این باعث می‌شود اعتمادبه‌نفس لازم برای ترک رابطه را نداشته باشد.

۴. احساس گوشه‌گیری

فرد سوءاستفاده‌کننده معمولا شریک عاطفی‌اش را از دوستان و اعضای خانواده‌اش جدا می‌کند و همین باعث می‌شود فرد احساس کند جایی برای رفتن ندارد و در رابطه بماند.

۵. داشتن بچه

برای کسی که پدر یا مادر است ترک رابطه به‌مراتب سخت‌تر از دیگران است. گاهی به خاطر اینکه فرد نمی‌خواهد زندگی فرزندانش را مختل کند، خانواده را متلاشی کند و بچه‌ها را از والد دیگر دور کند، به اجبار در رابطه می‌ماند. گاهی هم ممکن است دلیل ماندنش این باشد که می‌ترسد بچه‌هایش را از دست بدهد، مخصوصا اگر همسرش او را تهدید کرده باشد که در صورت ترک‌کردن زندگی، فرزندان را از او خواهد گرفت.

۶. وابستگی مالی

ممکن است فرد درآمد یا پس‌اندازی نداشته باشد یا شریک زندگی‌اش اختیار امور مالی او را در دست گرفته باشد. ممکن است به پول نقد، کارت‌ها یا حساب‌های بانکی‌اش دسترسی نداشته باشد. همین مسئله باعث می‌شود در این رابطه اشتباه بماند و نتواند تصمیمی برای ترک آن بگیرد.

۷. تهدیدهای فرد سوءاستفاده‌گر

ممکن است فرد آزارگر تهدید کرده باشد که در صورت تلاش برای ترک رابطه، به او آسیب می‌رساند. تهدیدهای او ممکن است حتی به اعضای خانواده، دوستان یا حیوانات خانگی او نیز گسترش یابد. در این شرایط فرد از ترس جان خود یا عزیزانش در رابطه می‌ماند.

چنین روابطی ممکن است بسیار خطرناک باشند. به‌گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، از هر ۵ فقره قتل، یکی توسط شریک عاطفی اتفاق می‌افتد و در آمریکا بیش از نیمی از زنان قربانی را شریک عاطفی سابق یا فعلی‌شان کشته‌اند.

۸. تشخیص‌ندادن سوءاستفاده

گاهی اوقات تشخیص سوءاستفاده برای افراد سخت است، به‌خصوص اگر سال‌ها با شریک عاطفی‌شان زندگی کرده باشند. گاهی به این دلیل که فرد هیچ‌وقت در رابطه سالمی نبوده، ممکن است متوجه نشود که رفتارهای شریک زندگی‌اش پذیرفتنی نیست. این فرد نمی‌داند رفتارهای شریک زندگی‌اش نوعی سوءاستفاده‌اند و ممکن است این رفتارها را هر چیز دیگری معنی کند.

۹. فشار جامعه

جامعه تمایل دارد افراد را تشویق کند که از روابط خود دست نکشند و بدون توجه به اینکه چه اتفاقی در رابطه می‌افتد، آن را حفظ کنند. این باور نادرست بسیار رواج یافته که طلاق نوعی انگ اجتماعی است و حتی جدایی‌ها شکست‌های شخصی تلقی می‌شوند. این فشار از سمت جامعه و اطرافیان باعث می‌شود فرد از ترس قضاوت دیگران در رابطه مشکل‌دارش بماند و آن را ترک نکند.

۱۰. اعتراف‌نکردن به آزاردیدن

شخصی که قربانی آزار و اذیت شده ممکن است از اعتراف‌کردن بترسد یا خجالت بکشد. اگر آزارگر فردی قدرتمند باشد یا اطرافیانش قبولش داشته باشند و نظر بقیه درباره او مثبت باشد، صحبت‌‌کردن درباره سوءاستفاده و آزار سخت‌تر هم می‌شود.

۱۱. تجربه مشکلات قانونی

ممکن است فردی که قربانی سوءاستفاده و آزار شده است درخواست کمک هم کرده باشد، اما قانون و مقامات قضایی آن را اختلافی خانوادگی در نظر گرفته باشند. حتی ممکن است شخص به نحوی از نظر قانونی در معرض خطر قرار گرفته باشد که صحبت‌کردن درباره سوءاستفاده و کمک‌گرفتن از قانون برایش سخت باشد.

نکاتی که باید در نظر بگیرید

۱. شما مقصر نیستید

ممکن است شریک زندگی‌تان شما را متقاعد کرده باشد که به‌نوعی مسئول این وضعیت یا اینکه مستحقش هستید. ممکن است فکر کنید ترمیم همه‌چیز به خودتان بستگی دارد و اگر بتوانید شریک عاطفی بهتری باشید، همه‌چیز درست خواهد شد. به یاد داشته باشید که این تقصیر شما نیست و شما مسئول اقدامات شریک عاطفی آزارگرتان نیستید.

۲. سوءاستفاده، عشق نیست

ممکن است شریک زندگی‌تان شما را متقاعد کند که سوءاستفاده، حسادت یا تلاش برای کنترل شما روشی برای نشان‌دادن عشق و علاقه‌اش به شماست، اما به یاد داشته باشید که رابطه توهین‌آمیز نه سالم است و نه عادی. عشق نیازمند مراقبت و احترام متقابل است.

۳. آزار و اذیت معمولا تشدید می‌شود

طبق تحقیقات، خشونت شریک زندگی معمولا تشدید و شرایط روزبه‌روز بدتر می‌شود. اگر امروز این سوءاستفاده نوعی آزار عاطفی باشد، ممکن است مدتی بعد به آزار جسمی منجر شود. پس باید هرچه سریع‌تر این رابطه را ترک کنید.

۴. شما مسئول سوءاستفاده دیگران نیستید

اگر به فرد آزارگر اهمیت می‌دهید یا دوستش دارید، ممکن است او را متقاعد کنید که کمک بگیرد یا فکر کنید با ماندنتان در کنارش بهتر خواهد شد. فرد سوءاستفاده‌گر گاهی با تهدیدِ آسیب‌زدن به خود، طرف مقابل را کنار خود نگه می‌دارد. به یاد داشته باشید که شما چیزی به این فرد بدهکار نیستید و باید امنیت و سلامتی خودتان را در اولویت قرار بدهید.

سخن پایانی

اگر اخیرا در رابطه‌ای خشونت‌آمیز بوده‌اید، مطمئن باشید که تنها نیستید. شما می‌توانید چرخه سوءاستفاده را بشکنید و شریک زندگی‌تان را برای همیشه ترک کنید، اما این کار نیاز به برنامه‌ریزی، حمایت و مراقبت گسترده دارد. فراموش نکنید که شما مستحق رابطه‌ای سالم و سرشار از عشق و احترام هستید.

شما بگویید

تابه‌حال با فردی سوءاستفاده‌گر در رابطه بوده‌اید؟ این رابطه چه نشانه‌هایی داشت و چگونه از آن بیرون آمدید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان به اشتراک بگذارید.

اگر می‌خواهید دلیل بسیاری از رفتارهای شریک عاطفی، یا حتی خودتان را در رابطه متوجه شوید، حتما این کتاب را بخوانید.